Concert 5 februari 2014: Met ferme tred de muzikale Alpen op

Semyon Bychkov in repetitie bij het KCO (foto: KCO)
Mozart: Concert voor Twee Piano's en Orkest
R. Strauss: Eine Alpensinfonie

Katia en Marielle Labèque (piano)
Semyon Bychkov, Koninklijk Concertgebouworkest
Het Concertgebouw, Amsterdam

Semyon Bychkov tekent voor een knetterende Eine Alpensinfonie waar enkele schoonheidsfoutjes niets afdoen aan de totale erlebnis. En de gezusters Labèque doen ook nog gezellig mee. 

Eine Alpensinfonie is het laatste toondicht van Richard Strauss (1864-1949) voordat Strauss zich volledig op zijn opera's stortte. In 1915 leverde hij dit toondicht gewijd aan de Alpen af. Gebaseerd op een onrustige spazierang tijdens zijn jeugd maakt de luisteraar - samen met Richard Strauss - een beklimming van een Alpenberg die duurt van zonsopgang tot -ondergang. En net als een Alpenbeklimming is dit toondicht niet voor de faint-hearted. Want om Eine Alpensinfonie tot zijn recht te laten komen, heb je al snel zo rond de 125 musici nodig. Eén van de redenen waarom dit werk minder vaak wordt uitgevoerd dan je zou denken. Hoewel we in Nederland niet mogen klagen aangezien zowel het KCO (onder Haitink), het Rotterdams Philharmonisch (onder Yannick) en het Residentie Orkest (onder Järvi) het werk de afgelopen jaren op de lessenaar hebben gehad. Helaas bleek recent dat een uitvoering de vroegtijdige dood inluidde van de Israëlische dirigent Israel Yinon die in Lucerne tijdens Eine Alpensinfonie werd getroffen door een hartaanval en niet te redden viel. Juist op het hoogtepunt van Eine Alpensinfonie waar zowel letterlijk als figuur de top wordt bereikt (Auf dem Gipfel) stierf de 59-jarige Yinon in het harnas. Een toondicht als Eine Alpensinfonie vraagt ook het nodige van een dirigent, want 125 musici in goede banen leiden is geen sinecure. Zeker wanneer het maar al te makkelijk is om het hele stuk in de overdrive te gaan. 

Hup, die bergen in!
Van meet af aan was het duidelijk dat de Russische dirigent Semyon Bychkov - halfbroer van de enkele jaren overleden dirigent van het Nederlands Philharmonisch Orkest Yakov Kreizberg - er zin in had en een ontspannen spaziergang door de Alpen voor kennisgeving aanneemt. Want hoewel Bychkov goed oog heeft voor de tegengestelde dynamiek binnen Eine Alpensinfonie kiest hij ervoor om de bergen met een flinke tred tegemoet te gaan. Energiek snelwandelt Bychkov de Alpen op en neemt het KCO overtuigend mee op sleeptouw. Want zijn Alpensinfonie knettert lekker en vindt zijn absolute hoogtepunt bij Auf dem Gipfel waar alles samen komt en je bijna kippenvel bezorgt.  Zeker wanneer daarna Gewitter uni Sturm uitbarst waarbij Bychkov het Concertgebouw deed sidderen. Keerzijde van die aanpak is dat - zeker bij zo'n eerste uitvoering - je het risico loopt op onvolkomenheden wanneer het orkest tegen de randen van het het gelijkspelen schuurt. Zulke schoonheidsfoutjes zijn in dit geval niet heel erg, omdat de totale erlebnis juist zo goed is. 

Een divertimento voor twee piano's
Katia en Marielle Labèque
In het geweld van de Alpen wordt dan bijna vergeten dat Bychkov zijn vrouw Marielle ook nog had meegenomen. Nu zal een dirigent wel vaker zijn vrouw meenemen, maar Marielle vormt samen met haar zus Katia de pianospelende zussen Labèque en treden samen op en kunnen bogen op een behoorlijke discografie. Het Concert voor Twee Piano's en Orkest van Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) is dan ideaal. Dit concert schijnt Mozart speciaal geschreven te hebben voor zijn zusje Maria Anna ("Nannerl") om samen te kunnen spelen. Ideaal dus voor de gezusters Labèque. Dit half uur durende pianostuk is charmant en heeft iets van een onderhoudend divertimento. De Labèque-zusjes tekenden voor een vrolijke en bevlogen uitvoering, uitstekend begeleid door hun man resp. zwager en het KCO. Ook hier gold weer dat enkele schoonheidsfoutjes de volledige beleving niet in de weg zaten. En ondanks dat de dames telkens weer terug kwamen, hield het publiek het bij een zittende ovatie. Een zeldzaamheid tegenwoordig. Maar dat is ook een reflectie op het relatieve "makkelijke" werk dat dit pianostuk is. Het weerhield de zussen van een reprise: een erg mooie uitvoering van Le Jardin Feérique uit Ravel's Ma Mère l'Oye waar de vier Labèque-handen goed uitkwamen. Soms kan een concert dat niet perfect is, toch wel erg fijn zijn. 

Oordeel FerdiBlog: ****

Semyon Bychkov over 'Eine Alpensinfonie':


Op 5, 6 en 8 februari 2015 staat Semyon Bychkov voor het Koninklijk Concertgebouworkest met 'Eine Alpensinfonie' van Richard Strauss en het Concert voor Twee Piano's met Katia en Marielle Labèque. Deze recensie is op basis van de uitvoering van 5 februari 2015. Meer info en kaarten bestellen kan hier

Reacties

  1. Wat ook zo mooi was (althans bij de uitvoering vrijdagavond 6 februari): Bychkov wist na het verklanken van de laatste noten van de Alpensymphonie de zaal perfect stil te houden. En zo hoort het: even nagenieten zonder geklap en gejuich. Helaas is de ervaring meestal anders en is er altijd wel een idioot die onmiddellijk volgend op de laatste noten (en soms nog tijdens...) bravo gaat roepen en/of klappen. Zoals onlangs nog na Mahler 3 o.l.v. Gatti. Aan het gezicht van Gatti toen kon je goed zien dat hij dat niet op prijs stelde (hij had z'n baton ook nog omhoog). En terecht. Even stilte na de muziek, alsjeblieft.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Gelukkig was het publiek ook op 5 februari muisstil. Geeft meteen ook de waardering aan van het publiek voor het concert. En eens: het is teveel gebruik om meteen na het wegsterven van de laatste noot - of nog erger: een milliseconde ervoor of erna - meteen als een idioot te gaan klappen, liefst onder het roepen van 'Bravo!'. Bij Gatti's Mahler 3 viel me het ook al op. Je kan inderdaad ook even wachten... Lees overigens later vandaag mijn recensie van het concert van het RPhO van vrijdag. Prachtig concert, maar een deel van het publiek was niet te harden door het gekuch en gepraat...

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten