De memoires van Blair Tindall lezen als die van een Rock-‘n-roll-legende: een leven doorwasemt van seks, drugs en muziek. Maar de muziek is in dit geval Debussy en Mahler. Want Blair is namelijk professioneel hobospeler in onder andere het eminente New York Philharmonic. Het heerlijke Mozart in the Jungle is tevens de basis voor de aanstekelijke en gelijknamige serie van Amazon Prime waarvan het recent verschenen vierde seizoen helaas ook het laatste is.
Hoe kom je verder als professioneel musicus in de wereld van de klassieke muziek? Als je Mozart in the Jungle mag geloven is het bespelen van de fluit van een invloedrijke musicus bepalender dan de wijze waarop je – in dit geval – de hobo beheerst. Blair Tindall (1960) publiceerde in 2005 haar avonturen in de wereld van de klassieke muziek. En ze windt er geen doekjes om. Seks en drugs zijn dominante bestandsdelen in een muzikaal leven dat begon bij de muzikale highschool North Carolina School of Arts. Een relatief nieuwe instelling voor de kunsten die de toegangspoort is voor prestigieuze conservatoria zoals Julliard in New York. Ook een instituut waar – getuige de openhartige beschrijvingen van Tindall – de #MeToo-beweging in die periode een dagtaak aan zou hebben. Een goede hobo-docent die ademhaling corrigeerde door overmatig lichamelijk contact was niet bepaald meteen de Harvey Weinstein van de club. Er waren erbij die nog veel verder gingen. Opvallend is dat lichamelijk contact voor Tindall een rode draad in haar muzikale leven vormt. Juist door die contacten krijgt ze als hobo-speler de kans om bij diverse eminente of hippe gezelschappen – al dan niet op tijdelijke basis – te spelen. Van het New York Philharmonic tot het Orchestra of St. Luke’s en het zelfsturende Orpheus Chamber Orchestra. Tegelijkertijd betekent het einde van een seksuele relatie ook het einde van die goedbetaalde klussen. Mede door haar zenuwen en gebrekkige vaardigheid in het maken van hoborieten (zeer bepalend voor de klank) is het Tindall niet gegeven om tot een vaste positie te komen bij één van de vele orkesten in de Verenigde Staten. Gelukkig zijn er dan nog altijd de shows op Broadway zoals Les Miserables en Miss Saigon. Weliswaar zeer repeterend werk, maar wel een vaste bron van een behoorlijk inkomen. Een opleiding tot journalist blijkt uiteindelijk de redding voor Tindall die als gevierd recensent, schrijver en commentator tegenwoordig haar brood in de klassieke muziek verdient.
De opkomst van de professionele musicus
Los van de - vermakelijke - wetenswaardigheden rondom het leven van Tindall heeft zij Mozart in the Jungle verbreedt met haar inzichten in de ontwikkeling van de professionalisering van de klassieke muziek in de Verenigde Staten. Een professionalisering die ertoe leidde dat het pas tegen de tijd dat Tindall naar de North Caroline School of Arts ging er ruimte begon te ontstaan om je brood met muziek te verdienen. In de hoogtijdagen van het overal ontstaan van symfonieorkesten en zeer winstgevende studioklusjes voor reclames en dergelijke was het niet bepaald een armoedig bestaan als musicus. Mits je natuurlijk echt goed was en/of de juiste connecties had. Dat beeld – mede door het inzakken van de verkoop van klassieke muziek, de financiële crisis van 2008 en de daarmee samenhangende terugloop in structurele donaties en overkill aan orkesten – is inmiddels gekanteld. In dat perspectief is het onthullend – ook al is het boek uit 2005 – dat de window of opportunity voor professionele orkesten in de Verenigde Staten althans zich eigenlijk beperkt tot decennia na de Tweede Wereldoorlog. Mozart in the Jungle geeft een beeld van een wereld die compleet tegengesteld is aan het imago van alom keurigheid. Een imago dat overigens al flink aan het kantelen is. Het is overigens bijzonder dat de excessen die Tindall al in 2005 beschreef, pas nu en onder druk van de #MeToo-beweging tot ophef leidden. Met als meest prominente symbool de ondergang van dirigent James Levine, de Harvey Weinstein van de klassieke muziek.
Een gedurfde serie
In dit boek heeft streamingdienst en Netflix-concurrent Amazon Prime aanleiding gezien om een gelijknamige tv-serie te produceren. Een serie die overigens losjes is gebaseerd op het boek van Tindall en nadrukkelijk fictief is. Al hoef je niet heel snugger te zijn om in de New York Symphony het beroemde New York Philharmonic te zien. Eén van de meest eminente orkesten van de Verenigde Staten dat onder leiding van Jaap van Zweden weer naar de top moet worden gebracht. Mozart in the Jungle is een heerlijk komisch drama waar in afleveringen van telkens een half uur de wereld van de klassieke muziek fascinerend langstrekt. Hoofdpersoon is de hobospeler Hailey Rutledge (Lola Kirke) die veel gelijkenissen met Tindall toont en – in tegenstelling tot haar real life counterpart – wel een vaste aanstelling krijgt bij de New York Symphony. Een orkest dat met haar tijd moet mee gaan en afscheid neemt van haar trouwe en traditionele dirigent Thomas Pembridge, een heerlijke schmierende rol van Malcolm McDowell die tal van trekjes van eminente dirigenten zoals Lorin Maazel en Bernard Haitink samenbrengt in zijn personage. Deze Pembridge moet plaats maken voor het muzikale fenomeen Rodrigo De Souza, een uitvergrote versie van Gustavo Dudamel. En een prachtrol voor Gael Garcia Bernal. Het is zeer te waarderen dat Amazon het aangedurfd heeft een serie te produceren die in de kern over klassieke muziek gaat. Een serie die in het klassieke systeem van de Amerikaanse grote Networks nooit gemaakt zou zijn. Het vierde seizoen is afgelopen februari online gekomen, maar helaas is vorige maand bekend gemaakt dat er dit tevens het laatste seizoen is. Amazon Prime – nog steeds niet in het bezit van een Game of Thrones-achtige hit – gooit het roer stevig om en daar is deze heerlijke serie het slachtoffer van geworden. Iets dat overigens ook geldt voor de ondergewaardeerde serie The Last Tycoon die na één seizoen is stopgezet en – hoe ironisch – net als de gelijknamige roman van F. Scott Fitzgerald niet afgerond is. Laat dat echter niemand ervan weerhouden om Mozart in the Jungle te lezen én te kijken. Waarbij het wel bizar is dat in de Nederlandse variant van Amazon Prime het eerste, tweede en vierde seizoen beschikbaar zijn, maar het derde niet…
Foto: Amazon Prime
‘Mozart in the Jungle’ van Blair Kindall is in 2005 uitgegeven. In 2014 verscheen het eerste seizoen van de gelijknamige serie voor Amazon Prime. Eerder dit jaar kwam het vierde en tevens laatste seizoen beschikbaar. De serie is te zien op de Nederlandse variant van Amazon Prime.
Reacties
Een reactie posten