John Steinbeck's klassieker The Pearl is een nog altijd actuele parabel over geluk waarin de vondst van een ongekend grote parel rampspoed afkondigt over de familie van een parelvisser.
Hoewel de werelden die de karakters in de boeken van John Steinbeck (1902-1986) bewonen al lang en breed verleden tijd zijn, betekent dit niet dat zijn werk gedateerd is. De (maatschappelijke) thema's die Steinbeck - bekend van onder andere Of Mice and Men, The Grapes of Wrath en East of Eden - aanroert zijn vaak in hoge mate universeel en nog altijd van toepassing. In zijn novelle The Pearl vindt de arme maar gelukkige parelvisser Kino een oester met een enorme parel. Met deze vondst kan Kino zijn leven en dat van zijn vrouw Juana en hun pasgeboren zoontje Coyotito ten positieve veranderen. Armoede is verleden tijd, de opleiding van Coyotito is verzekerd: happy days are here! Gelijk de moderne equivalent van loterijwinnaars betekent geldelijk geluk niet automatisch extra levensgeluk. In negentig pagina's toont Steinbeck de onvermijdelijke mars van Kino en zijn familie richting hun ondergang. Aan Kino om - voordat het definitief te laat is - deze mars te stoppen en het geluk van zijn familie boven de materiële waarde van de Pearl of the World te plaatsen.
Het belang van Mexico
Deze parabel over geluk is weliswaar universeel, maar Steinbeck geeft er een typisch Amerikaanse dimensie aan. Niet het Amerikaanse van de Verenigde Staten, maar het Amerika van het werelddeel. Steinbeck's fascinatie voor Mexico en de invloed van Mexico op de ontwikkeling van de Verenigde Staten - ga maar eens kijken in Texas of Californië - is duidelijk voelbaar in dit en ander werk. In de buurt van het Mexicaanse La Paz leeft Kino sober en voorziet - gelijk zijn vader - in zijn levensonderhoud door (parel)vissen. Het geluk van hem en zijn vrouw Juana wordt gecompleteerd door hun zoontje Coyotito die - nog voordat hun wereld echt op de kop zal staan - de dood in de ogen kijkt wanneer een schorpioen hem steekt. Een arts wiens hulp wordt ingeroepen geeft (letterlijk) niet thuis omdat er aan Kino toch niets te verdienen valt. Het geluk lacht het gezien toe wanneer Coyotito herstelt van het gif van de schorpioen. In de tussentijd heeft Kino een enorme parel gevonden dat samenvalt - hoe "toevallig" - met alsnog de komst van de arts die voor de vorm nog even wat handelingen verricht om zo het herstel van de kleine Coyotito te kunnen claimen. Zo blijkt al dat de vondst van de parel weinig doet voor het geluk van de familie, sterker nog het markeert de komst van tal van gelukzoekers. En helaas voor Kino was deze arts nog de meest vriendelijke vorm van de menselijke hyena's.
Een klassieker
Hoewel The Pearl echt een novelle is, staat de gedachtewereld in markant contrast met het beperkte aantal pagina's en zal het niet verwonderen dat The Pearl op Amerikaanse high schools veelvuldig gebruikt wordt, want deze inmiddels bijna zeventigjarige en mooi geschreven parabel heeft nog steeds zeggingskracht over de natuur van geluk en hoe onverwachte en ingrijpende veranderingen dit geluk kunnen versterken, maar vooral ook kunnen vernietigen. Kino kan er helaas over mee praten...
Oordeel FerdiBlog: ****
'The Pearl' van John Steinbeck is oorspronkelijk in 1947 in de Verenigde Staten door The Viking Press uitgegeven. 'The Pearl' wordt nu - in verschillende edities - door o.a. Penguin uitgegeven. Bestellen kan hier. 'The Pearl' is ook in het Nederlands verschenen als 'De Parel' maar op dit moment alleen tweedehands beschikbaar.
Reacties
Een reactie posten