Eigenlijk is deze recensie van het nieuwste boek van bestseller-koning Dan Brown volstrekt overbodig. Het is bij Dan Brown namelijk heel simpel: je houdt of haat zijn boeken, een tussenweg lijkt er niet te zijn. Liefhebbers van Dan Brown roemen de spanning van de boeken, het tot leven brengen van legenden en de bijbehorende steden en zijn gave om - letterlijk - een pageturner die zijn gelijke niet kent te schrijven. Haters van Brown wijzen op zijn gebrekkige proza en de ongeloofwaardigheid van zijn verhalen die wordt gemaskeerd door de snelheid waarmee gebeurtenissen elkaar opvolgen. Liefhebbers blijven zijn boeken kopen en haters lopen met een grote boog om de grote stapels Dan Brown-boeken in de boekhandels heen.
Dan Brown zal van dit alles niet wakker liggen. Zijn boeken zijn zonder uitzondering bestsellers en van zijn twee meest bekende boeken met allebei professor Robert Langdon in de hoofdrol - The Da Vinci Code (De Da Vinci Code) en Angels & Demons (Het Bernini Mysterie) zijn twee (commercieel) succesvolle films gemaakt, geregisseerd door Ron Howard en met in de hoofdrol de aardigste man van Hollywood Tom Hanks. Binnen zijn oeuvre valt overigens het onderscheid aan te brengen tussen die boeken waarin Robert Langdon de hoofdrol speelt en de boeken waar dit niet het geval is. Deze laatste categorie beslaat slechts twee boeken: zijn debuut Digital Fortress (Het Juvenalis Dilemma) dat pas na The Da Vinci Code populair werd en Deception Point (De Delta Deceptie). De eerste categorie met hoogleraar religieuze symboliek Robert Langdon beslaat inmiddels - Inferno meegerekend - vier boeken.
En om maar kleur te bekennen: ik behoor tot de categorie van de liefhebbers van de boeken van Dan Brown. Er is veel aan te merken op zijn schrijfstijl en de geloofwaardigheid c.q. interne logica van zijn boeken, maar er zijn maar weinig boeken die zo'n vermakelijke en spannende leeservaring bieden als de boeken van Dan Brown. Mijn lof is daarbij overigens wel gekwalificeerd. Ooit begonnen met The Da Vinci Code met de zoektocht van Langdon naar de Heilige Graal, was ik pas echt overtuigd door het in mijn ogen superieure Angels & Demons waarbij Dan Brown op geraffineerde wijze de politiek van de Romeinse Curie verbindt met de mythe van de anti-klerikale Illuminati en het werk van Bernini. Digital Fortress vond ik maar zo-zo, terwijl Deception Point net als Angels & Demons een geraffineerd verhaal vertelt waarbij de mogelijke ontdekking van buitenaards leven wordt gekoppeld aan de (ruimtevaart-)politiek in Washington, DC.
Na het voorafgaande kan het bijna niet anders dan dat ik zowel naar The Lost Symbol (het derde boek met Robert Langdon in de hoofdrol) als Inferno met spanning uitkeek. Helaas voor Dan Brown vond ik The Lost Symbol een enorme tegenvaller. Op de een of andere manier liep dat boek niet en is er ook weinig blijven hangen. Ook het pageturner-gehalte viel nogal tegen. Inmiddels is duidelijk geworden dat dit Robert Langdon-verhaal niet verfilmd wordt, maar dat de eerstvolgende film met Tom Hanks Inferno als basis neemt.
Met Inferno gooit Brown het over een andere boeg. Hoewel geïnspireerd door De Goddelijke Komedie van Dante Alighieri kiest Brown er ditmaal voor om mythe en feiten juist niet aan elkaar te verbinden, maar een wat meer down to earth-plot te presenteren waarbij een zonderlinge miljardair de in zijn ogen fatale exponentiele bevolkingsgroei via een kunstmatig gecreëerd virus een halt toe wil roepen en daarmee de mensheid wil redden. En hoewel deze Betrand Zobrist zich bewust hult in een door Dante geïnspireerde creatuur Shade en inspeelt op de angst voor een nieuwe Pest (The Black Death) blijft Brown ditmaal ver weg van het mythische en daarmee kiest hij er voor om het ongeloofwaardige niet als geloofwaardig te presenteren. En hoewel de zoektocht van Robert Langdon, wederom bijgestaan door een aantrekkelijke vrouwelijke sidekick - de hoogbegaafde Sienna Brooks - volgens de bekende formule van kruip-door-sluip-door in ditmaal Florence en Istanbul kiest Brown nu toch voor een wat andere benadering zonder zijn kernpubliek van zich te vervreemden. Natuurlijk spelen schimmige machten (het niet heel erg goed uit de verf komende Consortium) en bestaande wereldorganisaties (de World Health Organisation) een hoofdrol die Langdon en zijn queeste om de wereld te redden in gevaar lijken te brengen. Ook verandert met enige regelmaat het perspectief van de hoofdrolspelers waardoor 'Goed' en 'Kwaad' niet altijd evident zijn. Maar met het onverwachte en wat teleurstellende einde kiest Brown voor een duidelijk andere weg dan zijn voorgaande boeken.
Juist dit afwijkende einde zorgt ervoor dat ondergetekende het boek na het lezen van de laatste pagina wat ontevreden dicht sloeg. Inferno is zonder meer beter dan The Lost Symbol, maar haalt het niet bij The Da Vinci Code en Angels & Demons, maar ook Deception Point is de meerdere van Inferno. Dit laat onverlet dat met de nog voortdurende zomer Inferno een ouderwets spannend boek is voor in het vliegtuig, op het strand of waar dan ook. De vraag is echter wel of Dan Brown in staat is om weer een echte topper (in zijn eigen genre, dat dan wel weer) af te leveren zoals het gouden trio van Angels & Demons, Deception Point en The Da Vinci Code. Ik vrees dat hij het een klein beetje verleerd is...
Reacties
Een reactie posten