 |
| Gatti tijdens de repetitie met het KCO, gevolgd door Nieuwsuur |
Mahler: Symfonie Nr. 3
Christianne Stotijn, mezzosopraan
Groot Omroepkoor (dames)
Nationaal Kinderkoor
Daniele Gatti, Koninklijk Concertgebouworkest
Het Concertgebouw, Amsterdam
Met een Derde Symfonie van Mahler waar de spanning werkelijk van afdroop liet Gatti, na een eerdere grillige vuurdoop, horen waarom hij terecht de opvolger van Mariss Jansons bij het Koninklijk Concertgebouworkest is.
Zodra Mariss Jansons aangaf dat hij met ingang van het volgende seizoen afscheid zou nemen als chef-dirigent van het Koninklijk Concertgebouworkest (KCO) vlogen de namen je om de oren. Namens zoals Iván Fischer, Andris Nelsons en Daniele Gatti die overigens ook voor dit nieuws al rondgingen. Want de broze gezondheid van de huidige Amsterdamse maestro gaf daar zonder meer aanleiding toe. Uiteindelijk werd het – sneller dan verwacht – dan toch de Italiaan Daniele Gatti (1961). Gatti die de eer heeft om na Willem Kes, Willem Mengelberg, Eduard van Beinum, Bernard Haitink, Riccardo Chailly en Mariss Jansons aan te treden als de zevende chef-dirigent in het ruim 125-jarige bestaan van dit eerbiedwaardige orkest. De reacties waren gemengd en veelal was te horen dat het een ‘te veilige keuze’ betrof. En ook de eerste concerten met Gatti op de bok bij het KCO na de bekendmaking onderstreepten die controverse. Met name zijn vuurdoop met de Zesde Symfonie van Mahler was een bron van grote onmin in recenserend Nederland. Zo waren de Volkskrant en NRC (en ondergetekende) totaal niet overtuigd met respectievelijk 2 en 3 sterren, maar was de recensent van Trouw blijkbaar bij een compleet ander concert en beloonde Gatti met het maximale aantal sterren. Ook bij een volgend concert met werk van o.a. Alban Berg wist Gatti niet volledig te overtuigen. Had het KCO een kat in de zak gecontracteerd?
Ingetogen en vlammend
Gelukkig voor het KCO liet Gatti zijn eerder bij het KCO getoonde kwaliteiten volledig zien in een ingetogen, maar vlammende uitvoering van de Derde Symfonie van Gustav Mahler (1860-1911). Opvallend was hoezeer Gatti genoot van de muziek en het orkest op sleeptouw nam in dit niet meteen toegankelijke muzikale epos. Want een epos is het zeker. Met een duur van gemiddeld één uur en drie kwartier is dit de langste symfonie uit het oeuvre van Mahler en sowieso één van de langste symfonieën in het repertoire. Gek genoeg is de bezetting van deze symfonie kleiner dan bijvoorbeeld de Tweede en Achtste Symfonie, maar Mahler vraagt wel om twee koren en een solist die al met al slechts een kwartier wat te doen hebben. Zo stonden daar de dames van het Groot Omroepkoor , het Nationaal Kinderkoor en mezzosopraan Christianne Stotijn toch een groot deel van de uitvoering wortel te schieten. Maar de momenten dat zij los konden gaan, waren dan ook prachtig hoewel de soms wat overtrokken dictie van Stotijn een tandje minder had gemogen. Het knappe aan de gehele uitvoering was dat Gatti het werk ongelooflijk ingetogen liet spelen, maar op de juiste momenten de dynamiek tot zijn recht liet komen. Daardoor werd deze moeilijk te vatten hymne aan de natuur en geïnspireerd door Des Knaben Wunderhorn en Nietzsche’s Also Sprach Zarathustra een zeldzaam gehoorde eenheid waar orkest en dirigent zich van hun beste kant lieten zien. En hoogtepunten ook daadwerkelijk zo voelden. Daarbij mag overigens de eenzame posthoorn die zich voor het derde deel ergens in het Concertgebouw als individueel fernorchester had laten posteren en een magistrale solo ten gehore gaf zeker niet onbenoemd blijven.
De muzikale Monica Seles
Gatti – eerder deze week nog te zien in een interview bij Nieuwsuur waarbij Twan Huys helaas niet veel verder kwam dan de obligate vragen – heeft met deze uitvoering zonder meer revanche genomen voor zijn hobbelige start bij het KCO. En passant heeft hij laten zien – wat overigens al eerder het geval was met uitstekende uitvoeringen met het KCO van Mahler’s Vijfde en Negende Symfonie- dat het absolute kernrepertoire in goede handen is bij hem. Het is nu aan Gatti én het KCO om dit succes uit te bouwen en niet alleen bij de bekende showstoppers een volledig uitverkochte Grote Zaal van het Concertgebouw te veroorzaken, maar ook de weg te leiden naar al die andere muziek die de wereld rijk is. Daarbij past wel een waarschuwing aan het adres van Gatti. Hij heeft nogal de neiging om in the heat of the moment met de muziek mee te grommen of zoals bij dit concert zelfs mee te zingen. Dit was schijnbaar voor het publiek op de eerste rijen niet bepaald een feestje. En laten we wel wezen: niemand heeft behoefte aan een muzikale versie van voormalig en luidruchtig toptennisser Monica Seles.
Oordeel FerdiBlog: ****½
Op 15 en 16 januari 2015 voert het Koninklijk Concertgebouworkest de Derde Symfonie van Gustav Mahler uit onder leiding van aankomend chef-dirigent Daniele Gatti. Deze recensie is op basis van de uitvoering van 15 januari 2015. Deze recensie is eerder verschenen op Jalta, het nieuwe online magazine. Met enige regelmaat zullen culturele recensies ook daar gepubliceerd worden.
Lees hier de recensie van de uitvoering door Gatti en het KCO van de Zesde Symfonie van Mahler.
Reacties
Een reactie posten