Bayerisches Staatsballett
Ein Sommernachtstraum
(Felix Mendelssohn-Bartholdy & György Ligeti)
Ekaterina Petina, Hippolyta/Titania
Matej Urban, Oberon/Theseus
Ilia Sarkisov, Philostrat/Puck
Katherina Markowskaja, Helena
Zusana Zahradníková, Hermia
Javier Amo, Demtrius
Matteo Dilaghi, Lysander
John Neumeier (choreografie en regie)
Jürgen Rose (decor en kostuums)
Michael Schmidtsdorff, Bayerisches Staatsorchester
Nationaltheater, München
Met een gedurfde combinatie van Mendelssohn en Ligeti maakt het Bayerisches Staatsballett een avondvullende Ein Sommernachtstraum die als een droom voorbijgaat.
Wie door Beieren toert en hoofdstad München aandoet, kan alleen maar concluderen dat deze deelstaat die succesvol Hightech & Lederhose combineert een enorm succesverhaal is. Daarbij kan Beieren ook nog eens bogen op een imposante, maar vooral stabiele geschiedenis, want van 1180 tot het einde van de Eerste Wereldoorlog en daarmee de implosie van het Keizerrijk Duitsland werd Beieren geregeerd door dezelfde familie: de familie-Wittelsbach. Die stabiliteit en de goede natuurlijke ligging hebben Beieren en niet in de laatste plaats pronkhoofdstad München geen windeieren gelegd. Het grote aantal kastelen zijn daar een voorbeeld van waaronder Neuschwanstein als de realisatie van de fascinatie van Ludwig II voor de Middeleeuwen en de mythes waarop Wagner zijn opera's baseerde. Het zal daarom niet verbazen dat ook in cultureel opzicht München in de wereld mee telt met een opera, meerdere orkesten en een (klassiek) ballet van wereldniveau. Het is misschien daarom niet helemaal verbazingwekkend dat Mariss Jansons het Koninklijk Concertgebouworkest heeft opgegeven, maar zijn Beierse orkest heeft aangehouden. Eveneens is het niet verbazingwekkend dat in Beieren - waarbij de gemiddelde inwoner van München niet bepaald gespeend is van arrogantie - het supersizen geen onbekend fenomeen is. Want waar kan je een uitvoering van Mendelssohn's Midzomernachtsdroom treffen die avondvullend is in plaats van een uurtje? Juist: München!
Mendelssohn vs. Ligeti
Voor de in 2013 in première gegane nieuwe enscenering van de hand van John Neumeier is ervoor gekozen om de muziek van Felix Mendelssohn-Bartholdy (1809-1847) uit te breiden met aanvullend werk van Mendelssohn en werk van de moderne componist György Ligeti (1923-2006). Het ingenieuze daaraan is dat daarmee recht wordt gedaan aan de twee werelden waarin Ein Sommernachtstraum zich afspeelt: de wereld van de mensen en de wereld van de feeën. "Onze" wereld - waarin het huwelijk van Hippolyta en Theseus centraal staat - wordt muzikaal vertegenwoordigd door Mendelssohn's bekende gelijknamige muziek, terwijl de wereld van Titania en Oberon gesymboliseerd wordt door de onaardse klanken van Ligeti. Het aardige daarbij is dat men het hierbij niet heeft gelaten en ook nog aanvullende muziek van Mendelssohn waaronder de Ruy Blas-ouverture én orgelmuziek (deels geschreven door Mendelssohn vrij naar Verdi's La Traviata) in het ballet heeft verwerkt. Daar waar Ligeti de wereld van de feeën verbeeldt, zorgt de orgelmuziek met bijbehorende groep handwerkers voor een komische noot. De overgang tussen Mendelssohn, Ligeti en het draaiorgel is telkens groot en misschien dat afgevraagd kan worden of de muziek van Ligeti - in dit geval althans - niet iets te ver afstaat van het bronmateriaal, werkt het zonder meer. Al zal een groot deel van het publiek vast ook een enkel moment Ligeti 'uitzitten' om weer Mendelssohn te kunnen horen. En de muziek van Mendelssohn is natuurlijk tijdloos waarbij de toegevoegde stukken - die helemaal niets met iets van een Midzomernachtsdroom van doen hebben - een prachtige aanvulling vormen. Het blijft verbazen hoe in zijn korte leven Mendelssohn zoveel prachtige en tijdloze muziek heeft geschreven. Des te meer aangezien het Bayerisches Staatsorchester de muziek uitstekend speelt en de perfecte begeleiding vormt voor het ballet.
Dubbelrol
Het Bayerisches Staatsballett is van hoog niveau en zet met deze avondvullende versie van de Midzomernachtsdroom een betoverende opvoering neer. Daarbij overigens waren de sterren van de avond Ekaterina Petina en Matej Urban die - net als Ilia Sarkisov - een dubbelrol hadden in zowel de wereld van de mensen als de feeën. Opvallend genoeg was de Sarkisov's rol van Puck minder dominant dan in andere producties. In bijvoorbeeld de recente uitvoering door het Nationaale Ballet was de rol van Puck zonder enige twijfel de hoofdrol én publiekslieveling. De rol van publiekslieveling was hier weggelegd voor Matej Urban die na het slotapplaus nog apart in het zonnetje gezet aangezien hij ter plekke te horen kreeg dat hij een prestigieuze lokale culturele prijs had gewonnen die tevens meteen overhandigd werd. Ook erg passend aangezien deze supersized versie van Ein Sommernachtstraum op alle fronten succesvol was en tegelijkertijd een vernieuwende dimensie geeft aan een zeer klassiek, maar nog altijd terecht erg geliefd ballet.
Oordeel FerdiBlog: ****½
Lees hier de eerdere recensie op FerdiBlog van de uitvoering van 'Midzomernachtsdroom' door het Nationale Ballet als onderdeel van 'Fairytales'.
'Ein Sommernachtstraum' in de enscenering en choreografie van John Neumeier is op 13 oktober 2013 in première gegaan bij het Bayerisches Staatsballet. In het kader van de Münchner Opernfestspiele is deze uitvoering op 7 juli 2015 voor de 23e keer hernomen.
Reacties
Een reactie posten