'De Prooi' van Jeroen Smit behoeft eigenlijk geen enkele introductie. Zonder twijfel is dit, met meer dan 250.000 verkochte exemplaren, een van de meest succesvolle en best verkochte Nederlandstalige non-fictie boeken van de afgelopen jaren. Een succes dat het voorgaande, eveneens succesvolle, boek van Smit 'Het Drama Ahold' volop heeft overtroffen. Niet lang na de publicatie van 'De Prooi' werd Smit een 'household name' en ging hij (kortstondig) Buitenhof presenteren en is hij inmiddels een veelgevraagd spreker en dagvoorzitter. De vraag is natuurlijk altijd of het boek de hype nu echt waarmaakt. Inmiddels is van het boek ook een toneelbewerking verschenen. Een toneelbewerking die ik nog niet zo lang geleden in de Koninklijke Schouwburg zag en eveneens voorzag van een recensie (die tref je hier) en waar ik zeer enthousiast over was. Zo enthousiast dat ik niet veel later het boek er weer bij pakte om deze, het was inmiddels een aantal jaren geleden dat ik het boek voor het eerst las (2008), te herlezen. Deze recensie is dus in twee opzichten een doublure: een recensie van een boek dat ik al eens las en van een boek waar ik niet zo lang geleden de toneelrecensie schreef. Ik ga dus niet al te veel in op 'het verhaal' van het boek. Daarvoor verwijs ik, in al mijn luiheid, maar ook met de zielenrust van de lezers van mijn blog, naar de recensie van het toneelstuk.
Wat ik echter wel kwijt moet, is dat ik ook bij het herlezen van dit boek wederom werd gegrepen door de schrijfstijl van Smit. Hoewel het non fictie betreft, leest het boek als een financiële thriller waarbij je telkens geneigd bent om in een verloren uurtje toch weer even verder te lezen in dit boek over de voormalige financiële trots van Nederland: ABN Amro. De grootste bank van Nederland, een van de grootste banken van Europa en zelfs de wereld die, vlak voor het definitief doorzetten van de financiële crisis, roemloos ten onder ging door toedoen van het overnametrio van Royal Bank of Scotland (RBS), Fortis ('de witte sokken-brigade' volgens de ABN-Amro-ers) en Santander. Een overwinning die uiteindelijk RBS en Fortis de zelfstandigheid zou kosten en in de handen zou drijven van de eigen staat, respectievelijk het Verenigd Koninkrijk en, tot grote ergernis van de Belgen, Nederland. Uiteindelijk zou ABN-Amro dan toch gedeeltelijk uit haar as herrijzen als genationaliseerde Nederlandse bank onder leiding van Gerrit Zalm met Fortis als onderliggende partij.
Wie het boek leest kan echter weinig medelijden hebben met ABN-Amro. De ondertitel, 'Blinde trots breekt ABN-Amro', is zeer treffend. Overigens had het boek ook bijna een biografie van Rijkman Groenink, de laatste topman van ABN-Amro, kunnen zijn zo dominant is hij in de bijna 450 pagina's aanwezig. Smit heeft, door met veel mensen te spreken en de gedaante aan te nemen van de alwetende verteller een boek geschreven die in de traditie lijkt te staan van de Amerikaanse journalist Bob Woodward die zijn wereldfaam heeft te danken aan het onthullen van de Watergate-affaire ('Deep Throat'). Al jaren publiceert Woodward boeken over het Amerikaanse presidentschap waarbij zijn ongeëvenaarde toegang tot de cirkel rondom opeenvolgende presidenten (Bush sr., Clinton, Bush jr., Obama) leidt tot non fictie-boeken met de teneur van een spannende doch doeltreffende roman. Hoewel zijn technieken recent, met name inzake Watergate, openlijk zijn betwijfeld door een van zijn protegés, zal Smit een vergelijking met Woodward zeker als compliment opvatten.
Wanneer je de toneelversie van 'De Prooi' hebt gezien, je enige interesse hebt in een opzienbarend onderdeel van de vaderlandse (bedrijfs)geschiedenis of gefascineerd bent door deze on-Nederlands grote bank, rechtsopvolger van de Nederlandse Handel-Maatschappij (opgericht door Koning Willem I) dan kun je niet om dit boek heen. En grote kans dat je het boek nog eens een tweede keer leest.
Reacties
Een reactie posten