Beethoven: Ouverture 'Coriolan'
Beethoven: Pianoconcert naar 'Vioolconcert in D'
Schubert: Symfonie Nr. 5
Dejan Lazić (piano)
Gordan Nikolić, Nederlands Kamerorkest
Concertgebouw, Amsterdam
Beethoven componeerde een wonderschoon vioolconcert en vijf pianoconcerten. Maar de liefhebber komt tot zes pianoconcerten aangezien Beethoven zelf zijn vioolconcert herschreef voor piano. Zijn 'Zesde Pianoconcert' was afgelopen zaterdag bij Dejan Lazić in goede doch theatrale handen. Het dirigentloze Nederlands Kamerorkest tekende voor een sprankelende begeleiding en energieke uitvoeringen van de Ouverture Coriolan en de Vijfde Symfonie van Schubert.
De in Kroatië geboren, maar in Salzburg opgegroeide pianist Dejan Lazić bracht al eens eerder een van oorsprong vioolconcert in een uitvoering voor piano ten gehore. In 2011 speelde hij - samen met het Nederlands Kamerorkest waar hij met regelmaat te gast is - de pianoversie van het Vioolconcert van Johannes Brahms. Een versie die hij zelf voor piano heeft bewerkt. Voor Beethoven's beroemde Vioolconcert kon hij zich de moeite besparen aangezien de componist dit klusje zelf al geklaard heeft. Volgens het informatieve programmaboekje dat door het Nederlands Kamerorkest voor dit concert was samengesteld is de pianoversie gearrangeerd op verzoek van de componist en pianist Clementi. Schijnbaar was het een niet ongewoon verzoek aangezien Beethoven meerdere van zijn werken omzette naar piano. Hoewel het voor liefhebbers van het Vioolconcert vast wennen is om de pianoversie te horen, heeft Beethoven er betrekkelijk weinig werk aan gehad aangezien de pianoversie vrijwel zonder aanpassingen omgezet is. Daarmee ontstond een 'Zesde Pianoconcert' dat nooit zo bekend geraakt en vaak gespeeld is als zijn vijf pianoconcerten en dat ene briljante vioolconcert, maar zonder meer de moeite van het uitvoeren en beluisteren waard is. Ingeklemd tussen een ouverture die Beethoven in hetzelfde jaar (1807) componeerde en de Vijfde Symfonie van Franz Schubert die de toen 19-jarige componist slechts negen jaar later voltooide.
Wanneer komt de dirigent op?
Het Nederlands Kamerorkest - sinds 1985 onderdeel van Stichting Nederlands Philharmonisch Orkest - begeleid met regelmaat opera's bij De Nationale Orkest en stond vanaf de oprichting in 1955 maar liefst 22 jaar onder leiding van violist Szymon Goldberg. Sinds 2004 is het wederom de eerste viool die tegelijkertijd de leiding heeft over het orkest: Gordan Nikolić. Dit betekent overigens niet dat het orkest geen dirigent heeft, want vanaf de eerste lessenaar heeft Nikolić duidelijk de muzikale leiding in handen. Met een strakke, intense en dramatisch gespeelde Ouverture 'Coriolanus' laat het orkest er geen twijfel over bestaan dat het prima zonder een dirigent op de bok, maar in het orkest. Sowieso is het op de gelijknamige Romeinse patriciër gebaseerde orkestral werk een welkome start voor ieder concert. Toch is het opvallend met hoeveel plezier en energie door het Nederlands Kamerorkest wordt gemusiceerd. Een speelwijze die ook bij de Vijfde Symfonie van Schubert het devies is. Een symfonie die een sprankeling en vrolijkheid in zich heeft die misschien minder tijdloos en universeel aansprekend is dan de overbekende Achtste ('De Onvoltooide') en de Negende (de 'Grote'), maar zeer goed past bij het karakter van het Nederlands Kamerorkest.
Tikkeltje theatraal
Maar de hoofdattractie is toch het Pianoconcert naar het 'Vioolconcert in D' van Beethoven. Heel even leek deze in de schaduw te moeten staan van een nogal schreeuwerig Versace(?)-overhemd van Dejan Lazić. Solisten - en vergeet dirigenten ook zeker niet - willen nog wel eens "bijzondere" kledingkeuzes maken. Lazić past zonder meer in deze categorie. Gelukkig sprak de muziek voor zich, hoewel ook de nogal theatrale handgebaren van Lazić in combinatie met het overhemd een manmoedige poging ondernamen om de aandacht van de muziek af te leiden. Vanaf de eerste noten die samen een lange orkestrale inleiding vormen won de muziek het echter glansrijk. Maar dan het moment dat - ondanks het zicht op een piano - de eerste noten van de viool zich moeten aandienen, maar in plaats daarvan de piano de leiding neemt is en blijft wennen. Maar wie zich daarover heen kan zetten en met dank aan een uitermate strakke en zeer staccato uitvoering ontdekt een Vioolconcert dat als (Zesde) Pianoconcert evenzo goed werkt en tegelijkertijd een eigenstandig werk vormt.
Het Nederlands Kamerorkest en pianist Dejan Lazić voeren op 27, 28 en 30 oktober en 1 november in Amsterdam, Alkmaar en Haarlem werken van Beethoven en Schubert uit. Meer informatie en kaarten bestellen hier. Deze recensie is op basis van de uitvoering van 28 oktober in het Amsterdamse Concertgebouw.
Reacties
Een reactie posten