Dutch National Opera Academy
Radamisto
(Georg Friederich Händel, 1685-1759)
Serena Pérez, Radamisto
Zachery Vandermeuelen, Koning Tiridate
Stephanie Desjardins, Polissena
Helena Koonigs, Prinses Tigrane
Linsey Coppens, Zenobia
Rolfe Dauze, Koning Farasmane
Harry Fehr (regie), Roos Venekamp (decor)
Sanne Oostervink (kostuums), Tim van 't Hof (licht)
Judith Kubitz, Residentie Orkest
Kees van Baarenzaal
Koninklijk Conservatorium, Den Haag
Met Radamisto brengen de masterstudenten van de Dutch National Opera Academy de Nederlandse première (!) van Händel's vergeten opera. Goede solisten en een inventief decor kenmerken deze zeldzaam uitgevoerde opera. Het kluchtige acteerwerk is nog een aandachtspunt, maar de vrolijke wijze waarop Radamisto tot leven wordt gebracht belooft veel goeds voor de toekomst.
Het Koninklijk Conservatorium en het Conservatorium van Amsterdam hebben hun muzikale krachten gebundeld in de Dutch National Opera Academy (DNOA), een tweejarige masteropleiding die de studenten praktijkervaring geeft voor hun verdere professionele muzikale carrière. Onderdeel hiervan is het opzetten van een volledige operaproductie als onderdeel van het reguliere muzikale seizoen. In dat kader trapt DNOA 2019 af met een heuse Nederlands première: Radamisto van Georg Friederich Händel (1685-1759). Tijdens zijn lange carrière schreef de tot Brit genationaliseerde Duitser 42 opera's. In tegenstelling tot zijn oratoria zoals Messiah raakten de meeste van zijn opera's in de vergetelheid. Ondanks de grote bekendheid die Händel in het Verenigd Koninkrijk genoot en het feit dat George I de première in 1720 bijwoonde, was het lot van Radamisto niet anders. Pas in 1927 werd Radamisto uit de mottenballen gehaald hoewel - in tegenstelling tot andere opera's van Händel zoals Gulio Cesare - de opera nog altijd zelden wordt uitgevoerd. Zo zelden dat de uitvoering door DNOA de Nederlandse première betreft. Dat zegt (gelukkig) weinig over de kwaliteit van Radamisto want gezien de energieke en aansprekende muziek die Händel schreef, is deze eerste uitvoering het wachten waard. Zeker in de aansprekende en inventieve productie van DNOA.
Inventieve regie van Harry Fehr
Want inventief is de productie zeker terwijl de middelen voor de DNOA-studenten beperkt zijn. Laat er overigens geen misverstand over bestaan dat een DNOA-productie een soort aangekleed amateurtoneel zou zijn. Via DNOA worden de studenten, die in het laatste jaar van de tweejarige masteropleiding zitten, in staat gesteld praktijkervaring op te doen naar de maatstaven van een carrière als professionele operazanger. DNOA-producties zijn regulier onderdeel van het culturele seizoen en werken samen met gekende en erkende professionals. Voor Radamisto is een beroep gedaan op het Residentie Orkest voor de muzikale begeleiding en is regisseur Harry Fehr bereid gevonden om zijn visie op Radamisto te geven. Fehr vierde recent nog een succes met zijn enscenering van Tosca voor de Nederlandse Reisopera. Geen bekende Romeinse locaties, maar 'slechts' een politiebureau als enig decor dat met behulp van videoschermen de oorspronkelijke locaties van Tosca tot leven wekt. Een enscenering die actueel en tegelijkertijd tijdloos was en deed denken aan een semi-fascistische tijd. Met (veel) minder middelen dan de Nederlandse Reisopera die overigens een bijdrage heeft geleverd aan het decor weet Harry Fehr ook hier zijn inventiviteit te laten gelden. Radamisto handelt over de strijd tussen de koninkrijken Thracië en Armenië in de beginperiode van het Romeinse Rijk. Een strijd die uiteindelijk gaat over macht en liefde. Twee grote decorstukken leiden in wisselende configuraties tot geloofwaardige scenewisselingen en vormen daarmee het hart van de inventieve regie van Harry Fehr. Het decor doet denken aan de architectonische stijl van Albert Speer. Een stijl die Mussolini en andere fascisten waarschijnlijk buitengewoon aanspreekt. Zo wordt een verhaal dat speelt in de oudheid op geloofwaardige wijze omgezet naar een tijd die meer bij de onze ligt.
