BBC Proms 2016
Wagner: laatste scene uit Die Walküre
Tippett: A Child of our Time
Tamara Wilson, sopraan
Susan Bickley, mezzosopraan
Peter Hoare, tenor
James Creswell, bas
BBC National Chorus of Wales
Mark Wigglesworth, BBC National Orchestra of Wales
De Londense zomer staat traditiegetrouw in het teken van muziek en dan vooral de BBC Proms, vooral bekend van die ene laatste avond met bijbehorende uitgelaten vlaggenvertoon culminerend in trotse vaderlandslievende werken van de bekendste Britse componisten. Dus wanneer je in de zomer in Londen bent, kan je natuurlijk niet om een concertbezoek heen. Een terugblik op de laatste van twee Proms-concerten. Ditmaal geen Mendelssohn en Mozart, maar Wagner en Tippett.
In de muzikale zomer van de BBC Proms die pas op 10 september met de traditionele Last Night of the Proms wordt afgesloten, kan een muzikale grootheid zoals Richard Wagner natuurlijk niet ontbreken. Maar datzelfde geldt natuurlijk voor Britse componisten. Dat de laatste scene uit Wagner's Die Walküre wordt gecombineerd met een oratorium van Michael Tippett is dat niet zo vreemd. Zeker wanneer het BBC-koor en orkest van Wales onder leiding staan van Mark Wigglesworth. Tot voor kort was Wigglesworth de musical director van de English National Opera (ENO), het gezelschap dat zich de afgelopen decennia vooral heeft laten zien en horen met Engels gesproken versies van het kernrepertoire binnen de opera. Niet in de laatste plaats een compleet Engelstalige versie van Der Ring des Nibelungen. Enkele maanden geleden heeft Wigglesworth het gezelschap echter verlaten vanwege de grote bezuinigingen die in zijn ogen tot een onacceptabele invulling van de missie van ENO gaan leiden. Pas in 2015 gestart als opvolger van de hooggewaardeerde Edward Gardner is het de vraag wat dit voor zijn carrière gaat betekenen net als hoe ENO uit het moeras getrokken kan worden. Deze dramatiek ter zijde schuivend, is het daarmee een buitengewone goede keuze om Wigglesworth dit programma te late leiden waar opera en oratorium bij elkaar komen.
Vader en dochter
Hoewel Wagner's muziek in het algemeen en Die Walküre in het bijzonder de nodige bombast kent, is dat juist niet het geval in de allerlaatste scene van het tweede deel van de Ring. Want in deze scene staat de relatie tussen vader Wotan en dochter Brünnhilde centraal. Een relatie die het sterk te verduren heeft omdat zijn favoriete dochter tegen zijn wensen is ingegaan. In deze scene wordt zij hiervoor gestraft, maar is het tegelijkertijd een gevoelig afscheid waarin deze bijzondere relatie tot uitdrukking komt. Wotan's prachtige Leb wohl is daar één van de voorbeelden van. Aan Wigglesworth en de muzikale krachten van de BBC National Orchestra & Chorus van Wales om deze beledig shunt tot leven te brengen. Voor de liefhebbers van bombast was overigens gedacht door de Walkürenritt (Hojotoho! Hojotoho!) aan het programma toe te voegen. Met sopraan Tamara Wilson en bas James Creswell werd het een uitvoering die niet teleurstelde, waarbij Wilson zonder meer een betere Brünnhilde wist neer te zetten dan Creswell's Wotan. Ondanks dat de balans in het orkest niet altijd leek te kloppen, was duidelijk dat Wigglesworth beschikt over de ruime operaervaring om een dergelijke highlight overtuigende te brengen.
Tweede Wereldoorlog
Hoewel werk van Wagner wel vaker een concert opent, beperkt dit zich eigenlijk altijd tot een ouverture zoals die uit Tannhäuser of Die Meistersinger en eventueel de Siegfried Idyll. Maar wanneer je een scene uit Die Walküre als 'opwarmer' gebruikt, moet het programma na de pauze natuurlijk wel staan als een huis. Met A Child of our Time van de Britse componist Michael Tippett (1905-1998) is dat gelukkig ook zo. Buiten zijn eigen eigen land is Tippett minder bekend, maar dat is in het Verenigd Koninkrijk wel anders en zeker dit oratorium da allesbehalve onbekend terrein voor veel Britse concertbezoekers. Dit 'contemplatieve' oratorium geïnspireerd op Bach en Händel is door Tippett aan de vooravond van en tijdens de Tweede Wereldoorlog gecomponeerd. Directe aanleiding voor dit driedelige werk voor orkest, koor en vier solisten was de moord op een Duitse diplomaat in Parijs in 1938 door een jonge Poolse Jood. Een daad die door de Nazi's misbruikt zou worden om de terreur van de Kristallnacht te ontketenen. Uit solidariteit met de onderdrukten schreef Tippett dit prachtige koorwerk. Want ondanks dat Tippett een tijdgenoot was van Benjamin Britten en daarmee een representant van moderne klassieke muziek is de muziek van A Child of our Time zeker toegankelijk en van een bepaalde (omineuze) schoonheid. Opvallend daarbij is dat Tippett voor de koralen gebruikt maakt van Amerikaanse spirituals die daarmee het karakter van onderdrukking alleen maar verder onderstrepen en tegelijkertijd het werk iets buitengewoon eigens geven. Met een duur van bijna 70 minuten voelt het soms wat aan de lange kant, maar in de mooie uitvoering is dat een ondergeschikt punt. Zeker tot het doorlopende hoogtepunt van de spirituals. En hier wist het team van Wigglesworth een teleurstelling te voorkomen. Het koor en orkest waren in goede doen, terwijl hier wederom Tamara Wilson zich liet horen als de beste solist. Maar ook hier waren haar collega's (helaas) wat minder. Zo hield de contemplatieve Tippett zich goed staande tegenover de bombastische Wagner.
De BBC Proms 2016 vinden plaats van 15 juli tot en met 10 september, veelal in de Royal Albert Hall. Dit concert, op zaterdag 23 juli, was Proms 11. Meer info en kaarten bestellen hier.
Reacties
Een reactie posten