De Dutch Don't Dance Division
Alice in WinterWonderland
(Carl Davis, 1936)
Corinne Cilia, Alice
Youri Jongenelen, Konijn
Ana Albutashvili, Witte Koningin
Rinus Sprong, Escher
Hannah de Leeuwe, Hertogin
Michaël Häflinger, Hoedenmaker
Jack Strömland, Witte Koning / Rechter
Thom Stuart (choreografie), Rinus Sprong (dramaturgie)
Ben Voorhaar & Sabrina Zyla (kostuums)
Edwin Kolpa, Pink van Steenvoorden & Ben Voorhaar (decor)
Corps de Ballet DeDDDD
Carl Davis, Residentie Orkest
Zuiderstrandtheater, Den Haag
Dat Alice verdwaalt in Wonderland weten we allemaal. Maar in de nieuwe balletproductie van De Dutch Don’t Dance Division danst Alice haar weg kwijt in de wereld van M.C. Escher. En dat ook nog eens op muziek van Tsjaikovski! Alice in WinterWonderland van DeDDDD is niet alleen een geweldige voorstelling voor de feestdagen, maar één van de origineelste en leukste van het afgelopen jaar.
Met De Notenkraker, De Schone Slaapster en natuurlijk Het Zwanenmeer is Tsjaikovski hofleverancier van het (klassieke) ballet. Helaas is zijn oeuvre voor ballet tot deze drie werken beperkt gebleven. Maar dan is buiten Carl Davis (1936) gerekend. In 1995 kreeg deze dirigent en componist van Derek Deane van het English National Ballet de opdracht om op grond van het werk van Tsjaikovski (1840-1893) muziek samen te stellen voor een balletversie van Alice in Wonderland. Davis is bekend als componist van muziek voor diverse televisieseries (o.a. Cranford en The World at War) en ‘stomme’ films (o.a. Napoléon uit 1927), maar ook het Liverpool Oratorio dat hij samen met Paul MccCartney schreef en met wie hij recent nog heeft gewerkt aan de animatiefilm Ethel & Ernest. Voor dit nieuwe ballet liet Davis zich inspireren door onder andere Tsjaikovski’s symfonieën, strijkkwartetten, opera’s en pianomuziek waaronder de Vijfde Symfonie en de Ouverture 1812. Uiteindelijk heeft dit geleid tot een werk dat zo coherent is en daadwerkelijk klink als Tsjaikovski dat het zonder overdrijven ‘het vierde ballet van Tsjaikovski’ genoemd mag worden. De muziek – uitgevoerd door het City of Prague Philharmonic Orchestra onder leiding van Davis zelf – is verkrijgbaar op cd en juist die cd-versie heeft de kiem gelegd voor de nieuwe productie van De Dutch Don’t Dance Division (DeDDDD): Alice in WinterWonderland.
Het nachtkastje van M.C. Escher
Want die cd kwam Thom Stuart, samen met Rinus Sprong artistiek leider van DeDDDD, enkele jaren geleden tegen in New York. Toen Carl Davis werd benaderd met het verzoek tot het geven van toestemming voor het gebruik van zijn werk kreeg DeDDDD meer dan waar ze op gerekend hadden. Carl Davis bleek dermate enthousiast dat hij bereid bleek naar Nederland te komen om de productie te dirigeren. Met de deelname van het Residentie Orkest werd zo een volledige productie mogelijk. Een productie waarvan juist de keuze voor de wereld van de Nederlandse kunstenaar en graficus M.C. Escher het onderscheidende element is. Niet alleen voor het publiek, maar juist ook voor iemand als Carl Davis. De strak vormgegeven decors en kostuums zijn allen in zwart-wit en combineren met de bekendste gravures van Escher. De combinatie van Escher met de klassieker van Lewis Carroll en Tsjaikovski ligt daarmee meer voor de hand dan op het eerste gezicht gedacht zou worden. Want net zoals voor Thom Stuart nu was Alice in Wonderland één van de favoriete boeken van M.C. Escher. Sterker: het verhaal wil dat op het nachtkastje van Escher dit boek altijd te vinden was. Tegelijkertijd waren Lewis Carroll (1832-1898) en Tsjaikovski tijdgenoten waardoor Lewis Carroll en vooral Alice de verbindende factor is tussen Tsjaikovski, Escher, Carroll en DeDDDD.
