Concert 27 juni 2015: Bruckner in de Bamberger Dom


Bruckner: Symfonie Nr. 9

Jonathan Nott, Bamberger Symphoniker
Kaiserdom zu Bamberg, Bamberg

Jonathan Nott sluit zijn voorlaatste seizoen bij de Bamberger Symphoniker in stijl af met een indrukwekkende uitvoering van Bruckner's laatste (en onvoltooide) symfonie. Een uitvoering die alleen maar in kracht toeneemt door een geweldige en toepasselijke locatie: de Kaiserdom van Bamberg!

Het Beierse Bamberg is één van de weinige grotere Duitse steden waarvan de historische binnenstad de vernietiging van de Tweede Wereldoorlog zonder al teveel schade heeft doorstaan. Tegelijkertijd kan de stad bogen op een indrukwekkende Kaiserdom met niet alleen het praalgraf van keizer Hendrik II en zijn keizerin Kunigunde, maar ook het enige pauselijke graf ten noorden van de Alpen: de laatste rustplaats van Paus Clemens II. In diezelfde Dom staat de prachtige Bamberger Reiter die tevens naamgever is van het gelijknamige regiment dat het traditionele regiment was van de familie Von Stauffenberg en dus ook Claus Schenk von Stauffenberg die zijn leven gaf voor een mislukte aanslag op Hitler. Maar Bamberg is meer dan een dwarsdoorsnede van de Duitse geschiedenis, want cultureel doet Bamberg er ook toe. Hoewel de Bamberger Symphoniker "slechts" een regionaal orkest voor de deelstaat Beieren is, is het een zeer gerenommeerd orkest dat - zeker sinds het aantreden van Jonathan Nott in 2000 - in de wereld van de klassieke muziek ertoe doet. Niet voor niets kan het orkest bogen op een zeer goed ontvangen Mahler-cyclus die de afgelopen jaren is opgenomen, maar tevens is de Bamberger Symphoniker een belangrijk onderdeel van het leven in de stad.  Want maar liefst 10% (!) van de bevolking van Bamberg heeft een abonnement voor concerten van de Bamberger Symphoniker.  Nu de Britse dirigent Jonathan Nott (1963) zijn laatste seizoen als chef-dirigent ingaat, is het de vraag wie hem bij dit mooie orkest zal opvolgen. Vooruitlopend op zijn laatste concert als chef-dirigent met de Achtste Symfonie van Bruckner, sloot hij dit seizoen af met Bruckner's zwanenzang: de machtige Negende Symfonie. 

Een kathedraal in een kathedraal
Met zijn Negende Symfonie kwam een einde aan het muzikale leven van Anton Bruckner (1824-1896). Sterker nog zijn dood zorgde ervoor dat de Negende zich beperkt tot slechts drie delen, hoewel van het vierde deel genoeg schetsen resteren om tot een reconstructie te komen die recent is opgenomen door de Berliner Philharmoniker onder Simon Rattle. Desalniettemin kent de onvoltooide versie van deze symfonie een uitgebreide uitvoeringsgeschiedenis waarbij zelfs de dood van de componist deze muziek zijn luisteraars niet kon doen onthouden. De zeer godvruchtige Bruckner droeg deze symfonie op aan "Dem Lieben Gott" en daarmee de muzikale uitdrukking van de toewijding aan zijn diepgevoelde geloof. Bruckner's kenmerkende symfonische stijl die - ook op deze blog - tot wellicht vervelens toe wordt omschreven als kathedralen van muziek is zeer toepasselijk voor de Negende. Een symfonie die in het eerste deel vanuit een muzikale mist opbouwt naar een glorieus hoogtepunt. Gevolgd door een marsachtig Scherzo en (noodgedwongen) afgesloten met een gloedvol Adagio. Voor de uitvoering van deze symfonie heeft Nott gekozen voor de imposante Kaiserdom die zonder meer toepasselijk is voor de muziek van Bruckner: een muzikale kathedraal in een daadwerkelijke kathedraal. 

Indrukwekkend
En het moet gezegd: ook voor muziek kan de locatie beslissend zijn voor het succes van een concert. In de toepasselijke omgeving van de Kaiserdom kan een uitvoering van Bruckner's zwanenzang bijna niet anders dan goed zijn, maar in dit geval werd de geweldige locatie ook nog eens gecombineerd met een piekfijne uitvoering. Een uitvoering waarbij de galmende akoestiek van de Dom een extra dimensie gaf aan zowel het eerste als derde deel. Helaas bleek de akoestiek minder geschikt voor het Scherzo. Het staccato van dit marsachtige tweede deel weerkaatste daardoor te snel waardoor de uitvoering rommelig en ongelijk overkwam terwijl dit niet het geval was. Maar een kleine kanttekening bij een verder uitstekende uitvoering die volledig recht heeft gedaan aan het symfonische genie van Bruckner. En een treffende bevestiging dat Jonathan Nott en de Bamberger Symphoniker een geweldige combinatie zijn. Zijn afscheidsconcert in de Dom met de Achtste Symfonie van Bruckner op de lessenaar zal wellicht nog memorabele zijn, dus voor wie nog een vakantiebestemming zoekt voor de zomer van 2016 doet er niet slecht aan om in ieder geval een tussenstop in Bamberg te overwegen...

Oordeel FerdiBlog: ****½

Jonathan Nott en de Bamberger Symphoniker hebben het concertseizoen 2014/2015 op 27 juni 2015 afgesloten met de Negende Symfonie van Anton Bruckner in de Kaiserdom van Bamberg. Nott sluit zijn chef-dirigentschap van de Bamberger Qymphoniker in juli 2016 af op dezelfde locatie maar dan met Bruckner's Achtste Symfonie. 

Reacties