Smetana: Vysehrad uit Má Vlast
Brahms: Piano Concert Nr. 2
Smetana: Vltava (De Moldau) uit Má Vlast
Ronald Brautigam (piano)
Claus Peter Flor, Residentie Orkest
Zuiderstrandtheater, Den Haag
Een zondagmorgen leent zich uitermate goed voor niets doen, maar het Residentie Orkest gaat met het Lazy Sunday-concept de concurrentie aan. Door een fijn compact programma met werken van Smetana en Brahms zorgen dirigent Claus Peter Flor en pianist Ronald Brautigam dat de luie zondagmorgen het aflegt.
Het gemiddelde (klassieke) concert kent een ijzeren discipline. Voor de pauze een kleinschalig werk - meestal een toondicht, ouverture of concerto - gevolgd door een pauze om daarna een symfonisch pièce de résistance ten gehore te brengen en dan is het feest voorbij. En hoewel die pauze soms wel heel snel op een (te) kort werk volgt, is deze muzikale gang van zaken lang niet verkeerd. Toch krijg je wel het idee dat de attentiespanne van het gemiddelde publiek bijzonder laag wordt ingeschat. Het concert op de zondagochtend vormt hier een belangrijke uitzondering op. Een concert zo rond een uurtje of 11 dat geen pauze kent en meestal na één tot anderhalf uur weer voorbij is. Het Residentie Orkest verkent deze mogelijkheid ook een enkele keer met het Lazy Sunday-concert. Een programma rondom liefde voor het vaderland als wel of geen muze voor prachtige muziek van Zweers, Smetana en Brahms wordt zo gecomprimeerd tot één doorlopende uitvoering. Door het kortere tijdsbestek is het werk van Zweers gesneuveld terwijl van de drie delen uit het zesdelige Má Vlast slechts twee resteren. Maar het machtige Tweede Pianoconcert van Brahms blijft intact en wordt in deze formule ingeklemd tussen de twee delen uit Smetana's ode aan Mijn Vaderland.
Nooit echt doorgebroken
En dat werkt dus meer dan uitstekend. Want ondanks het ingedikte karakter van deze opzet vraagt juist dit programma het nodige van het publiek. Het Tweede Pianoconcert van Johannes Brahms (1833-1897) was bij de première het langste pianoconcert ooit en met vier in plaats van de gebruikelijke drie delen en een duur van ongeveer vijftig minuten is dat nog steeds één van de langste (of misschien wel nog steeds het langste) pianoconcert. Om dan nog ingekaderd te worden door de muzikale vertaling van de vaderlandsliefde van Bedrich Smetana (1824-1884) van elk een kwartier maakt een lazy sunday opeens toch nog hard werken. Het knappe aan dit programma is dat de werken elkaar complementeren en dat het een vondst is om de twee delen uit Má Vlast zowel voorafgaand als aansluitend aan het pianoconcert te programmeren. De tijd vloog voorbij terwijl het Residentie Orkest de kans kreeg om - ondanks de afgenomen grootte door de bezuinigingen van afgelopen jaren - een rijk Romantisch geluid te produceren dat de werken goed deed. Het feit dat de in Leipzig geboren Claus Peter Flor (1953) voor het orkest stond, had daar ook zeker mee te maken. Hoewel niet echt bekend bij het grote publiek is Flor een echte Kapellmeister die het ambacht van de dirigent volledig onder de knie heeft. Na enkele uitstekende opnames van het werk van Mendelssohn met de Bamberger Symphoniker heeft hij bij diverse orkesten op de bok gestaan: van het Tonhalle Orchester Zürich en het Philharmonia Orchestra tot het Dallas Symphony Orchestra en het Malaysian Philharmonic Orchestra. Maar die doorbraak is er nooit gekomen. Bij het Dallas Symphony Orchestra heeft hij het toentertijd moeten afleggen tegen onze eigen Jaap van Zweden in de race om het chef-dirigentschap. En hoewel zijn chef-dirigentschap bij het Malaysian Philharmonic Orchesta onder andere heeft geleid tot een toonaangevende opname van Dvorak's Negende Symfonie is die verbintenis sinds 2014 ook alweer voorbij. Sinds jaar en dag is Claus Peter Flor een graag gezien gastdirigent bij het Haagse Residentie Orkest. En aangezien die concerten eigenlijk altijd goed zijn, is het altijd een klein feestje wanneer de ietwat koddige Flor zijn opwachting maakt.
Het gedreven spel van Ronald Brautigam
Na een wat haperend begin bij Smetana's muzikale schildering van de burcht Vysehrad ontlokte Flor het orkest een fijne muzikale schildering van het Tsjechië. Met natuurlijk als zeer geliefd hoogtepunt Vltava, de muzikale ode aan de rivier de Moldau. Een muziekstuk dat - mede door het gebruik in diverse reclames - vrijwel bij iedereen tot herkenning zal leiden. Het is de kwaliteit van Flor dat hij zo'n overbekend stuk juist fris weet te laten klinken. Het ware hoogtepunt van een dergelijk concert is natuurlijk het magistrale Tweede Pianoconcert van Brahms. Voor dit uitdagende concert had het Residentie Orkest de Nederlandse pianist Ronald Brautigam aangetrokken. Zijn wilde en witte haardos doet hem voorkomen als de klassiek geschoolde broer van het oudste lid van Gordon-vehikel en ietwat bizar getitelde Los Angeles, The Voices, maar daar houden de overeenkomsten toch wel op. De professor aan de Musikhochschule in Basel en solist bij orkesten zoals het Koninklijk Concertgebouworkest, het London Philharmonic Orchestra, maar ook het Orkest van de 18e Eeuw en het Freiburger Barokorchester wist zich uitstekend te kwijten van het veeleisende pianoconcert. Zijn gedreven pianospel paste uitstekend bij dit massieve doch lyrische werk van Brahms. De begeleiding door het Residentie Orkest onder Claus Peter Flor was voorbeeldig en in balans. Uitslapen is fijn, maar een zo de zondagmorgen muzikaal te beginnen, is nog fijner.
Op 20 en 22 januari 2017 dirigeerde Claus Peter Flor het Residentie Orkest en solist Ronald Brautigam in werken van Smetana en Brahms. Het concert van 20 januari bevatte het eerste deel uit de Derde Symfonie van de Nederlandse componist Bernard Zweers (1854-1924). Deze recensie is van het zondagochtend-concert op 22 januari dat zich beperkte tot werken van Smetana en Brahms.
Reacties
Een reactie posten