Kluchtig acteerwerk
Radamisto is het verhaal van twee koninkrijken, diverse familiebanden en een invasie van het koninkrijk Thracië door Armenië vanwege het feit dat koning Tiridate de vrouw van Radamisto Zenobia wil schaken. Dit onverlet het feit dat hij getrouwd is met Polissena die op haar beurt weer de dochter is van Farasmane, de koning van Thracië en de broer van Radamisto. Een aflevering van The Jerry Springer Show is er niets bij. En ondanks het grote aantal koninklijke personages passen de verwikkelingen prima bij het praatprogramma van de gelijknamige presentator dat vorig jaar - na 27 (!) seizoenen - voor het laatst te zien was. Een constatering die ook te maken heeft met het wat kluchtige acteerwerk waarmee Radamisto gepaard gaat. Hoewel de solisten eigenlijk zonder uitzondering zich muzikaal goed kwijten van de respectievelijke rollen geldt dit niet helemaal voor het acteerwerk dat op sommige moment teveel een klucht is en bepaald niet gespeend van overacting. Dat mag de pret overigens niet drukken omdat het een bepaalde vrolijkheid teweeg brengt die het werk van Händel luchtiger en meer aansprekend maakt. Een scène waarbij bijkans de gehele familie van Radamisto tegenover een onbewaakte Tiridate staat, kan daarmee zo verward worden met een aflevering van The Jerry Springer Show. Niet veel later laat het ensemble zien dat klucht en Händel ook goed kunnen samen gaan. Wanneer Polissena genoeg heeft van haar wellustige echtgenoot Tiridate kondigt zij - op koddig-komische wijze en met koffer in de hand - telkens haar vertrek aan, beent weg om steeds weer terug te komen. Een gevolg van de muzikale herhaling die standaard is bij een opera seria en zo op treffende wijze onderdeel is van de regie. Daarbij is muzikaal het nodige geschrapt in Radamisto zodat de opera (inclusief ruime pauze) 2 uur en 45 minuten duurt, aanmerkelijk korter dan het origineel. De vaart blijft er daardoor in waardoor Radamisto geen 'dode' momenten kent. De muziek van Händel geeft daar overigens ook geen aanleiding voor door de energie en dramatiek die Radamisto kenmerkt. Een andere aanpassing is dat Tigrane, prinses van Pontus oorspronkelijk een man was, maar in deze productie dus een vrouw. Zeker gezien het feit dat Tigrane (ook) verliefd is op Polissena maakt dit dat de productie meteen wat moderner en diverser wordt. De productie kent overigens twee casts waardoor een groter aantal studenten ervaring op kunnen doen. Nu staat of valt een dergelijke productie natuurlijk met name door de muzikale kwaliteiten en die zijn meer dan goed. De solisten zijn stuk voor stuk innemend én kwijten zich muzikaal goed van hun personages. Daarbij verdienen met name Helena Koonings (Tigrane), Stephanie Desjardins (Polissena) en Zachery Vandermeulen (Tiridate) aparte vermelding. Dit alles meer dan uitstekend begeleid door een sprankelend spelend Residentie Orkest energiek aangevoerd door dirigent Judith Kubitz. Een meer dan geslaagde productie die op vrolijke en innemende wijze een voor Nederland onbekende opera terecht doet stralen.
De Dutch National Opera Academy (DNOA) voert - in samenwerking met het Residentie Orkest - 'Radamisto' van Händel van 17 t/m 20 januari 2019 uit in het Koninklijk Conservatorium te Den Haag. Meer informatie over DNOA hier.
Reacties
Een reactie posten