Een verdacht mirakel. 'Voor de val' van Noah Hawley


Een privévliegtuig dat 16 minuten na vertrek onverklaarbaar in de zee stort, maar wel twee overlevenden heeft? In een tijd waarin een ongeluk nooit echt een ongeluk kan zijn, is een dergelijk wonder al snel verdacht en worden de overlevenden blootgesteld aan de ellende die permanent achterdochtige nieuwsgaring is. Of is er wel degelijk meer aan de hand? Noah Hawley – bekend van de Netflix-serie Fargo – heeft met Voor de val een spannende roman geschreven, perfect voor deze zomer. 

In deze zomer waar het ene ellendige nieuwsbericht het andere volgt, is het steeds minder goed voorstelbaar dat er ook nog weleens simpelweg ongelukken met fatale afloop gebeuren die niet samenhangen met (moslim)terrorisme (Frankrijk, Beieren) of een ouderwets “verward” iemand (München, Japan). Dit alles binnen de context van continue nieuwsgaring waardoor we niet alleen in real time alles mee beleven, maar waar de grens tussen feit en onwaarheid door de snelheid van het nieuws lang niet altijd even duidelijk is. Binnen deze context plaatst Noah Hawley zijn roman over een ongelukkige vlucht met fatale afloop. Want een vlucht waarbij een belangrijke nieuwsbaas, het grootste deel van zijn gezin en een bevriende echtpaar waarvan de man invloedrijk op Wall Street is én op het punt stond gearresteerd te worden omkomen, kan geen toeval zijn. Dit tragische gegeven projecteert Hawley op de twee overlevenden om zo een spannend verhaal binnen een maatschappijkritische context te vertellen.

Filmrechten
Hoewel Noah Hawley (1967) met Voor de val inmiddels zijn vijfde boek heeft geschreven was hij voor mij – en naar mag worden aangenomen het bredere Nederlandse publiek – geen bekende schrijver. Niet voor niets dat de Nederlandse uitgever subtiel op de kaft Hawley introduceert als de ‘Auteur van de populaire Netflix-serie Fargo’. Hawley blijkt de scenarioschrijver te zijn van deze geweldige serie geïnspireerd op de gelijknamige filmklassieker van Joel en Ethan Coen. De serie, die inmiddels twee seizoenen beloopt met een derde seizoen in aantocht, bevolkt dezelfde quirky wereld als de gelijknamige film en weet een perfecte balans te vinden tussen een misdaaddrama en (zwarte) komedie. Een balans die wordt gevonden door de ietwat koddige volksaard van de gemiddelde inwoner van Minnesota waar beide seizoenen (maar in andere tijdsperiodes) zich in afspelen. Die koddigheid is in Voor de val ver te zoeken, maar het zal niet verbazen dat de filmrechten voor het boek inmiddels al verkocht zijn. 

Fox News
Want Noah Hawley weet zijn verhalen buitengewoon goed te vertellen. In Voor de val vindt het vliegtuigongeluk al in het eerste deel plaats waarna Hawley de tijd neemt om niet alleen de aanloop naar het ongeluk – vanuit diverse perspectieven – te vertellen, maar ook de gevolgen van het ongeluk te schetsen voor de overlevenden. Want hoewel het privévliegtuig met 11 inzittenden in de zee stort op weg naar New York vanaf Martha’s Vineyard zijn er tegen elke verwachting in twee overlevenden. JJ Bateman, enige overlevende en jongste zoon van de familie Bateman, en Scott Burroughs een toevallige passagier die JJ (en zichzelf) redt door een onmenselijke prestatie neer te zeten en naar de kust te zwemmen. Dit mirakel verwordt in de continue cyclus van het nieuws al snel verdacht. Niet in de laatste plaats aangejaagd door de belangrijkste presentator van een nieuwskanaal. Een nieuwskanaal dat gemodelleerd naar Fox News en wiens presentator Bill Cunningham wel erg lijkt op Bill O’Reilly. Hawley’s Bill – een goede vriend van Dave Bateman – kan zich niet voorstellen dat zo’n belangrijk iemand als Bateman om kan komen door een ongeluk. Zeker niet in ogenschouw genomen dat Wall Street-koning Ben Kipling “toevallig” omkomt de dag voordat hij gearresteerd wordt op verdenking van het doen van zaken met schurkenregimes. Dat een weinig succesvolle schilder - Scott Burroughs – opeens op verzoek van de vrouw van Bateman mee vliegt, is een toevalligheid te veel voor Bill Cunningham en een complottheorie is geboren. Hawley weet meesterlijk de gevolgen van deze gedachte te koppelen aan actuele maatschappijkritiek over het functioneren van de media. Tegelijkertijd ontvouwt het drama zich verder door de nasleep voor JJ en Scott en de individuele verhalen van de 11 passagiers in de aanloop naar het fatale ongeluk (?). Hawley weet daarbij goed de spanning vast te houden en toch op de proppen te komen met een geloofwaardig, maar desalniettemin onverwachte ontknoping. Een uitstekend boek van een goede schrijver die een spannende én klassieke roman met een boodschap heeft geschreven. Zonder meer een zomertip!

In juli is ‘Voor de val’ van Noah Hawley bij de Boekerij van Meulenhoff verschenen. Het betreft de vertaling door Carolien Metaal van de oorspronkelijke Engelstalige versie ‘Before the fall’. Deze recensie is ook verschenen bij online nieuwsmagazine Jalta.

Reacties