Terug naar Overlook Hotel. 'Doctor Sleep' van Stephen King

Een maniakale en moordzuchtige vader overleven terwijl je - samen met je moeder - ingesneeuwd bent als enige bewoners van een geïsoleerd hotel in de Rocky Mountains. Dat gaat je niet in de koude kleren zitten. Vijfendertig jaar na The Shining vertelt Stephen King hoe het Danny Torrance vergaan is. Met Doctor Sleep keren we (gelukkig?) terug naar het vermaledijde en spookachtige Overlook Hotel.

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: The Shining (1977) van Stephen King heb ik nooit gelezen. De filmversie van Stanley Kubrick - uit mijn geboortejaar 1980 - staat daarentegen in mijn geheugen gegrift. Niet in de laatste plaats door Jack Nicholson die perfect gestalte geeft aan de maniakale schrijver Jack Torrance die met zijn gezin een winter doorbrengt als huisbewaarder van het Overlook Hotel in de Rocky Mountains, Colorado. In dat isolement - geholpen door de geesten van het hotel - draait Jack door en weten zijn vrouw Wendy en zijn zoontje Danny ternauwernood zich het vege lijf te redden, terwijl Jack het onderspit delft. De fascinerende en bekruipende filmversie zit vol met memorabele momenten. Van Jack's ijzingwekkende 'Here's Johnny!' tot kleine Danny die op zijn driewieler door de lege gangen van het hotel fietst. Mijn recente Stephen King-manie in combinatie met de fascinatie voor deze film in ogenschouw nemende, is het niet verwonderlijk dat een vervolg op The Shining op de leesstapel is beland. En voor het lezen van Doctor Sleep is het niet strikt noodzakelijk om The Shining te hebben gelezen wanneer je de filmversie kent. Echter - tot enige schrik van deze lezer - maakt King duidelijk dat de filmversie op essentiële punten afwijkt van de filmversie waarbij sowieso  tussen de regels door te lezen is dat King helemaal niet zo onder de indruk is van de visie van Kubrick. Of hij daar gelijk in heeft, kan ik pas beoordelen wanneer ik The Shining daadwerkelijk gelezen heb. Maar gezien het plezier waarmee Doctor Sleep is verslonden, gaat het niet lang duren voordat die vergelijking gemaakt kan worden. 

Ouder en wijzer (na het afzweren van alcohol...)

Bij het lezen van Doctor Sleep valt op dat King ruim de tijd neemt om de achtergrondgeschiedenis van de hoofdrolspelers uit te werken alvorens zich te richten op het daadwerkelijke verhaal. Dat is ook niet zo vreemd, want om geloofwaardig tot een vervolg op The Shining te komen, moet de volwassenwording van Danny Torrance geschetst worden. En dat pad naar volwassenheid is moeizaam geweest. Na die bijna-fatale winter hebben Danny en zijn moeder kunnen leven van een schadevergoeding toegekend door de eigenaren van het hotel. Al snel worden zij echter veroordeeld tot een relatief armoedig bestaan waarbij Wendy overlijdt aan kanker. Danny kampt niet alleen met de gevolgen van die ene winter, maar ook zijn mentale gave (de 'shining') waardoor hij geesten ziet en met gelijkgestemden kan communiceren. Dit alles leidt de volwassen Daniel tot een leven in dienst van drank dat allesbehalve gelukkig is. Maar gelukkig weet hij zich van de drank te ontdoen wanneer hij tijdens zijn zwervende bestaan het stadje Frazier in New Hampshire aandoet en wordt geholpen aan een baantje, kan rekenen op de steun van een inwoners van Frazier en uiteindelijk alcohol afzweert. Omdat King ruim de tijd neemt voor deze ommezwaai in het leven van Daniel is het niet alleen geloofwaardig, maar wordt je in het leven van Frazier getrokken. Daniel werkt daar inmiddels bij een hospice waar hij stervenden in hun laatste momenten bijstaat om de overgang van het tijdelijke naar het eeuwige vreedzaam te laten verlopen. Een talent dat hem de bijnaam "Doctor Sleep" oplevert. Een kat die de dood immer voelt aankomen is zijn partner in crime. Tegelijk met het leven van Daniel laat King ons kennis maken met het bijzondere meisje Abra die we volgen vanaf haar geboorte tot haar tienerjaren. Zij is - net als Daniel - begaafd en beschikt over de 'shining', maar haar 'shining' is ongelooflijk veel krachtiger en zij zoekt uiteindelijk contact met Daniel. Ten slotte maakt de lezer kennis met de sekte The True Knot (de Ware Knoop). Dit op het eerste gezicht onschuldige samenraapsel van pensionado's in campers is een eeuwig levend gezelschap dat slechts kan overleven door de 'stoom' die vrijkomt bij het doden van mensen die beschikken over de 'shining'. De ongekende 'shining' van Abra komt daarbij spoedig op hun radar en kan de True Knot voorzien in al hun behoeften. Pas ver in het boek komt King ter zake: de jacht van True Knot - onder leiding van de duivelse Rose O'Hara - op Abra en de hulp die zij inroept van Daniel om dit Kwaad te weerstaan.

Spannend, maar niet altijd duidelijk

Het fijne aan Doctor Sleep is dat door de uitgebreide aanloop je zo bekend bent met de hoofdrolspelers dat het uiteindelijke onderwerp van het boek - de strijd van Daniel en Abra tegen de True Knot - een gelaagdheid krijgt die het anders niet had gehad. Tel daarbij het onmiskenbare talent van King om een goed verhaal te vertellen op en je hebt een geheide aanrader te pakken. Een aanrader die overigens - in tegenstelling tot The Shining - niet zozeer eng is, maar vooral spannend. Een spanning die tot een hoogtepunt komt wanneer - hoe kan het ook anders - het finale treffen met de True Knot plaats vindt daar waar het allemaal begon: de Overlook Hotel. Het is daarbij ook knap van King dat hij een verhaal weet te vertellen dat geen afbreuk lijkt te doen aan het origineel en toch een eigen tone of voice heeft. Het is immers goed en wel om te willen weten hoe het met Danny verder is gegaan, maar het verhaal van Daniel moet dan wel op zichzelf staan. En dat doet het zonder meer. Tegelijkertijd wordt de gave van de 'shining' uitgewerkt, wat ook van toegevoegde waarde is. Wat - gek genoeg - minder goed uitgewerkt wordt zijn sommige 'actie-scenes'. Het leidt een enkele keer tot het niet helder over het voetlicht krijgen wat er precies gebeurt. Een kleine aanmerking op een verder zeer geslaagde toevoeging op het (almaar uitdijende) oeuvre van Stephen King en aanrader voor fans van zowel de film- als boekversie van The Shining.

'Doctor Sleep' van Stephen King is in 2013 verschenen. Een Nederlandse vertaling - als 'Dr. Sleep' - is in hetzelfde jaar verschenen.