Mahler: Symfonie Nr. 9
Daniele Gatti, Koninklijk Concertgebouworkest
Concertgebouw, Amsterdam
Ondanks het feit dat het Koninklijk Concertgebouworkest (KCO) vorig seizoen een epische Mahlerserie, alle symfonieën en Das Lied von der Erde verspreid over drie seizoenen, afsloot, is het KCO het aan haar stand verplicht om minimaal eens per regulier seizoen Mahler te programmeren. En ondanks dat de Mahlerserie vorig jaar ruim baan gaf aan Bernard Haitink's interpretatie van Mahler's Negende lag deze zelfde symfonie afgelopen vrijdag (en donderdag) op de lessenaars van het KCO. Ditmaal onder leiding van de Italiaanse dirigent Daniele Gatti die in de Mahlerserie de Vijfde voor zijn rekening nam. Een lyrische en prachtige uitvoering die me nog lang zal heugen. Nu moest Gatti echter opboksen tegen de Mahler-grootmeester Bernard Haitink in Mahler's wellicht meest dramatische doch onderkoelde symfonie. De Negende Symfonie van Gustav Mahler (1860-1911) is zijn laatste volledige symfonie (Mahler is nog gestart met zijn Tiende, maar ronde deze door zijn vroegtijdige dood niet af, waardoor slechts het Adagio resteert op grond waarvan een 'performing version' is gecompleteerd die de muzikale meningen verdeeld houdt) en lijkt volledig geobsedeerd door de dood.
De Negende is volop dramatisch, maar 'for lack of a better word' onderkoeld. Zoek geen sensationele klanken en muzikale vergezichten zoals in de Vijfde of Zesde of het hemelse zoals in de Tweede, Vierde en Achtste. De Negende is de culminatie van zijn symfonisch repertoire en lijkt een ietwat andere weg in te slaan dan de voorgaande symfonieën. Dat is ook de reden waarom ik de Negende altijd wat moeilijk kan bevatten c.q. omvatten. En dat terwijl ik deze symfonie al in 2004 voor het eerste live hoorde bij het KCO onder toenmalig chef-dirigent Riccardo Chailly bij diens afscheidsconcert en dus vorig jaar door het KCO maar toen door de voormalig chef-dirigent Bernard Haitink. En in 2012 dus voor de derde maal door hetzelfde orkest onder Gatti.
En ondanks zijn twee illustere voorgangers, zorgde Gatti voor een interpretatie van formaat. De symfonie werd door Gatti zo lyrisch en met pit uitgevoerd dat de tijd voorbij vloog en het publiek volop meeging in deze interpretatie. Gatti gaf zich volledig en wist op de goede momenten, met name in chaotische derde deel (Rondo-Burlesque), tot prachtig opgebouwde hoogtepunten te komen. Het publiek beloonde Gatti met een welverdiend stormachtig, joelend en langdurig applaus. En in tegenstelling tot de vele plichtmatige staande ovaties in de Nederlandse concertzalen was deze meer dan gemeend. Of het een betere uitvoering was dan onder Haitink is moeilijk te zeggen: Gatti legt andere accenten. Beide uitvoeringen zal ik in ieder geval niet snel vergeten. Overigens sprak hierbij het enthousiasme van het KCO zelf voor Gatti ook boekdelen. Nu hoop ik dat de huidige chef-dirigent Mariss Jansons nog lang chef-dirigent zal zijn van het KCO ('long may he reign!'), maar indien er op termijn een opvolger wordt gezocht, zou het mij niet verbazen wanneer Gatti die grote eer ten deel valt. Een andere mogelijkheid is overigens Iván Fischer van het Budapest Festival Orchestra, maar ik zet mijn geld voorlopig op Gatti!
Voor de liefhebber van Mahler en het KCO is het overigens goed om te weten dat deze maand een box is uitgegeven met de videoregistraties van de volledige Mahlerserie, zowel in Blu-ray als op DVD in een zeer toepasselijke verpakking in de KCO-huisstijl:
Ik heb de box meteen in het KCO-winkeltje in het Concertgebouw gekocht. Vooralsnog is de box, naast het KCO-winkeltje, o.a. (na wat zoeken) via bol.com en de Klassieke Zaken verkrijgbaar. Een prachtig document van een epische Mahlerserie.
Reacties
Een reactie posten