Vertigo van Alfred Hitchcock kent in de wereld van film een bijna mythische status. Deze in beginsel slecht ontvangen film, een favoriet van Hitchcock, is de afgelopen decennia uitgegroeid tot het beste wat Hollywood te bieden heeft. Het fascinerende verhaal over John ‘Scottie’ Ferguson, een voormalige inspecteur, die kampt met een ernstige variant van hoogtevrees (‘vertigo’) wordt gevraagd door een oude vriend, Gavin Elster, om diens jongere vrouw te volgen die geobsedeerd is geraakt door een verre voorouder. Scottie raakt geobsedeerd door deze Madeleine, terwijl haar obsessie leidt tot een ogenschijnlijke zelfmoord. Haar dood luidt een zoektocht in waarbij Scottie een vrouw, Judy Barton, modelleert naar de vrouw die hij niet uit zijn gedachten kan zetten. Uiteindelijk blijkt deze Judy wel degelijk zijn Madeleine te zijn. Barton is ingehuurd door Gavin Elster om op slinkse wijze zijn echte vrouw om te brengen en het op een ongeluk te laten lijken. Na het uitkomen van de waarheid komt Judy/Madeleine door een noodlottig ongeval alsnog om het leven en eindigt de film met een radeloze Scottie die voor de tweede keer de vrouw van zijn dromen verliest en ditmaal voorgoed.
Kees ’t Hart gebruikt deze onvervalste klassieker als basis voor zijn nieuwe boek Hotel Vertigo waarin Vincent van Zandt na ruim 50 jaar terugkeert naar San Francisco waar hij klusjes deed voor de second unit van Vertigo. De lezer wordt heen en weer geslingerd tussen het hedendaagse San Francisco waar de, net als Scottie met hoogtevrees kampende, ingenieur een congres bijwoont en tegelijkertijd zijn verleden bezoekt en het San Francisco van 1957 waar hij als uitwisselscholier tijdelijk woont. Bij het wisselen van deze perspectieven wordt almaar duidelijker dat Van Zandt San Francisco onder verdachte omstandigheden heeft moeten verlaten waardoor hij vijftig jaar lang niet heeft durven terugkeren. Stukje bij beetje ontrafelt ’t Hart dit mysterie waarbij Van Zandt bij gastouders is ondergebracht die onderdeel uitmaken van de dubieuze zelfhulpgroep voor verslaafden Synanon. Dit terwijl hij bij toeval terecht komt bij de second unit van Hitchcock’s Vertigo en de Master of Suspense twee keer in levende lijve ontmoet.
Hotel Vertigo is op uitgebreide wijze schatplichtig aan Vertigo. Niet alleen is de omslag van het boek gelijk aan de oorspronkelijke filmposter, ook komt de sfeer en het verhaal van Vertigo maar ook het mysterieuze San Francisco tot volledige wasdom. En dat is ook niet zo gek aangezien San Francisco, naast James Stewart en Kim Novak, de hoofdrol speelt in de film. Kees ’t Hart vertaalt dit met de fascinatie van Hitchcock voor architectuur en plek die architectuur heeft in de films van Hitchcock. Niet voor niets vermeldt ’t Hart als bron The Wrong House. The Architecture of Alfred Hitchcock van Steven Jacobs. Ook Hitchcock’s fascinatie voor vrouwen en seksualiteit eist een hoofdrol op in Hotel Vertigo. Het Empire Hotel uit Vertigo is in San Francisco te vinden als Hotel Vertigo en is daarom plaats van seksuele handeling van de oude Van Zandt met een callgirl die gespecialiseerd is in de Madeleine/Judy-ervaring.
Probleem van het boek is dat het allemaal leuk en aardig is om Vertigo als een soort pastiche voor een roman te gebruiken, maar de poging om dit succesvol te doen faalt jammerlijk. Enerzijds omdat een grondige kennis van zowel San Francisco en Vertigo wordt verondersteld en anderzijds omdat de thema’s rondom Hitchcock, zoals zijn fascinatie voor vrouwen en seksualiteit, onnodig grof worden neergezet. Ten slotte komt ’t Hart met een happy end waar alle losse eindjes wel heel opvallend makkelijk aan elkaar worden geknoopt. Dit leidt meteen tot het vermoeden dat zowel het einde als een groot deel van het verhaal slechts bestaat in het hoofd van de fantast Van Zandt. Een dergelijke verhaaltechniek is riskant omdat het de lezer volledig op het verkeerde been zet om vervolgens in de laatste pagina’s bijna spottend aan te geven dat alles wat vooraf gegaan is niet waar is. De film The Usual Suspects van Bryan Singer kwam hier mee weg omdat deze plotwending eerlijk werd toegegeven. Kees ’t Hart is daar volstrekt ambigu in waardoor de lezer zich bedonderd voelt.
Vertigo is een meer dan terechte aanleiding voor een prachtige roman. Helaas slaagt Kees ’t Hart hier niet in en blijft zijn Hotel Vertigo net als de belofte die er in besloten ligt vacant.
Deze recensie is ook gepubliceerd op Het Goede Leven, het culturele katern van De Dagelijkse Standaard. Naast mijn eigen FerdiBlog recenseer ik regelmatig o.a. boeken en concerten op Het Goede Leven en geef ik mijn opinie over actuele (cultuur)politiek.
Reacties
Een reactie posten