'The Sense of an Ending': Tikkeltje afstandelijk, maar mooie verfilming


Britse boekverfilmingen hebben in de regel altijd een streepje voor. Niet alleen door de rijke literaire traditie, maar vooral door een generatie van fijne acteurs die zelfs het meest middelmatige boek nog charme mee weten te geven. Gelukkig is The Sense of an Ending allesbehalve middelmatig en is de filmversie – vooral door de vertolkingen door Jim Broadbent en Charlotte Rampling – weliswaar een tikkeltje afstandelijk, maar nog altijd zeer geslaagd. 

Julian Barnes (1946) is één van de toonaangevende hedendaagse Britse schrijvers. Zijn oeuvre loopt uiteen van het historische (Arthur & George) tot het satirische (England, England), waarbij melancholie nooit ver weg is. Zijn meest recente boek The Noise of Time over het leven van componist Dmitri Sjostakovitsj is daar een prachtig voorbeeld van. Het beste voorbeeld blijft The Sense of an Ending uit 2011 dat terecht de prestigieuze Man Booker Prize toegekend heeft gekregen. Een verfilming kon niet uitblijven en eerder dit jaar was The Sense of an Ending in de bioscoop te zien. Niet bepaald een grote publiekstrekker dus met de recente uitgave op DVD, Blu-Ray en via diverse digitale platforms is er een tweede kans om het levensverhaal van de inmiddels gescheiden en gepensioneerde Tony Webster te zien.

Een geheim
Tony woont weliswaar in het energieke en dynamische Londen, maar heeft zijn eigen bescheiden en afgezonderde nis gevonden. Een prettig huis zonder opsmuk is zijn rustpunt in een drukke stad, terwijl hij overdag zijn tijd slijt in een piepklein winkeltje gespecialiseerd in (oude) camera’s van het befaamde merk Leica. Zijn vrijgezelle dochter Susie is inmiddels hoogzwanger en leunt op hem, maar vooral op haar moeder Margaret. Tony en Margaret zijn al een tijd gescheiden, maar onderhouden een redelijke relatie. Tony is niet bepaald een eenzame en zeurende oude man, maar heel hartelijk is hij ook niet bepaald. Dit ondervindt de postbode die regelmatig bij Tony langs komt om pakketjes te bezorgen en daarbij stuit op een muur van ongeïnteresseerdheid waardoor small talk of een vriendelijk gedag er meestal niet van af kan. Een aangetekende brief wordt op dezelfde manier ontvangen, maar niet meteen door Tony geopend. Dit tekent zijn karakter, maar is tegelijkertijd ook een mooi moment in de film waarbij telkens de brief weer terugkomt. Ten langen leste, wanneer hij in de auto zit om zijn dochter rond te rijden, opent hij onachtzaam de brief. Het blijkt een brief van de notaris van Sarah Ford, de moeder van zijn eerste vriendin Veronica. De brief opent een deur naar het verleden die lang gesloten is en Tony opnieuw in contact brengt met Veronica. Een verleden waarin veel niet besproken is en nog tal van losse eindjes kent. Uiteindelijk komt een geheim uit dat een nieuw perspectief plaatst op zijn verhouding met Veronica, haar moeder maar ook een goede vriend van vroeger. Een openbaring die – gelijk Ebenezer Scrooge in A Christmas Carol - stiekem (een klein beetje) een ander mens van hem maakt. De postbode is daar wellicht het meest dankbaar voor. Hartelijkheid en het aanbod van een kop koffie doen voor hem een nieuwe wereld open gaan.

Fijn Brits
Ondanks dat het geheim dat Tony langzamerhand ontrafelt bepaald schokkend is, tekent de verfilming door Ritesh Batra zich vooral door een bepaalde mate van afstandelijkheid. Geen grote woorden of diepgewortelde emoties die tot uitbarsting komen. Slechts een mans wiens leven toch redelijk op z’n kop wordt gezet, maar het adagium keep calm and carry on als uitgangspunt lijkt te nemen. Op deze afstandelijkheid is de nodige kritiek geweest, maar dat laat onverlet dat de verfilming van The Sense of an Ending toch eigenlijk best goed werkt. Het is namelijk allemaal zo fijn Brits. Niet in de laatste plaats omdat voor deze verfilming weer een blik geweldige Britse acteurs en actrices is opengetrokken. Met namen als Charlotte Rampling, Harriet Walter, Emily Mortimer en Matthew Goode moet het scenario wel heel slecht zijn, wil het niet op z’n minst iets toonbaars opleveren. Maar de film wordt gedragen door Jim Broadbent. Een acteur die wellicht – op grond van zijn naam althans – geen publiekstrekker is, maar in vrijwel alle films waarin hij een (bij)rol vervult van grote toegevoegde waarde is. Een acteur die door velen herkend docht niet altijd erkend wordt. The Sense of an Ending wordt door hem (en overigens ook de immer geweldige Charlotte Rampling) gedragen en is misschien wel de belangrijkste reden om deze al met al toch geslaagde verfilming van Julian Barnes’ prachtige roman te kijken. 

Foto: Lumière

Lees hier mijn eerdere recensie van The Sense of an Ending van Julian Barnes uit 2012.



‘The Sense of an Ending’ was in Nederland vanaf mei in de bioscoop te zien. Recent is de film op DVD en Blu-ray verschenen. Deze recensie is gebaseerd op de Blu-ray versie. Deze recensie is gelijktijdig verschenen bij online nieuwsmagazine Jalta. 

Reacties