Eccles & Finger: The Loves of Mars and Venus
Purcell: Dido & Aeneas
Raffaella Milanesi, Dido (sopraan)
Richard Helm, Aeneas (bariton)
Stefanie True, Belinda (sopraan)
Anna Bessi, Heks (mezzosopraan)
Michela Antenucci, Heks (sopraan)
Iason Marmaris, Heks (bariton)
Coro Costanzo Porto
Fabio Bonizzoni, La Risonanza
Zuiderstrandtheater, Den Haag
Met een minimale bezetting en zonder enscenering weet Fabio Bonizzoni het twintigkoppige La Risonanze en Coro Constanzo Porta en de zes solisten te verleiden tot een voorbeeldige uitvoering van één van de oudste én bekendste opera's: Dido & Aeneas van Henry Purcell.
Met het afketsen van het omstreden Spuiforum en de doorstart in het weinig inventief gedoopte Onderwijs en Cultuur Complex (OCC) zijn de Dr. Anton Philips-zaal en het Lucent Dans Theater vrijwel volledig gesloopt en is een belangrijk deel van het Haagse culturele leven verplaatst naar het tijdelijke Zuiderstandtheater aan de Scheveningse kust. En deze overstap is tot op heden zeer succesvol verlopen waarbij zowel de aparte locatie als een herboren Residentie Orkest en het immer excellente Nederlands Dans Theater (NDT) nieuw leven geblazen lijken te hebben in het toch wel erg ingedommelde culturele leven van Den Haag. De kaartverkoop loopt goed en het theater probeert met een afwisselend aanbod een groter en diverser publiek te trekken. Dus het kan daarom zo maar zijn dat op een willekeurige zondag zoals afgelopen weekend het Italiaanse ensemble La Risonanza op de bühne staat om Dido & Aeneas ten gehore brengen. Niet alleen één van de oudste voorbeelden van opera, maar tegelijkertijd ook één van de bekendste. Niet in de laatste plaats door de prachtige slotaria 'When I am laid to Earth'. En op die willekeurig zondag brengt een orkest dat bestaat uit slechts zeven leden aangevuld met een koor van dertien dit meesterwerk ten gehore.
Spaarzaam, maar ook zonder boventiteling
 |
| De ontmoeting van Dido en Aeneas door Nathaniel Dance-Holland |
Want hoewel Dido & Aeneas - door Purcell in 1689 geschreven - qua omvang van orkest en koor volledig in het niet valt bij de latere generaties operacomponisten zoals Mozart, Strauss en Wagner maakt La Risonanza het wel heel bont met haar beperkte bezetting. Gelukkig past deze aanpak juist enorm goed en is dit aantal van zeven vooral lucky seven aangezien er in de uitvoering eigenlijk geen moment verlangd wordt naar een grotere bezetting. Zelfs de concertante uitvoering met wat puik - en her en der wat minder puik - inlevingsvermogen van solisten en koor maakt het gemis van een enscenering niet bijster groot. Wat wel node wordt gemist is de boventiteling. Want hoe goed de dictie van de solisten - Stefanie True als Dido's zus Belinda voorop - ook is, het verhaal echt volgen zonder boventiteling gaat niet. En dat doet toch wel afbreuk aan de ervaring. Iets wat ook de vraag doet opkomen hoe dat in de tijd van Henry Purcell (1659-1695) ging. Want met Dido & Aeneas had Purcell een noviteit in het Engeland van zijn tijd te pakken: een geheel gezongen drama met solo's, koor en orkest. Allemaal op basis van de bekende mythe over Koningin Dido, die als weduwe heerst over Carthago en als gezelschap vertrouwt op haar zuster Belinda. In Carthago arriveert de Trojaanse prins Aeneas (u weet wel na de val van Troje door het gelijknamige Paard) op wie Dido op slag verlief wordt. Het geluk van Dido is echter een bron van haat voor een aantal heksen - de verpersoonlijking van het Kwaad en in deze versie aangevoerd door een bariton wat niet altijd even gelukkig uitpakt - die een storm opwekken en een (nep) Mercurius op Aeneas afsturen die hem - in opdracht van de Goden - sommeert om Dido te verlaten, naar Italië te reizen en Rome te stichten. Ook geen verkeerd vooruitzicht aangezien hij aan de wieg zal staan van het machtigste en grootste rijk dat de geschiedenis ooit gekend heeft. Dido koopt daar natuurlijk niets voor en sterft van verdriet. Maar niet voordat ze het prachtige 'When I am laid to Earth' ten gehore heeft gebracht en daarmee haarzelf en de kracht van Dido & Aeneas voor altijd bevestigt.
Van gebruiksmuziek naar een eigen kunstvorm
Het aardige aan deze opera is dat het allemaal binnen het uur is afgerond waarmee er dus nog alle ruimte is om het programma aan te vullen. Fabio Bonizzoni - die niet alleen dirigeert maar ook de klavecimbel voor zijn rekening neemt - heeft hier een mooie oplossing voor gevonden door Dido & Aeneas te combineren met werk van de vergeten componisten John Eccles (1668-1735) en Gottfried Finger (1660-1730). Deze componisten waren - zoals zoveel van hun tijdgenoten - grootleverancier van 'gebruiksmuziek' voor het gesproken theater. Veel van deze muziek is verloren gegaan, maar Bonizzoni heeft een reconstructie gemaakt van het kolderieke The Loves of Mars and Venus en staat garant voor niet alleen het arrangement maar ook een aantal koren van deze korte tragikomedie. Bonizzoni heeft goed gezien dat The Loves of Mars and Venus niet alleen een mooie aanvulling en dus opwarmer vormt op Dido & Aeneas maar is in deze gereconstrueerde versie ook nu nog zeer de moeite waard.
Oordeel FerdiBlog: ****
Op 28 februari 2016 vond in het Haagse Zuiderstrandtheater een eenmalige uitvoering plaats van 'Dido & Aeneas' van Henry Purcell door La Risonanza en Coro Costanzo Porto onder leiding van Fabio Bonizzoni plaats. Deze recensie is op basis van die uitvoering.
Reacties
Een reactie posten