Het Verenigd Koninkrijk kent een lange en succesvolle traditie van politici die een (openhartige) inkijk geven in hun politieke en privéleven. Een van de bekendste 'diarists' uit een verder verleden is Sir Henry "Chips" Channon (1897-1958) een Member of Parliament (MP) voor de Conservatieven. In de jaren negentig kwam daar Alan Clark, eveneens een MP voor de Conservatieven, bij. Zij driedelige 'diaries' zijn een genot om te lezen en zijn zelfs, mede vanwege de populariteit ervan, door de BBC omgezet in een TV-serie met in de hoofdrol John Hurt als Alan Clark. Het geheim van de 'Alan Clark Diaries' is dat hij dicht genoeg bij de macht zat, onder andere als minister, om een goed beeld te geven, maar ver weg genoeg om wel alles te kunnen zeggen. Overigen kan van Alan Clark kan veel gezegd worden, maar niet dat hij een blad voor de mond neemt. In de aanloop naar het schrijven van mijn afstudeerscriptie voor politicologie, met als onderwerp de Britse Conservatieve Partij, las ik de 'Alan Clark Diaries' al en heb van iedere pagina genoten.
De afgelopen jaren is, aan de andere kant van het Brtise politieke spectrum, een nieuwe ster aan het 'diaries'-firmament verschenen: Chris Mullin, MP voor Labour. Gelijk Alan Clark is hij een parlementslid dat ook een tijd (junior) minister is geweest, zijn weg kent in de Labour Party maar geen behoefte heeft om zaken mooier voor te stellen dan ze zijn. Zijn eigen optreden incluis. De afgelopen jaren verschenen al zijn 'diaries' over zijn jaren als minister ('A View from the Foothills', 1999-2005) en zijn jaren als backbencher tijdens de neergang van Labour ('Decline & Fall', 2005-2010). Recent zijn de 'diaries' over de opkomstjaren van New Labour verschenen: 'A Walk-On Part' (1994-1999) die handelen vanaf de (onverwachte) dood van Labour-leider John Smith tot aan zijn 'verheffing' tot minister onder Tony Blair. Mullin is in het Verenigd Koninkrijk vooral bekend geworden van zijn verdediging van de 'Birmingham Six' die onterecht veroordeeld waren. Tevens is hij de schrijver van een zeer bekende fictieve politieke roman: 'A Very British Coup' dat handelt over de verkiezing van een zeer linkse Labour premier en de pogingen van het establishment om hem onderuit te halen. Van dit boek is overigens ook een serie gemaakt, dus Clark en Mullin lijken in meerdere opzichten op elkaar.
Net als de 'diaries' van Alan Clark heb ik de 'diaries' van Chris Mullin verslonden. Enige nadeel van 'diaries' is dat ze wat moeilijk te bespreken zijn op een blog zoals deze. Het blijft een beetje bij een warme aanbeveling: een verhaal ontbreekt uiteraard. Al is het geval van Mullin de opkomst en ondergang van New Labour wel een erg treffende rode draad. Ook het verloop van zijn eigen politieke carrière is duidelijk terug te lezen: van backbencher tot 'chairman of the select committee for Home Affairs' (soort vaste Kamercommissie) en uiteindelijk minister en vervolgens weer backbencher en tenslotte zijn afscheid als MP. Aardige aan deze laatste (maar in de tijd eerste) 'diaries' is, zoals Mullin zelf ook constateert in de inleiding, dat gebeurtenissen en keuzes die gemaakt worden op het moment heel anders worden beoordeeld dan 'in hindsight'. Zo stelt hij zelf al terecht dat de aandacht die op dat moment uitging naar het verbod op vossenjacht veel groter naar voren komt dan je nu zou denken. Ook zijn taxatie van een aantal beslisssingen van Blair (bijvoorbeeld over het moderniseren van 'Clause IV' van de beginselverklaring van Labour over de nationalisatie van bedrijven) was op dat moment compleet anders dan de geschiedenis heeft uitgewezen. Uiteindelijk was het een meesterzet van Blair om Labour weer 'electable' te krijgen terwijl Mullin het als het begin van het einde zag. Ook de enorme winst van Labour in 1997 zag Mullin niet aankomen, hij maakte zich zorgen dat ze net geen meerderheid zouden halen. Ten slotte valt op dat Mullin zich in die periode enorm druk maakte over de invloed van de Vrijmetselaars. Iets wat in zijn latere 'diaries' niet terugkomt en voor de lezer van nu, althans deze lezer, nogal bevreemdend overkomt.
Wat mij overigens het meeste opviel was een bepaalde verwevenheid tussen Alan Clark en Chris Mullin. Zo komt Alan Clark ook voor in de 'diaries' van Mullin. Dat is ook niet zo vreemd aangezien ze gedeelde periodes in de House of Commons kennen. De passage is wel aardig die Mullin er aan wijdt: 'Alan Clark has been selected - aged sixty-eight - to fight Chelsea in place of Nick Scott. I can't for the life of me understand why he wants to come back. By the time I'm sixty-eight I shall be long gone. He's got everything - a lovely wife, a castle, 17.000 acres in Scotland. He could have fun just managing his assets. What's more, he has made a far greater impact on the world since he left Parliament (via zijn 'diaries' - FdL) than he ever did when was here. I suppose he just wants material for another volume of diaries (klopt, 'The Last Diaries' - FdL)'. Maar ook worden ze verenigd in hun afkeer van 'yobs'. Een typisch Brits woord voor straattuig dat veel groteskere vormen aannam in het Verenigd Koninkrijk dan ooit in Nederland zo is geweest en daarom misschien ook niet zo voorstelbaar: hele delen van steden die compleet en permanent geterroriseerd worden. Nu was Mullin MP voor Sunderland in het noorden van Engeland en daar zij die problemen groot. Clark was een echte 'country squire' maar kwam dit probleem, in alle eerlijkheid wel in veel mindere mate, ook tegen: 'We are menaced, almost, as the law is structured; at the mercy of the rabble, and their yob nominees. Vandalism, road rage, casual larceny. There is a huge tide of scum rising, motivated by vulgar preference, schadenfreude, envy and class loathing. There is nothing we can do as they and their modish sympathisers have monopoly control over the legal process. But we are the counter-revolutionaries (...). And we must be patient, and prepared for when our day may come, and by the action we then take we will stand to earn the gratitude of all our people' (16 mei 1999, 'The Last Diaries', Alan Clark). Chris Mullin is korter en minder hoogdravend maar het sentiment lijkt toch hetzelfde: 'Yob culture is engulfing us and everyone is powerless. The yobs know it and they are without fear. They are winning. Where will it end? Floggings, kneecappings, death squads...' (16 juni 1995, 'A Walk-On Part', Chris Mullin). Ook daarin worden zij verbonden.
Wanneer je ook maar enige interesse hebt in politiek in het algemeen en de Britse politiek in het bijzonder dan kun je niet om de 'diaries' van zowel Alan Clark als Chris Mullin heen!
Reacties
Een reactie posten