Het Franse antwoord op 'The Killing': 'The Spiral' (Engrenages)

© Bridge Entertainment

Na het succes van de Scandinavische misdaadseries doet Frankrijk ook een duit in het bebloede zakje met het spannende The Spiral.

Nederland kan geen genoeg van misdaad krijgen, tenminste wanneer het gaat om fictie. Al decennialang zijn we met z'n allen verslaafd aan moordmysteries. In de jaren tachtig en negentig volgden we Jessica Fletcher uit Murder, She Wrote die overal waar ze kwam een moord tegen het lijf liep en oploste. Haar slaperige ficieve thuisstadje Cabot Cove (Maine) zou vrijwel uitgestorven moeten zijn door het grote aantal moorden dat daar plaatsvond. En keken we niet naar Jessica Fletcher dan was het wel naar de in permanent verfomfaaide staat verkerende Amerikaanse inspecteur Columbo (met het glazen oog), of naar andere (Britse) toppers zoals Inspector Morse en Midsomer Murders.

Deze Angelsaksische hegemonie werd later flink doorbroken door de Duitse krimiseries (Aus der Reihe!) met aan kop Derrick, Der Alte en Tatort. De populariteit van de Duitstalige misdaad is, ondanks een Oostenrijkse opleving met de vierpotige Kommissar Rex eind jaren negentig, inmiddels flink afgenomen. De laatste jaren heeft Eurocrime een comeback gemaakt met een Scandinavische invasie van The Killing c.s. die in vergelijking de historische rondzwervingen van de Vikingen tot een voetnoot reduceren.

Op de slippen van dit succes heeft de uitgever van o.a. The Killing het werkgebied uitgebreid naar Frankrijk met het uit 2005 stammende The Spiral. Deze serie, in het Frans bekend als Engrenages (wat zoiets betekent als raderen, als in de 'raderen van justitie'), is wellicht een verbreding van het Europese misdaadsucces. In het Verenigd Koninkrijk, maar in vele andere landen, is The Spiral een groot succes en dit verklaart ook meteen de vertaalde Engelse titel van de serie. Een klein, maar vasthoudend kijkerspubliek van BBC Four zorgde er zelfs voor dat het tweede seizoen van The Spiral mede door de BBC werd gefinancierd. Inmiddels is de serie al aan een vierde seizoen toe.

In het eerste seizoen van The Spiral maken we kennis met het (afwijkende) Franse justitiële systeem en beginnend magistraat Pierre Clément die samen met zijn baas, rechter Roban, en inspecteur Laure Berthaud – met wie Clement, uiteraard, ook het bed in duikt – allerhande misdaad oplossen. Zo staat in iedere aflevering de gang van zaken rond een misdaad (van onderzoek tot rechtszaak) centraal, maar kent het seizoen ook een overkoepelend verhaal, een zogenaamde story arc, over de moord op een Roemeense jonge vrouw en de zelfmoord van haar zuster die bij leven een relatie gehad blijken te hebben met de beste vriend van Clément. Gaandeweg worden de schemerachtige grenzen tussen misdaad, politiek en justitie in alle facetten afgetast.

De vraag is natuurlijk of The Spiral voor de Nederlandse markt een aanwinst is. Wie misdaadseries zoekt waar de dader voor de kijker al na luttele minuten bekend is en waarin types zoals Jessica Fletcher of de weinig dynamische doch zeer scherpe Miss Marple – op hun dooie gemakje en ondertussen thee nippend – hun queeste naar de moordenaar desondanks voortzetten, moet ver weg blijven van The Spiral.

Daarbij ligt de focus bij The Spiral, in tegenstelling tot bijvoorbeeld The Killing, minder op het oplossen van de misdaden als wel op het in beeld brengen van de wereld van misdaad, politiek en justitie, het grijze gebied waar veel van de personages opereren. Wat The Spiral deelt met de Scandinavische soortgenoten is het grauwe realisme en perspectief (wat in het Engels vrijwel onvertaalbaar gritty heet), waarbij de Amerikaanse voorkeur voor een happy end nagenoeg ontbreekt. Juist dat rauwe realisme zou een verklaring kunnen zijn waarom deze voorbeelden van Eurocrime zo aanslaan bij het Europese publiek.

Klein nadeel van deze serie – en dat gold ook al voor de Scandinavische variant – is wel dat je gedwongen bent heel geconcentreerd te kijken. In tegenstelling tot Miss Marple c.s. kun je niet tegelijkertijd met je iPad en dergelijke in de weer zijn: je moet je aandacht erbij houden en de ondertiteling goed in de gaten houden om het spoor niet bijster te geraken.

Maar dit geringe nadeel mag de pret niet drukken en is zeker geen obstakel voor alle liefhebbers van Eurocrime die het binnensmondse Deens van Sarah Lund eens willen inruilen voor haar meer lyrische klinkende vakbroeder uit Frankrijk. Laat de volgende seizoenen dus vooral doorkomen!  

'The Spiral' is op 19 februari jl. verschenen zowel op DVD als Blu-Ray. Onhandigerwijs is er recent een Europese miniserie, een co-productie van diverse Europese omroepen, verschenen met dezelfde titel. Deze serie is overigens niet echt aan te bevelen.

Deze recensie is ook gepubliceerd op Het Goede Levenhet culturele katern van De Dagelijkse Standaard.  Naast mijn eigen FerdiBlog recenseer ik regelmatig o.a. boeken en concerten op Het Goede Leven en geef ik mijn opinie over actuele (cultuur)politiek.

Reacties