Het is
inmiddels een jaar geleden dat we afscheid hebben genomen van het wel en wee
van de aristocratische familie-Crawley.
Voor de liefhebbers die nog steeds kampen met ontwenningsverschijnselen
is Downton Abbey-bedenker Julian Fellowes in de pen gekropen met als resultaat
de roman Belgravia. Een misschien
niet heel erg diepgaande pageturner, maar wel een fijne kijk in het
aristocratische Engeland een kleine eeuw voor Downton Abbey.
De fascinatie voor de Britse aristocratie en de
klassenmaatschappij die het Verenigd Koninkrijk nog altijd is, kent zowel
binnen het Verenigd Koninkrijk als daarbuiten geen grenzen. De populariteit van
Downton Abbey is daar een goed
voorbeeld van, maar wel een populariteit die er al veel langer is. Zoals Upstairs, Downstairs (1971-1977), maar
ook The Forsyte Saga (1967) en Brideshead Revisited (1981) aantonen. In
de 21e eeuw heeft Julian Fellowes (1949) deze fascinatie te gelde
gemaakt. Eerst door de door hem geschreven en door Robert Altman geregisseerde
film Gosford Park uit 2001. Maar echt
wereldwijd succes heeft Fellowes pas gehad
met zijn historische drama Downton Abbey dat
in de periode 2010-2015 hele volksstammen, niet in de laatste plaats in de
Verenigde Staten, aan de buis gekluisterd hield. Voor die grote groep
liefhebbers is er nu Belgravia. Een
roman van de hand van Fellowes waar het gevoel van Downton Abbey nog eens dunnetjes over wordt gedaan. Een boek dat
het startschot moet zijn voor een hele reeks. Een televisieversie is nog niet
gepland, maar dat zou – afhankelijk van het succes van de boeken – natuurlijk
zo kunnen veranderen. Naast dat het dus geen televisieserie, maar een
boekenreeks moet worden, is er nog een groot verschil met Downton Abbey: Belgravia vindt
een eeuw voor de avonturen van de Earl of Grantham, zijn familie en hun
personeel plaats.
Napoleon
en Thomas Cubitt
Waar het zinken van de Titanic betekende dat de
Earl of Grantham moest uitkijken naar andere erfgenamen, daar heeft de laatste
stuiptrekking van Napoleon een evenzo groot effect op de families Trenchard en
Brockenhurst. Beide families zijn aanwezig in Brussel aan de vooravond van de
Slag bij Waterloo (1815). Een avond die culmineert in een groots en meeslepend
societyfeest georganiseerd door de Hertogin van Bedford. Een avond waar de liefde tussen Sophia en Edmund voor de
familie-Trenchard duidelijk wordt. Het probleem is alleen dat Sophia de dochter
is van handelaar James Trenchard die de Hertog van Wellington voorziet van zijn
toevoer, terwijl Edmund voluit Lord Bellasis is, de zoon van de Graaf en Gravin
van Brockenhurst. En dat kan natuurlijk niet in het klassengevoelige Engeland,
ook al is de hele society in Brussel. De liefde is echter niet van lange duur:
de dag na het grote bal vindt de Slag bij Waterloo plaats waar Edmund om het
leven komt en de enige link tussen beide families al voorbij is voor deze goed
en wel is begonnen. Met de dood van
Sophia een klein jaar later is deze episode verwezen naar de ashoop der
geschiedenis. Maar dan blijkt jaren later – we zijn inmiddels in 1841 aanbeland
– dat er wel degelijk een onverwoestbare link is ontstaan tussen beide
families. Ter voorkoming van spoilers
wordt deze cliffhanger aan het boek
zelf overgelaten.
Episodisch
en klassebesef
Door de opzet van het boek is er overigens geen
gebrek aan cliffhangers. Want niet
alleen heeft Fellowes zich voorgenomen om een boekenreeks te schrijven alsof er
tekens een nieuw seizoen verschijnt, maar ook het boek zelf is episodisch. Het
boek bestaat namelijk uit 11 hoofdstukken die telkens eindigen met een cliffhanger. Dit is niet alleen gedaan
om er een pageturner van te maken –
waar Fellowes overigens goed in geslaagd is – maar ook als middel om het boek
als een televisieserie aan de man te brengen. De elf hoofstukken zijn namelijk
periodiek digitaal gepubliceerd zodat – net als met een analoge serie in het
pre-Netflixtijdperk – je telkens uitkijkt naar een nieuwe dosis dramatiek. In tegenstelling
tot een televisieserie kampen de karakters (en het verhaal) wel met een gebrek
aan diepgang. De vaart, vertelwijze en cliffhangers
maskeren dit grotendeels, maar echt mensen van vlees en bloed zoals in Downton Abbey (Maggie Smith als de Dowager
Countess of Grantham!) kom je als lezer niet snel tegen. Daarentegen is het wel
een mooie kenschets van het ‘goede’ Londen van die tijd. Armoede, ziekte en die
andere kant van de samenleving hebben (bijna) geen plaats in Belgravia, maar klassenbewustzijn des te
meer. Uiteindelijk draait het hele verhaal om die wonderlijke preoccupatie van
met name Britten die bepalend is voor de relatie tussen de familie Trenchard en
Brockenhurst en tekenend voor die tijd. Een tijd waarin de nieuwe chique buurt
Belgravia verrijst in de City of Westminster en Kensington and Chelsea in
Londen. Dit door toedoen van de Hertog van Westminster wiens familie toen en nu
de belangrijkste landeigenaar is. Deze nieuwe wijk voor de rijke bovenlaag werd
ontwikkeld door Thomas Cubitt die in Belgravia
ook zijdelings aan bod komt als partner van James Trenchard die hiermee
zijn fortuin maakt, maar niet
geaccepteerd wordt in de aristocratische kringen van Londen. Eens een
handelaar, altijd een handelaar. En daarmee is de keuze voor de wijk Belgravia
als onderwerp en titel door Fellowes slim gekozen: het symboliseert in alles de
totstandkoming van een nieuw Verenigd Koninkrijk waar nieuw en oud geld met
elkaar moeten samenleven, maar waar de sociale codes van weleer het leven van
deze families domineren. Een thema dat het werk van Fellowes domineert en hem
geen windeieren heeft gelegd. Want ook deze boekversie van Downton Abbey past perfect in ons aller fascinatie voor de
aristocratische klassenmaatschappij van het Verenigd Koninkrijk van weleer.
Recent is de paperbackversie van ‘Belgravia’ van
Julian Fellowes verschenen. ‘Belgravia’ verscheen voor het eerst afgelopen
zomer. Een Nederlandse vertaling bij A.W. Bruna is eveneens verkrijgbaar. Deze recensie is eerder verschenen bij online nieuwsmagazine Jalta.
Reacties
Een reactie posten