Een humoristische allegorie van gemis: 'If Cats Disappeared From The World' van Genki Kawamura

Japanse literatuur is - op bestsellers van Haruki Murakami na - een niche in Nederland. Toch lijkt die niche de laatste tijd almaar groter te worden. Niet in de laatste plaats te danken aan typische Japanse romans met in de hoofdrol een kat. Na het ontroerende The Travelling Cat Chronicles van Hiro Arikawa is daar nu het meer humoristische If Cats Disappeared From The World van Genki Kawamura.

Dat Japanse literatuur in Nederland (en daarbuiten) meer vaste voet aan de grond krijgt, lijkt evident mede door het feit dat steeds meer uitgeverijen er brood in zien om Japanse auteurs te vertalen. Opvallend daarbij is dat een kat daarbij vaker wel dan niet de hoofdrol speelt. Het recente succes van Reisverslag van een Kat (The Travelling Cat Chronicles) van Hiro Arikawa is daar een goed voorbeeld van. Enkele jaren geleden was daar overigens ook De Kat van Takashi Hiraide. Profiterend van dit succes heeft in de diverse boekhandels nu ook If Cats Disappeared From The World van Genki Kawamura een prominente plek gekregen. Een Nederlandse vertaling is (nog) niet verschenen, maar uitgeverijen in Duitsland en Spanje zijn al voorgegaan. En natuurlijk het Verenigd Koninkrijk waar Picador verantwoordelijk is voor de vertaling van deze roman uit 2012. Een roman die op het eerste gezicht wel erg veel overeenkomsten lijkt te hebben met The Travelling Cat Chronicles. Ook hier gaat het om de heilzame kracht van een huisdier wanneer het baasje in de problemen zit. Maar - gelukkig - eindigen hiermee de overeenkomsten tussen beide boeken. If Cats Disappeared From The World heeft een compleet andere toon en is vooral humoristisch en meer filosofisch. 

Het filmscript schrijft zichzelf

De filmposter van de gelijknamige film (2016)

De auteur van If Cats Disappeared From The World is Genki Kawamura (1979) die naast schrijver tevens producer, regisseur en scenarioschrijver. Dat blijkt ook wel uit de opzet van dit boek dat buitengewoon makkelijk te verfilmen is. En zo is het uiteindelijk ook gegaan. Het boek is in 2012 in Japan verschenen, werd een bestseller en is in 2016 verfilmd. Maar ook zonder deze wetenschap is dit vanaf het begin meteen duidelijk. Alleen al door het gezichtspunt van de verteller die de lezer vanaf de eerste bladzijde in vertrouwen neemt over zijn avontuur van de laatste week. In dit geval letterlijk de laatste week aangezien de jonge postbode die de hoofdpersoon van het boek is het bericht heeft gekregen dat hij een terminale hersentumor heeft en slechts zeer kort nog te leven heeft. Na dit vernietigende bericht trekt de verteller zich terug in zijn appartement met zijn kat Cabbage. Een kat die de 'opvolger' is van de eerste kat waarmee de verteller in aanraking kwam: Lettuce. Een straatkat die door zijn - inmiddels overleden - moeder mee naar huis was genomen en een belangrijke rol in het leven van hemzelf, maar vooral zijn moeder speelde. In zijn appartement krijgt hij bezoek van de Duivel. Niet de klassieke verschijning van de Duivel zoals we die allemaal kennen (en vrezen?) maar een dubbelganger van de hoofdpersoon getooid in een affreus Hawaï-shirt. Ondanks de niet bepaalde klassieke uitdossing is de deal die de Duivel te bieden heeft dat bepaald wel: een Faustiaans pact waarbij de verteller telkens een extra dag mag leven in ruil voor het kiezen van iets dat voor altijd verdwijnt van de wereld. 

Een wereld zonder telefoon, tijd en... 

Op het eerste gezicht een niet al te lastige deal zeker niet gezien de beloning die er tegenover staat. Zo ontspint zich het verhaal waarbij de verteller elke dag bezocht wordt door de Duivel en verdwijnt er steeds iets uit zijn leven en daarmee ook de rest van de wereld. Wat op het eerste gezicht makkelijk leek, is dat in de praktijk niet en confronteert de verteller niet alleen met praktische hoofdbrekens - zeker wanneer hij telefoons en de tijd opoffert - maar confronteert hem ook met zijn eigen leven, niet in de laatste plaats de beëindigde relatie met zijn voormalige vriendin en de relatie met zijn vader die sinds de dood van zijn moeder eigenlijk die naam niet meer mag hebben. Zo laveert If Cats Disappeared From The World tussen humor en contemplatie over levenslessen. Minder ontroerend dan The Travelling Cat Chronicles maar tegelijkertijd heeft deze roman een eigen stemgeluid. Bovenal een korte roman (tweehonderd pagina's met een ruime bladspiegel) die het lezen meer dan de moeite waard is en een inkijk geeft in een literair genre die bepaald anders is dan de onze, maar meer dan de moeite waard is. 

Lees hier de eerdere recensie van 'The Travelling Cat Chronicles' van Hiro Arikawa en hier de recensie van 'De Kat' van Takashi Haraide.

Oorspronkelijk in 2012 in Japan uitgegeven is de door Eric Selland vertaalde versie 'If Cats Disappeared From The World' afgelopen september voor het eerst in het Verenigd Koninkrijk verschenen. Een Nederlandse vertaling is (nog?) niet beschikbaar. Het boek is tevens vertaald naar het Duits en Spaans.