Takashi Hiraide beschrijft met De Kat hoe een onverwachte gast het dagelijks leven kan veranderen en verrijken. En geeft tegelijkertijd een tijdsbeeld van Japan met een vleugje magisch realisme.
Hoewel Japan na het einde van de Tweede Wereldoorlog ferm tot het Westen wordt gerekend, is de Japanse cultuur en way of life in veel opzichten anders dan wij gewend zijn. Geslotenheid, reserve en hiërarchisch besef zijn kenmerken hiervan die bij ons minder snel of liever gezegd niet begrepen worden. Dit is overigens niet het begin van een bespreking van de verschillen tussen Japan en het Westen, maar wel een constatering die van belang is voor het lezen van Japanse literatuur. Want stukje bij beetje weet de Japanse literatuur ook onze literaire markt te vinden. Grootmacht onder de Japanse schrijvers is Haruki Murakami, maar Japan heeft meer te bieden zoals Yoko Ogawa en nu dus ook Takashi Hiraide die met De Kat zijn Nederlandstalige debuut maakt. Juist de bevreemding door de andere – Japanse – context in combinatie met een kleinschalig, menselijk verhaal leiden tot een bedachtzame novelle die zonder meer succesvol te betitelen valt.
Leenkat
In De Kat neemt Takashi Hiraide (1950) ons mee naar een voorstad van Tokyo waar een jong en kinderloos echtpaar zich gevestigd heeft. Een lommerrijk gebied waar zij, met hun bescheiden budget (want allebei werkzaam in de wereld van boeken), toch kunnen wonen in een redelijke idylle. De naamloze verteller is de man van het stel en beschrijft hun leven in die voorstad. Een bijzonder deel van Japan omdat zij wonen in de voormalige dienstwoning van een statig huis dat over een prachtige tuin beschikt. In het hoofdhuis woont een ouder echtpaar die tevens de huurbaas is. De compound wordt afgemaakt door een derde woning waar een ander echtpaar met zoontje wonen. Dit alles in de nadagen van keizer Hirohito en net voordat de vastgoedbubbel zou knappen die Japan aan het begin van de jaren negentig in een grote recessie zou storten. Het nogal saaie leven van het echtpaar wordt “verstoord” wanneer de andere buren een kat nemen. Een nogal bijzondere kat die weinig typische kattentrekjes vertoont en zich steeds vaker laat zien bij het boekige paar. Langzamerhand wordt de door hen gedoopte ‘Pukkie’ een vast onderdeel van hun leven en verandert dat leven stilletjes aan beetje bij beetje.
Magisch realisme
Het knappe aan De Kat is dat het eigenlijk niet echt een verhaal is over een kat, maar een mooie novelle over het menselijk bestaan en de gevolgen van een onverwachte intrede. En door subtiel de Japanse context en de sluimerende veranderingen vederlicht aan te stippen, schildert Hiraide een breder palet dan je op het eerste gezicht zou verwachten. De Kat is daarom allesbehalve een boek dat alleen geschikt is voor mensen die graag ’s avonds met hun kat op schoot zitten. Zeker wanneer in ogenschouw wordt genomen dat het onduidelijke lot van ‘Pukkie’ een typisch Japans bijna magisch realistisch randje heeft dat de novelle weer wat rijker maakt en lijkt aan te sluiten bij andere Japanse schrijvers zoals Yoko Ogawa. Met De Kat heeft Hiraide een fijne novelle afgeleverd die naast de bijzondere inkijk op het menselijk leven een subtiele beschrijving biedt van Japan.
Oordeel FerdiBlog: ****
‘De Kat’ is de Nederlandse vertaling door Luk van Haute van ‘Neko no kyaku’ van de Japanse schrijver Takashi Hiraide en verschijnt op 6 februari en wordt door Meulenhoff. Bestellen kan hier.
Reacties
Een reactie posten