'The Swimming-Pool Library' van Alan Hollinghurst


De volgende blog naar aanleiding van de boeken gelezen tijdens mijn vakantie in Frankrijk gaat over 'The Swimming-Pool Library' van Alan Hollinghurst. Het is het tweede boek dat ik van Alan Hollinghurst las. In 2004 kwam van hem 'The Line of Beauty' uit dat in datzelfde jaar de prestigieuze Britse Booker Prize voor hedendaagse literatuur won. Hoewel het inmiddels zeven jaar geleden is dat ik het boek - ook tijdens een vakantie in Frankrijk - heb gelezen, is het goed blijven hangen. Het is een intrigerend tijdsbeeld van het Verenigd Koninkrijk van de jaren tachtig verteld vanuit het perspectief van de homoseksuele Nick Guest die inwoont bij de ouders van een goede vriend wiens vader, Gerald Fedden,  Member of Parliament voor de Conservatieven is. In het tijdperk van Thatcher ontbreekt de 'Iron Lady' dan ook niet: er wordt vaak naar haar verwezen en ze heeft een kleine cameo tijdens een feest van de Feddens waar Guest het waagt om haar (met succes!) ten dans te vragen. Uiteindelijk eindigt het verblijf van Guest tragisch, mede door de (verstoorde) relatie tussen politiek en (homo)seksualiteit. Ook de thematiek van de opkomst van HIV/AIDS maakt zich voelbaar in het boek. Naar aanleiding van dit boek heeft de BBC een gelijknamige driedelige miniserie gemaakt die in 2006 werd uitgezonden en op DVD verkrijgbaar is. Zowel boek als TV-serie zijn een aanrader.

Terug naar 'The Swimming-Pool Library'. Ook hier speelt de thematiek van homoseksualiteit een grote rol. Sterker nog: deze rol is nog een stuk groter (lees: explicieter) dan bij 'The Line of Beauty'. Niet voor niets kocht ik dit boek bij 'gay & lesbian bookshop' 't Verschil in Antwerpen. De HIV/AIDS-thematiek komt in dit boek nog niet aan de orde, hoewel het boek is opgedragen aan een vriend van Hollinghurst, Nicholas Clark, die als een van de eersten in het Verenigd Koninkrijk overleed aan de ziekte. Na wat zoeken trof ik een recensie van dit boek in de New York Times aan waar vermeld stond waarom deze thematiek ontbrak. Toen Hollinghurst begon met schrijven was HIV/AIDS alleen in de V.S. prominent. Toen Clark overleed tijdens het schrijven moest Hollinghurst kiezen: het boek afronden als viering van het homoseksuele leven of het nieuwe gevaar er in verwerken. Hij koos voor het eerste. Bij 'The Line of Beauty' dus voor het tweede.  Overigens is 'The Swimming-Pool Library' zijn eerste boek. Het verscheen, begeleid door goede kritieken, in 1988. 'The Line of Beauty' is zijn derde boek, terwijl eind juni zijn nieuwste boek is verschenen: 'The Stranger's Child'. Aangezien ik 'The Swimming-Pool Library' bijna net zo goed vond als 'The Line of Beauty' zal het niet verbazen dat ik 'The Stranger's Child' inmiddels al op mijn leesstapel heb liggen. De reden hiervoor is dat Hollinghurst een mooie directe literaire stijl heeft die op de juiste momenten grappig, mooi, tragisch, expliciet of grof is.

'The Swimming-Pool Library' gaat over de aristocratische jonge homo William Beckwith (25), kleinzoon van een voormalige hoge Britse magistraat, Viscount Beckwith. Uit het boek wordt al snel duidelijk dat William (Will) niet echt om aandacht verlegen zit. Tevens heeft hij alle tijd aangezien zijn grootvader, om de successierechten te besparen, zijn erfenis al aan hem ter beschikking heeft gesteld onder andere in de vorm van een mooi appartement. Veel van zijn tijd besteed hij in The Corinthian Club ('The Corrie') waar William, een fervent zwemmer, regelmatig zwemt. De titel van het boek houdt hier ook verband mee. De link die ik legde was het feit dat William tijdens zijn 'prep school'-tijd benoemd werd al prefect, in de taal van zijn school: librarian. De naamgeving van een librarian hing samen met de taak, zijn taak was het zwembad: de 'Swimming-Pool Librarian'. In reactie hierop schrijft zijn vader aan hem: 'Delighted to hear that you're to be Swimming-Pool Librarian. You must tell me what sort of books they have in the Swimming-Pool Library'. Op de wikipedia-pagina van dit boek staan naast deze nog twee verklaringen voor de titel die ik passief herkende. Ik noem ze niet, heb ze namelijk niet in eerste instantie herkend en wikipedia overschrijven schiet een beetje voorbij het doel van deze blog!

Naast een aantal niet onbelangrijke bijfiguren (waaronder zijn eveneens homoseksuele beste vriend medicus James Brook, zijn neefje Rupert ('Roops') Croft-Parker, diverse scharrels en zijn grootvader (wiens belangrijke rol pas in de laatste pagina's duidelijk wordt) is de andere belangrijke persoon in het verhaal Lord Charles Nantwich (83). De paden van William en Charles kruisen zich wanneer William, op een publiek toilet, Charles reanimeert nadat deze een hartaanval daar krijgt. Het blijkt dat ze elkaar ook wel eens gezien hebben op 'The Corrie'. Deze toevallige ontmoeting leidt tot een nadere kennismaking en uiteindelijk het verzoek van Charles aan William om zijn memoires te schrijven op grond van zijn dagboeken en andere belangrijke papieren. Hierdoor ontstaat in het boek een parallel verhaal. Het ene verhaal is een tijdsbeeld van de aristocratische en homoseksuele wereld van William in de jaren tachtig, terwijl het andere verhaal een tijdsbeeld is van de eveneens aristocratische, homoseksuele én koloniale wereld van Charles. Door de kennismaking leert William allerhande andere figuren kennen waarbij vaak geldt 'there's more than meets the eye'. Daarbij komt ook de persoon en literatuur van de schrijver Ronald Firbank (1886-1926) aan de orde. Het boek opent ook met een citaat uit diens boek 'The Flower Beneath the Foot'.

Het goede aan boek is niet alleen het (dubbele) tijdsbeeld, maar ook het feit dat er onder de oppervlakte iets borrelt. Er zit meer achter Nantwich dan een goedmoedige oude man met een bewogen leven. Ik ga niet verklappen wat dat is, maar het is afdoende om te zeggen dat bij het voorwerk voor de (eventueel) te schrijven biografie blijkt dat de paden van Lord Nantwich en Viscount Beckwith zich eerder hebben gekruist waardoor William wordt geconfronteerd met zichzelf en zijn voorkeuren. Maar om precies te weten hoe de vork in die steel zit, zal je het boek moeten lezen! Daarbij is het boek voor iedereen leesbaar, maar als jezelf homo bent, geeft dat een diepere dimensie van wel én juist geen herkenning.

Reacties