De vergankelijkheid van adoratie: 'De reputaties' van Juan Gabriel Vásquez


Vásquez verdiept zich in de vergankelijkheid van adoratie en de invloed van spotprenten in zijn korte maar overvolle novelle De reputaties.

Een goede tekenaar van spotprenten heeft het talent om bekende nieuwsfeiten in een oogopslag herkenbaar weer te geven en daar tegelijkertijd in diezelfde oogopslag een gezichtspunt aan toe te voegen die de publieke opinie beïnvloedt. Het is daarom niet verwonderlijk dat veel spotprenten tekortschieten, maar als ze eenmaal beet hebben een carrière het lijdend voorwerp kunnen breken of een issue bovenaan de (politieke) agenda krijgen. Zo'n tekenaar van spotprenten is het onderwerp van Les reputaciones, de nieuwste novelle van Juan Gabriel Vásquez in de aanstaande Nederlandse vertaling De reputaties.

The pen is mightier than the sword
Het succes lacht Javier Mallarino toe. Zijn werk is legendarisch in zijn thuisland Colombia en met zijn spotprenten kan hij carrières maken en breken. Nu hij langzamerhand in zijn nadagen is beland, wordt hij op grootste en meeslepende wijze gehuldigd voor zijn bijdrage aan het publieke domein. Mallarino heeft in zijn carrière - die inmiddels meer dan veertig jaar omspant - overduidelijk het gelijk aangetoond van de Angelsaksische uitdrukking 'the pen is mightier than the sword'. Maar nu hij juist op het toppunt van zijn roem en invloed is, is hij ook meteen herkenbaar geworden. Een gevaarlijke situatie voor iemand die altijd op zijn anonimiteit gesteld was en zo ook anoniem door het leven kon staan: zijn spotprenten wereldberoemd, zijn gezicht volstrekt onbekend. In een land als Colombia waar politiek en geweld nog weleens hand in hand willen gaan geen overbodige luxe. Toch lokt het vooruitzicht van nabije adoratie in plaats van op afstand Mallarino uit om zijn anonimiteit prijs te geven. Een keuze die hem ook tot voordeel lijkt te strekken wanneer de beeldschone en jonge Samanta Leal hem thuis wil interviewen over zijn leven en werk. Wat een regulier interview had moeten worden met wellicht een spannende (happy?) einde verandert in een onverwacht bezoek waardoor Mallarino gedwongen wordt om een lang vergeten gebeurtenis onder ogen te zien en hij geconfronteerd wordt hoe groot de gevolgen voor de levens van mensen kunnen zijn van zijn spotprenten, goedbedoeld of niet. Door zijn hang om zijn reputatie te 'cashen', dreigt diezelfde reputatie en zijn leven te ontrafelen.

Een stevige novelle
In slechts 138 pagina's vertelt Vásquez het verhaal van Mallarino en daarmee de opvolger van zijn bejubelde Het geluid van vallende dingen over de impact van drugs op Colombia. Daar waar Het geluid van vallende dingen een roman van normale omvang is, lijkt De reputaties door de geringe omvang niet meer dan een novelle. Het verhaal, maar ook de door Vásquez gehanteerde taal maken De reputaties tot veel meer dan een novelle. Het maakt het tot een roman waar de zinnen het beste tot hun recht komen door ze met beleid en in alle rust tot je te nemen. Lekker snel doorlezen is bij De reputaties zonder meer mogelijk, maar doet wel afbreuk aan zijn verhalende stijl vol metaforen. Tegelijkertijd is dit misschien ook de reden waarom De reputaties - in tegenstelling tot Het geluid van vallende dingen - minder toegankelijk lijkt. Liefhebbers van de realistische, maar ook typische Zuid-Amerikaanse, stijl die Vaásquez voorstaat zullen niet snel teleurgesteld raken door dit relaas van een spotprenttekenaar.

'Las reputaciones' van Juan Gabriel Vásquez wordt op 14 oktober in de vertaling van Brigitte Coopmans als 'De reputaties' uitgegeven door Uitgeverij Signatuur. Deze recensie is op basis van een vooruit-exemplaar van 'De reputaties'. Bestellen kan hier.


Lees hier de eerdere recensie op FerdiBlog van 'Het geluid van vallende dingen' van Juan Gabriel Vásquez.

Reacties