Een groot én succesvol ensemble
Met zo’n voorgeschiedenis kan het bijna niet anders dat Alice in WinterWonderland bij voorbaat al geslaagd is. Het feit dat de zes voorstellingen (met 1.000 bezoekers per keer) al enkele weken geleden volledig uitverkocht waren en er zelfs een wachtlijst moest worden aangelegd, spreekt dan ook boekdelen. Door het toegankelijk maken van de generale repetitie op 24 december konden nog eens 400 extra bezoekers Alice in WinterWonderland zien, maar ook deze kaarten waren binnen een mum van tijd uitverkocht. En dit alles voordat de productie goed en wel in de publiciteit was gekomen. Door de hooggespannen verwachtingen is de kans op enige teleurstelling natuurlijk wel aanwezig. Gelukkig maakt Alice in de versie van DeDDDD die verwachtingen meer dan waar. Want niet alleen is de vormgeving oogstrelend en weet Carl Davis het Residentie Orkest te verleiden tot een uitvoering van zijn werk dat de cd-opname in de schaduw stelt, maar spat vooral het plezier van de voorstelling af. Want hoewel de harde kern van de dansers wordt gevormd door de dansers van DeDDDD en enkele extra ingehuurde professionals bestaat een groot deel van de bijna negentig (!) deelnemers uit semi-professionals en amateurs. Dit grote aantal dansers geeft de choreografie van Thom Stuart en de dramaturgie van Rinus Sprons – die overigens zelf de rol van M.C. Escher voor zijn rekening neemt – een dimensie die je niet snel zult tegenkomen bij dansgezelschappen van deze omvang. Beste voorbeeld is misschien wel ‘De Drooglooprace’ waaraan alle dansers deelnemen. Door het grote aantal dansers wordt deze race – indachtig Escher - een soort gezichtsbegoocheling die een onophoudelijke optocht van dansers suggereert. Maar ook in andere scenes zoals net voor de pauze ‘De Theepartij’ van de Hoedenmaker waar Alice en de Hertogin de thee gebruiken en vooral ‘Het Schaakspel’ tussen beide dames na de pauze hebben veel baat bij de inzet van een groot aantal dansers.
Nu al een Kerstklassieker
Het aardige bij dit alles is dat de werelden van Escher en Carroll moeiteloos in elkaar overlopen en het doldwaze avontuur van Alice buitengewoon goed te volgen is. Escher en Carroll komen halverwege de tweede akte volledig bij elkaar als een parade van dieren opeenvolgend in elkaar overgaan gelijk de overbekende Metamorfoses van Escher. Speciaal voor dit deel heeft Carl Davis aanvullende muziek geschreven voor DeDDDD. Net zoals de dieren in die scene vloeiend in elkaar overgaan, geldt dit voor Alice in WinterWonderland in het geheel waardoor er geen sprake is van verslappende aandacht. Dit was ook te merken aan het publiek dat ondanks dat het grotendeels uit families met (kleine) kinderen bestond, aandachtig hetgeen op het toneel gebeurde volgde. Dit alles ondersteund door uitmuntende prestaties van niet alleen het gehele corps de ballet, maar met name de solisten die niet alleen goed dansen, maar ook hun rol met overtuiging acteren. Zo is de Hertogin van Hannah de Leeuwe heerlijk snobistisch, terwijl de rol van de Witte Koningin – uitgevoerd door de Georgische ballerina Ana Albutashvili niet alleen geweldig gedanst wordt maar zij tevens perfect het arrogante en kinderlijke karakter in haar mimiek tot uiting weet te brengen. Onbetwiste sterren van Alice in WinterWonderland – naast het orkest onder Carl Davis en het design – zijn echter het Konijn en Alice. Corinne Cilia is een echte Alice waardoor je gelooft dat deze uitstekend dansende ballerina een ietwat naïef en dromerig meisje is. Youri Jongenelen is het andere hoogtepunt: het geagiteerde en ietwat nuffige karakter van het Konijn is in goede handen bij hem waarbij hij de daarbij benodigde mimiek en het bijbehorende acteertalent naadloos combineert met een uitstekende danstechniek. Enige aanmerking op de productie is dat door het niet beschikbaar zijn van het Residentie Orkest volgende Kerst Alice in WinterWonderland pas eind 2018 weer te zien is. Volgend jaar herneemt DeDDDD een ‘echt’ ballet van Tsjaikovski: De Notenkraker. Maar met Alice in WinterWonderland heeft DeDDDD een Kerstklassieker gecreëerd die het verdient om door een zo groot mogelijk publiek beleefd te worden.
Copyright hoofdfoto: The M.C. Escher Company / Studio Oostrum
Van 25 t/m 28 december 2016 voert DeDDDD – in samenwerking met het Residentie Orkest en Carl Davis – de nieuwe eigen productie ‘Alice in WinterWonderland’ met choreografie en dramaturgie van Thom Stuart en Rinus Sprong. Alle voorstellingen (incl. generale repetitie) zijn volledig uitverkocht. Deze recensie is op basis van de uitvoering op 26 december 2016.
Reacties
Een reactie posten