Concert 29 april 2016: The Tallis Scholars in Den Haag


Giovanni da Palestrina: Laudate pueri
Josquin Desprez: Missa Ave maris stella
Nico Muhly: Lamentations
Dominique Phinot: Lamentaties
Carlo Gesualdo: O vos omnes, Astiterunt reges, Aestimatus sum
Giovanni da Palestrina: Tu es Petrus
Antonio Lotti: Cruxifixus (toegift)

Peter Philips, The Tallis Scholars
De Nieuwe Kerk, Den Haag

In de passende omgeving van De Nieuwe Kerk van Den Haag laten The Tallis Scholars de meesters van de geestelijke muziek uit de Renaissance - zoals verwacht - schitteren. 

Een toegift kon niet uitblijven. Niet in de laatste plaats omdat op de (informatieve) website van The Tallis Scholars al was aangegeven dat de toegift zou bestaan uit het Cruxificus van Antonio Lotti (1565/1567-1740). Zijn de dames en heren van The Tallis Scholars dermate overtuigd van hun kunnen dat dit op voorhand al bepaald kan worden? Wie The Tallis Scholars hoort, zal al snel concluderen dat zij de polyfonie uitstekend beheersen, maar dat de ware reden van een voorgeprogrammeerd toegift toch vooral is dat ze met plezier zingen en dit het liefst zo veel mogelijk doen. En hoewel hun repertoire zich richt op de geestelijke muziek van de Renaissance waken zij ervoor om een standaardprogramma af te draaien. Enerzijds door de muziek van die tijd af te wisselen met (passende) polyfonie uit onze tijd en anderzijds door het programma - waar nodig van concert tot concert - te wisselen. Niet voor niets prijkte gisteren tussen de lang geleden overleden componisten van de Renaissance ook een werk van de springlevende Nico Muhly (1981) wiens Lamentations in opdracht van The Tallis Scholars is geschreven. Morgen treedt de a capella-groep op in het Concertgebouw met een programma dat weer heel anders is opgebouwd en gericht op het Miserere van Allegri. Ook in dat programma is de twintigste eeuw niet ver weg door muziek van Arvo Pärt. 

Josquin, meer is niet nodig
Ter aankondiging van de toegift nam dirigent en oprichter Peter Philips het woord en gaf aan dat één keer eerder The Tallis Scholars de Haagse Nieuwe Kerk hadden aangedaan: in 1981... Gezien de evoluerende samenstelling van het gezelschap, zal Philips waarschijnlijk als één van de weinigen dit hebben meegemaakt. Sterker nog: een deel van de huidige bezetting was toen nog niets eens geboren. Dat optreden markeerde waarschijnlijk ook één van de eerste keren dat The Tallis Scholars een concert in het buitenland gaven. Inmiddels staan The Tallis Scholars bekend als een van de meest vooraanstaande uitvoerders van a capella polyfonie in hun focusgebied. Per jaar geven zij ruim zestig concerten in binnen- en buitenland. Naast werken van Giovanni da Palestrina (1525-1594), Dominique Phinot (1510-1556), Carlo Gesualdo (1566-1613) en het eerder genoemde opdrachtwerk van Nico Muhly stond het Missa Ave maris stella van Josquin Desprez (1455-1521) centraal. Gelijk de vorige week overleden Prince en natuurlijk ook Madonna, had Desprez een sterrenstatus die meer dan het noemen van zijn voornaam overbodig maakte. Een eer die in zijn tijd weggelegd was voor grootheden zoals Michelangelo, Titiaan en Rafael. De Maria-hymne Missa Ave maris stella is een vijfdelig werk waarin Josquin een prachtige polyfonie ten gehore brengt. In de handen van The Tallis Scholars komt dat meesterlijk naar voren.

Contemplatief
Diezelfde polyfonie was ook te horen in de andere muzikale meesters van de Renaissance. Een polyfonie die door de Rooms-Katholieke Kerk niet altijd gewaardeerd werd aangezien het Concilie van Trente (1545-1563) verordonneerd dat muziek sober diende te zijn en ten dienste stond aan de verstaanbaarheid van de tekst. Toch bijzonder aangezien voor velen die kunnen bogen op een Katholieke heritage noch Katholiek zijn, de muziek - en natuurlijk de kunst en kerken - een mooie en bovenal positieve connectie vormt met dit geloof. Bij tijd en wijle regels op creatieve ontlopen, leidt ook in de muziek wel eens tot een mooi resultaat. Opvallend daarbij was dat juist bij dit concert in een dergelijk samenspel van (geestelijke) muziek een vooral contemplatief karakter naar voren bracht. Anderhalf jaar gelden hoorde ik The Tallis Scholars voor het eerst, maar toen in de Aula van de La Sapienza Universiteit te Rome. Ditmaal dus in de zeer passende omgeving van de (weliswaar protestantse) Nieuwe Kerk en daarmee een fijn weerzien met deze bijzondere groep zangers. 

Oordeel FerdiBlog: ****

The Tallis Scholars - opgericht in 1973 door dirigent Peter Philips - geven jaarlijks een zestigtal concerten met repertoire met name gericht op de geestelijke muziek uit de Renaissance. Naast dit concert in De Nieuwe Kerk van Den Haag treden ze - met een ander programma ditmaal gericht op het 'Miserere' van Allegri - op zondag 1 mei op in het Concertgebouw. Meer informatie over The Tallis Scholars en het bestellen van kaarten hier

Reacties