'De Wake' van Ronald Giphart



Na de verhalenbundel Feest der liefde (1995) waagt Ronald Giphart zich met De wake weer aan het genre van de korte verhalen. De wake bevat drie verhalen waar het met de hoofdpersonages niet goed afloopt. In het eerste verhaal en titelgever van het boek ‘De Wake’ eindigt het voornemen van Siem en zijn vrouw Margot om na 25 jaar alsnog de top van de Zweedse berg Sonfjället te halen met de fatale val van Siem. In ‘Mooie mama’s’ raakt de 13-jarige Koos in een diepe coma tegen de achtergrond van een turbulent gezinsleven. Ten slotte verhaalt ‘Hartstocht’ over de Indiase jonge schone Raisha Singh Tanwar die een tubulent leven van lust en liefde leidt en door een tragisch taxiongeluk aan de beademing raakt en uiteindelijk fungeert als donorhart voor een Nederlandse oud-minister.

Stuk voor stuk verhalen die zo op het eerst oog niet heel bijzonder lijken, maar dat door het vertelperspectief juist wel zijn. Want De wake wordt verteld vanuit het gezichtspunt van Siem die op dat moment al overleden is. Samen met hem maken we zijn doodssmak mee en de periode tot en met zijn crematie en dan met name de wake bij zijn dode lichaam. Een belofte uit een ver verleden gestand gedaan door zijn studievrienden. De aanloop naar de coma van Koos wordt door Koos zelf verteld terwijl het verhaal van Raisha (en de Nederlandse oud-minister) via het hart van Raisha tot de lezer komt.

Juist deze perspectieven, maar ook de nieuwsgierig makende opbouw en prima spanningsboog van de verhalen, maakt dat deze bundel leest als een trein. Jammere aan de bundel is de geforceerde poging (van de uitgever?) om een ‘leitmotiv’ voor de verhalen te suggereren dat er eigenlijk niet is. De flap van het boek stelt zonder schroom: ‘De wake' bevat drie wonderbaarlijke vertellingen, die geheel op zichzelf staan, maar evengoed met stevige scharnieren aan elkaar gekoppeld zijn.’ Maar in de verantwoording van het boek kan vervolgens gelezen worden dat 'De wake' in 2011 verscheen als werk in opdracht voor de Vrije Universiteit, dat ‘Mooie mama’s’ in 2003 begon als roman en verweesde als filmscript terwijl ‘Hartstocht’ nieuw is, te merken aan de oppervlakkige en weinig subtiele verwijzing naar één van de huidige regeringspartijen. De ongelijksoortige ontstaansgeschiedenis wreekt zich in een gebrekkige rode draad. Want waarom zijn Siem en Koos allebei ‘narrator’ terwijl de één dood is en de ander in coma? Raisha ligt ook in coma, maar daar moeten we het verhaal hebben van haar hart.

Het grote probleem van zo’n geforceerde rode draad is dat je de samenhang gaat zoeken in de verhalen. Bij het lezen verwacht je dat het laatste verhaal de eindjes aan elkaar knoopt en de verhalen ook daadwerkelijk bindt. Zoals bijvoorbeeld The Hours van Michael Cunnningham waar de gelijknamige film met Meryl Streep en Nicole Kidman op gebaseerd is. Daar komen verhalen over drie vrouwen die alleen gelinkt lijken door de roman Mrs. Dalloway van Virginia Woolf (onverwacht) samen.

Oftewel een prima verhalenbundel om ongedwongen tussendoor te lezen, maar verwacht geen zinderend ‘leitmotiv’ dat bij het lezen van de laatste pagina de verhalen in een ander licht plaatst.

Deze recensie is ook gepubliceerd op Het Goede Levenhet culturele katern van De Dagelijkse Standaard.  Naast mijn eigen FerdiBlog recenseer ik regelmatig boeken en concerten op Het Goede Leven en geef ik mijn opinie over actuele (cultuur)politiek.

Reacties