Concert 3 april 2015: Een Vriendelijke Matthäus-Passion


Bach: Matthäus-Passion

Werner Güra, tenor (Evangelist)
Florian Boesch, bas (Christus)
Johannette Zomer, sopraan
Birgit Remmert, alt
Stephan Rügamer, tenor
Thomas Oliemans, bas

Cappella Amsterdam, Nationaal Jongenskoor
Jan Willem de Vriend, Rotterdams Philharmonisch Orkest
De Doelen, Rotterdam

Jan Willem de Vriend is wederom in de Passietijd te gast bij het Rotterdam Philharmonisch Orkest. Ditmaal met de Matthäus-Passion waarbij veel te genieten viel, maar alles net niet helemaal op zijn plek viel. 

Gelijk het Koninklijk Concertgebouworkest rouleert het Rotterdams Philharmonisch Orkest (RPhO) de Passies van Bach. Vorig jaar viel daarom bij het RPhO te genieten van een Johannes-Passion met een flinke dosis pathos niet in de laatste plaats te danken aan de onnavolgbare Evangelist van James Gilchrist en de muzikale leiding door Jan Willem de Vriend. Alle reden voor de Rotterdammers dus om De Vriend ook voor de in Nederland nog altijd ongekend (maar terecht) populaire Matthäus-Passion te dirigeren. Hoewel Nederland toch niet bekend staat om haar geloofstrouw en -uitoefening heeft de Matthäus een ongekende aantrekkingskracht op een groot deel van Nederland. Een aantrekkingskracht die zorgt voor tal van uitvoeringen door heel het land uitgevoerd door professionele én amateur-orkesten en van gesubsidieerd tot het muzikale project van Pieter Jan Leusink dat het beste als de 'BV Matthäus' omschreven kan worden. Een sterke Passietraditie, begonnen onder Mengelberg, in combinatie met de troostrijke muziek van Bach is een winnende combinatie in de Lage Landen.   

Prachtige violen
Vooropgesteld dat De Vriend een uitmuntende dirigent is die vol gaat voor ieder concert, leek deze Matthäus al met al toch wat te missen. Er viel veel te genieten in de bomvolle grote zaal van De Doelen met gerespecteerde solisten en het altijd goed spelende RPhO. Zo was de sopraan van Johannette Zomer een absoluut hoogtepunt. Niet alleen kraakhelder met uitstekende dictie, maar ook nog eens volume. Zulke sopranen kom je niet snel tegen bij de Mättheus. Daar stak de prima zingende, maar wel met weinig volume behepte alt Birgit Remmert toch een tikkeltje bleekjes bij af. Zeker in het immer prachtige Erbarme Dich is dat een groot gemis. Een gemis dat overigens goed werd gemaakt door een prachtige vioolsolo van concertmeester Marieke Blankestijn. Een kwaliteit die Rotterdam in overvloed heeft, want enkele jaren geleden stal haar collega-concertmeester Igor Gruppman ook al de show in Erbarme Dich. Dat gold overigens ook voor de strijkers in het algemeen. Hoewel ze er even in moesten komen, zorgden ze - met name in de slotaria Mache dich, mein Herze, rein - voor een prachtige begeleiding en daarmee een magisch muzikaal moment. Gek genoeg gold deze magie niet voor de Evangelist van Werner Güra. Güra is een bekende naam en zou garant moeten staan voor een topuitvoering, maar hoewel zijn kwaliteit zonder meer evident is, leek de fut er gisteravond bij tijd en wijle uit. Wellicht de prijs die je betaalt bij een optreden op de derde achtereenvolgende dag. 

Onevenwichtig
Ook het zichtbare enthousiasme van Jan Willem de Vriend die koor en orkest opzweept en vrijwel de hele Matthäus mee playbackte zorgde ervoor dat deze uitvoering ook daadwerkelijk zijn uitvoering is. De Vriend kiest daarbij grotendeels voor de - sinds de benchmark-opname van John Eliot Gardiner - in zwang geraakte snellere tempi conform de meer authentieke uitvoeringspraktijk. Voor Gardiner c.s. en dus ook De Vriend niet een Matthäus van Furtwängler, Mengelberg of Klemperer die een stuk langer duurt, maar de snellere variant. Hoewel De Vriend ook hierbij zijn eigen richting bepaalt: geen klein ensemble voor hem en tempowisselingen waarbij ook rust werd gevonden. Tegelijkertijd brengt De Vriend ook het nodige theater in door de grootste momenten wanneer bijvoorbeeld het volk kiest voor Barabas en daarmee Jezus tot het kruis met veel aplomb te brengen. En toch kan niet gezegd worden dat deze uitvoering van de Matthäus je echt in vervoering brengt, daarvoor is het teveel een mixed bag, maar zonder meer een passende en fijne invulling van Goede Vrijdag. 

Oordeel FerdiBlog: ****

Op 1, 2 en 3 april speelde het Rotterdams Philharmonisch Orkest onder leiding van Jan Willem de Vriend de Matthäus-Passion van Bach. Deze recensie is op basis van de uitvoering op 3 april 2015. 

Reacties