Nationale Opera & Ballet
Notenkraker en Muizenkoning
(Pjotr Iljitsj Tsjaikovski, 1840-1893)
Anna Tsygankova, Clara Staalboom
Jozef Varga, Neef van oom Drosselmeijer / De Prins
James Stout, De Notenkraker
Nicolas Rapaic, Oom Drosselmeijer
Jared Wright, De Muizenkoning
Het Nationale Ballet
Ermanno Florio, Het Balletorkest
Het Muziektheater, Amsterdam
Het Nationale Ballet herneemt met Notenkraker en Muizenkoning een voortreffelijke enscenering van Tsjaikovski's klassieker. Een uitvoering die de wondere sprookjeswereld van E.T.A. Hoffmann plaatst in het 19e eeuwse Amsterdam en ook nog eens een verhaal weet te vertellen.
De Notenkraker is ongetwijfeld één van de meest geliefde klassiekers voor de feestdagen en het is daarom niet verrassend dat in de decembermaand ontelbare en drukbezochte voorstellingen van Tsjaikovski's balletklassieker door diverse gezelschappen worden uitgevoerd. Toch zal de uitvoering door het Nationale Ballet - voor het eerst uitgevoerd in 1996 - tot de nodige verrassingen leiden. Niet in de laatste plaats doordat de gemütliche Duitse kerstsfeer plaats heeft gemaakt voor oerhollandse gezelligheid. De familie Stahlbaum is nu de familie Staalboom die een mooi grachtenpand bewoont in het Amsterdam aan het begin van de 19e eeuw. Ook de Kerstman en de Kerstboom hebben plaats moeten maken voor Sinterklaas en Zwarte Piet. Een passende keuze hoewel dit enkele ouders tijdens de voorstelling wel wat in de problemen bracht hoe uit te leggen wat Sinterklaas en Zwarte Piet een kleine maand na hun vertrek nog in Nederland deden... En het plaatste het Nationale Ballet ook voor de keuze wat te doen met Zwarte Piet. In deze uitvoering is Zwarte Piet een compromispiet: zwarte strepen sieren zijn gelaat. Historisch weinig correct, maar voor de aanwezige (Amsterdamse) kinderen vast zeer herkenbaar.
Een afgerond verhaal
Hoewel geschreven tegen het einde van zijn leven in een weinig vrolijke tijd voor Tsjaikovski is de muziek van de Notenkraker tijdloos en universeel herkenbaar. Het verhaal dat muziek en ballet moet binden is dat helaas niet. In de kern bestaat de Notenkraker uit de viering van de feestdagen bij de familie Staalboom waarbij de kleine Clara van oom Drosselmeijer een notenkraker krijgt. Na afloop van het feest droomt Anna over de notenkraker diens gevecht met de Muizenkoning. Nadat dit gevecht heeft plaats gevonden, moet de tweede helft van het ballet nog beginnen wat zich meestal beperkt tot een exposé van allerhande dansend snoepgoed. Toer van Schayk koos in 1996 niet alleen voor een Mokumse variant, maar ook een ballet waar de strijd tussen de Notenkraker en de Muizenkoning de rode draad vormt van het gehele verhaal. Niet voor niets is het voor het Nationale Ballet Notenkraker en Muizenkoning, want na de (eerste) strijd tussen beide kemphanen neemt de mysterieuze oom Drosselmeijer Clara en haar Prins mee in de magische wereld van zijn toverlantaarn. De Muizenkoning is het liefdespaar echter gevolgd waardoor de strijd doorgaat en na de dood van de Muizenkoning Clara en de Notenkraker diverse landen "bezoeken" die - op de heerlijke muziek van Tsjaikovski - hun kunsten tonen. Uiteraard afgewisseld met prachtige solo's voor Clara en de liefde van haar leven. Hoewel de enscenering bijna twintig jaar oud is, is daar niets van te zien. Niet alleen door het tijdloze en werkelijk prachtige karakter van de decors, maar ook de techniek om alle decorwisselingen vloeiend te laten verlopen is nog steeds van een extreem hoge standaard. Hoewel de voorstelling van 27 december ietwat ontsierd werd door een tijdelijke hapering van de techniek die snel en goed werd opgelost.
Een klassieker
En niet alleen de enscenering en de choreografie (van Toer van Schayk en Wayne Eagling) zijn van hoog niveau, maar de uitvoering - hoe kan het ook anders - door het Nationale Ballet is dat eveneens. Het Nationale Ballet kan bogen op een groep solisten met toppers als Igone de Jongh, Maia Makhateli, Anna Tsygankova, Arthur Shesterikov en Jozef Varga. Hoewel mijn persoonlijke favoriet Maia Makhateli is, zette Anna Tsyngankova een foutloze en "tragische" Clara neer die een prachtig duo vormde met Jozef Varga en James Stout. Dit alles - zoals altijd - geweldig begeleid door het Balletorkest dat onder leiding van Ermanno Florio Tsjaikovski's muziek echt deed sprankelen. En natuurlijk verder ondersteund door alle toppers van het Nationale Ballet. Met Notenkraker en Muizenkoning heeft het Nationale Ballet - net als met de ensceneringen van Het Zwanenmeer, Giselle en Cinderella) een gouden klassieker in handen die de decembermaand extra feestelijk maakt. Een betere afsluiting van de feestdagen is niet mogelijk.
Oordeel FerdiBlog: ****½
'Notenkraker en Muizenkoning' is een herneming van de enscenering uit 1996 en wordt door Het Nationale Ballet van 11 december 2015 t/m 1 januari 2016 uitgevoerd. Deze recensies is op basis van de uitvoering op 27 december 2015. Meer informatie en kaarten hier.
Reacties
Een reactie posten