© Renske Vrolijk / Koninklijk Concertgebouworkest
Beethoven: Tweede Symfonie
Berlioz: Symphonie Fantastique
Myung-wun Chun, Koninklijk Concertgebouworkest
Concertgebouw, Amsterdam
Door ietwat langzamer tempi en gebruikmakend van de orkestrale krachten van het Koninklijk Concertgebouworkest benadrukt Myung-wun Chung de schoonheid in Berlioz' symfonische delirium.
In de week dat de jarige Bernard Haitink liet weten nooit meer het Koninklijk Concertgebouworkest te zullen dirigeren zolang de huidige directie zitting had, toog de Zuid-Koreaanse dirigent Myung-wun Chung (1953) naar Amsterdam om een volledig symfonisch programma van Beethoven en Berlioz te dirigeren.
Voorbeeldig, maar een tikkeltje saai
Bij een volledig symfonisch programma misstaat een werk van Ludwig van Beethoven (1770-1827) natuurlijk nooit en met de keuze voor diens Tweede Symfonie uit 1802 markeerde Chung de grote transformatie in het symfonische repertoire die startte met Beethoven. Hoewel de nalatenschap van Haydn en Mozart nog goed te horen zijn, heeft Beethoven in de symfonie duidelijk zijn eigen stem gevonden. Dit is met name in het uitgebreide eerste deel te horen waar je al een voorproefje krijgt van de ontwikkeling van Beethoven in bijvoorbeeld de Vijfde en Zevende Symfonie. Daarbij moet wel aangetekend worden dat de Tweede Symfonie mooi is, maar niet echt vervoerend en her en der een tikkeltje saai. Heerlijk om een kopje thee op te drinken, maar niet een symfonie om volledig in op te gaan. Chung leverde overigens een voorbeeldige uitvoering van de symfonie af waar niets op aan te merken was.
Een delirium van schoonheid
Zoals Beethoven zorgde voor een symfonische transformatie was de Symphonie Fantastique van Hector Berlioz (1803-1869) ook een echte revolutie. Slechts drie jaar na de dood van Beethoven in 1827 gaat het orkestrale meestwerk van Berlioz in premiere. Daarmee worden het magnum opus van Beethoven, diens Negende Symfonie (1824), en het werk van Berlioz gescheiden door een luttele tijdspanne van 6 jaar, maar wat een verschil! Berlioz schreef met zijn Symphonie Fantastique een programmatische symfonie die door de Rough Guide to Classical Music als volgt wordt beschreven: "Mythologizing Berlioz's neurotic obsession with Harriet Smithson, the "plot" of the Symphonie Fantastique is an opium-induced phantasmagoria, in which the hero imagines the torrid progress of a love affair that ends ultimately in his execution for the murder of his lover".
Berlioz schreef hiermee een orkestraal delirium dat in markant contrast staat met Beethoven's Tweede Symfonie en daarmee de keuze van Chung om deze twee werken tegenover elkaar te programmeren zo onderstreept. Daarbij koos Chung bij de uitvoering van de Symphonie Fantastique voor een duidelijk eigen aanpak. Een aanpak waarbij de tempi over het algemeen iets langzamer werden genomen waardoor de fantastische orkestratie van Berlioz volledig tot de oppervlakte kwam en daarmee ook juist de schoonheid van het werk werd benadrukt in plaats van het meer quirky karakter van dit orkestrale epos dat - in de tijd van Berlioz - tot een by far grootste orkestbezetting leidde. Niet voor niets zat het KCO na de pauze op volle sterkte op het podium van de Grote Zaal van het Concertgebouw terwijl deze voor de pauze voor Beethoven slechts voor de helft gevuld was.
The Shining
Chung werd daarbij ook immens geholpen door de kracht en techniek van het KCO waardoor de harpisten in het tweede deel (Un Bal), de houtblazers in het derde deel (Scène aux champs) en de slagwerkers en koperblazers in het vierde (Marche au supplice), maar met name in het vijfde en laatste deel (Songe d'un nuit du Sabbat) hun kunnen lieten horen. Het hoofdthema van het laatste deel, het Dies Irae-thema, zal voor menig luisteraar overigens zeer bekend klinken aangezien Stanley Kubrick dit thema - maar dan elektronisch uitgevoerd - gebruikte voor zijn psychologische horrorklassieker The Shining.
Chung bracht met name door zijn persoonlijke uitvoering van de Symphonie Fantastique het publiek van de grote zaal in vervoering en zorgde tevens voor een mooie mentale pick-me-up na de publieke aanvaring tussen eredirigent en orkestdirectie. Met goede moed zal het KCO Amsterdam diezelfde avond nog hebben verruild voor de laatste uitvoering van dit concert op 8 maart in Keulen.
Een voorproefje van de Symphonie Fantastique maar dan door de Berliner Philharmoniker onder leiding van Yannick Nézet-Séguin:
Dit programma van Beethoven en Berlioz met Chung op de bok is uitgevoerd op 5, 6 en 7 maart 2014 in het Concertgebouw te Amsterdam. Deze recensie is op basis van het concert van 7 maart. Op 8 maart wordt het concert voor het laatst uitgevoerd maar dan in de Philharmonie in Keulen.
Lees hier een eerdere recensie van een concert van het Koninklijk Concertgebouworkest met Chung op de bok, ditmaal met werken van Kodaly, Mendelssohn en Bartok.
Reacties
Een reactie posten