Britten: 'Four Sea Interludes' uit 'Peter Grimes'
Haydn: Trompetconcert
Turnage: 'From the wreckage'
Debussy: La Mer
Håkan Hardenberger (trompet)
Andris Nelsons, Koninklijk Concertgebouworkest
Concertgebouw, Amsterdam
Bij het Koninklijk Concertgebouworkest hebben ze de smaak voor Letland aardig te pakken. Met de Letse chef-dirigent Mariss Jansons speelt het KCO de sterren van de hemel, maar nu mocht gisteravond in de E-serie 'De Grote Maestro's' zijn landgenoot Andris Nelsons op de bok. En gelijk Jansons was dat een groot feest. Nelsons kent een stormachtige carrière en inmiddels is hij alweer een flink aantal jaren chef-dirigent van het door Sir Simon Rattle groot gemaakte City of Birmingham Symphony Orchestra waar hij veel succes heeft. En nu dus gisteren in Amsterdam. In zijn kielzog nam hij de legendarische Zweedse trompettist Håkan Hardenberger mee. Een trompetsolist is nu niet bepaald de meest dankbare baan in de klassieke muziek aangezien er qua composities niet veel te kiezen valt. De bekendste trompetconcerten zijn van Hummel, Stamitz en Haydn. De 'Rough Guide to Classical Music' zegt overigens van Hummel's trompetconcert dat 'The Trumpet Concerto is Hummel's most-recorded work, in part because trumpet players gratefully accept any halfway decent piece that comes their way'. Het is niet zo gek dat Hardenberger de 'benchmark'-opname voor zijn rekening neemt van deze drie trompetconcerten. En dat allemaal op één cd begeleid door de Academy of St Martin-in-the-Fields onder Neville Marriner.
Toch zal het voor Hardenberger een mooie avond zijn geweest. Een avond die draaide om de Nederlandse première van het trompetconcert van de Britse componist Mark-Anthony Turnage (1960). 'From the wreckage' is, in de woorden van het KCO, 'een psychologische reis die voert van angst, via boosheid en tomeloze woede naar kalmte. Onderweg kan Hardenberger alle facetten van zijn instrument – of liever instrumenten, want niet alleen de gewone bestrompet, maar ook de piccolo en de flügelhorn komen aan bod – laten zien.' En als je dan toch Hardenberger hebt, kan het bekendste trompetconcert, dat van Joseph Haydn (1732-1809), niet ontbreken. Hardenberger liet gisteravond perfect horen waarom hij zo'n trompetvirtuoos is. Moeiteloos laveerde hij zich door het trompetconcert van Haydn en 'From the wreckage'. Hayd's trompetconcert is een heerlijk stuk dat, zeker wanneer zo goed uitgevoerd door Hardenberger en uitstekend begeleid door het KCO onder Nelsons, een feestje is om naar te luisteren. De compositie van Turnage, speciaal voor Hardenberger geschreven, had overigens een erg 'jazzy feel' dat nog eens werd versterkt door Hardenberger zelf die eruit zag als een geklede oude rocker. Ik vond dit werk van Turnage overigens fascinerend en dit soort composities doet me wel enthousiast worden over moderne klassieke muziek in het algemeen en het werk van Turnage in het bijzonder.
De 'jazzy feel' van 'From the wreckage' is meteen ook de rode draad van een gefragmenteerd programma dat daardoor tot eenheid kwam. In de 'Four Sea Interludes' uit de opera 'Peter Grimes' van Benjamin Britten (1913-1976) zorgde Nelsons voor een continu momentum door een relatief snel tempo aan te houden waardoor de 'inteludes' een ongekend mooie vloeiende en expressieve lijn kregen. Ik hoorde dit stuk ruim negen jaar geleden al in het Concertgebouw maar dan uitgevoerd door het London Symphony Orchestra onder Sir Colin Davis, maar dit sprak me veel meer aan. Deze lijn zette hij door in één van mijn favoriete orkestwerken: 'La Mer' van Claude Debussy (1862-1918). Nu was ik hier in beginsel wat sceptisch over aangezien ik de 'benchmark'-opname heel goed ken (Bernard Haitink met het KCO) en ik een aantal jaar geleden 'La Mer' live in het Concertgebouw hoorde door het KCO onder de meester zelf: Bernard Haitink. Daar waar de uitvoering van Haitink lyrisch, symfonisch en prachtig verzorgd was, koos Nelsons voor een expressieve interpretatie die bij tijd en wijle 'jazzy' klonk. En zo zorgde Nelsons voor een compleet andere beleving van 'La Mer' die Haitink niet voorbijstreeft, maar wel complementair er aan is. Voorwaar geen slechte prestatie.
Knap dus hoe Nelsons niet alleen in de thematiek van de zee, maar ook de interpretatie van de werken een perfecte rode draad vond die de avond deed samensmelten. Het trompetconcert van Haydn viel daarmee overigens qua thema, tijdsgewricht en onmogelijkheid tot een 'jazzy feel' uit de toon, maar was desalniettemin wel heel prettig om Hardenberger extra lang het podium te geven. Wat, in de woorden van de 'Rough Guide to Classical Music', geldt voor de opname ervan, geldt ook voor de uitvoering gisteren: ''his playing has everything, a pure burnished tone when necessary and the most breathtaking articulation, all of which help to breathe new life into what is something of an old chestnut.' En zo is het maar net!
Reacties
Een reactie posten