Ballet 18 december 2017: Tijdloze 'The Sleeping Beauty' is nog niet aan vervanging toe

Het Nationale Ballet

The Sleeping Beauty

(Pjotr Iljitsj Tsjaikovski, 1840-1893)

Anna Ol, Aurora

Arthur Shesterikov, Prins Florimund

Igone de Jongh, Carabosse
Erica Horwood, Seringenfee

Marius Petipa (choreografie), Sir Peter Wright (productie en regie)

Philip Prowse (decor en kostuums), Jan Hofstra (lichtontwerp)

Boris Gruzin, Het Balletorkest

Nationale Opera & Ballet, Amsterdam

Het getuigt in de regel van weinig originaliteit wanneer een enscenering keer op keer in de reprise gaat. In het geval van The Sleeping Beauty was de première van de productie onder regie van Sir Peter Wright al in 1981... Toen volop in het nieuws door de hoge kosten (maar liefst 600 duizend gulden!), maar die investering is het meer dan waard geweest. The Sleeping Beauty is een tijdloze klassieker voor de donkere Kerstdagen. 

Toen in 1981 de The Sleeping Beauty-productie onder regie van Sir Peter Wright en gebaseerd op de choreografie van Marius Petipa (1818-1910) in Amsterdam in première ging, was de Stopera er nog niet en was Peter Wright nog titelloos. De productie in de Amsterdamse Stadsschouwburg was een groot succes, maar ging wel gepaard met de nodige krantenartikelen over de hoge kosten van de productie. Inmiddels is het zesendertig jaar later, is de productie - door de grotere ruimte waar het Muziektheater (nu: Nationale Opera & Ballet) over beschikt - ruimer van opzet en nog steeds te zien bij het Nationale Ballet. Bijzonder is dat zodra het doek opent je wordt weggeblazen door een indrukwekkend decor waar de enorme pilaren en het goud van een troonzaal je tegemoet blinkt. Donald Trump voelt zich er ongetwijfeld thuis. Een tijdloos decor dat nog eens de waarheid van 'goedkoop is duurkoop' onderstreept. Een tijdloosheid die mogelijk is doordat het overbekende sprookje van de Schone Slaapster is gesitueerd in de Pruikentijd. Net zo overweldigend als het decor zijn de prachtige kostuums die het geheel klasse geven. Tel daarbij een sprookje op dat nog altijd tot verbeelding spreekt en het is niet verwonderlijk dat The Sleeping Beauty een nog altijd zeer populaire productie is in de donkere Kerstdagen en nog altijd garant staat voor uitverkochte zalen. 

Wegvallende spanning

Ondanks dat het sprookje alom bekend is, is het opvallend hoe door de gebaren de werking van het spinnewiel, de vloek van de boze fee Carabosse en de resterende wens van de goede Seringenfee zodat prinses Aurora niet sterft maar "slechts" een honderdjarige slaap ondergaat uitgebeeld wordt. De proloog waarin de geboorte van Aurora en de vloek die over haar uitgesproken wordt, maar ook de twee volgende aktes waar Aurora haar zestiende verjaardag viert en zich prikt om vervolgens honderd jaar later door Prins Florimund wakker gekust te worden, kennen een opwindende combinatie van prachtige choreografie, muziek en spanning in het verhaal waardoor de tijd vliegt. Tel daarbij de hoge kwaliteit van het Nationale Ballet op met uitstekende hoofdrollen van Anna Ol als Aurora en Arthur Shesterikov als Florimund en een heerlijke schmierende bijrol van top-ballerina Igone de Jongh als de kwaadaardige Carabosse en het feest is compleet. Na dit alles voelt de derde akte een beetje als los zand. De reden? De slotakte staat in het teken van het huwelijksfeest van Aurora en Florimund waarbij diverse sprookjesfiguren acte de présence geven en zo een aaneenschakeling van choreografieën ontstaat zonder een verbindend verhaal. Nu komt dit wel vaker voor bij een ballet, maar voor de spanning helpt het wanneer deze expositie zich voordoet als onderdeel van het verhaal. Ook Coppelia kent dezelfde opzet, waarbij het gevoelsmatig hier allemaal nog net een tikkeltje langer lijkt te duren. 

De schoonheid van Tsjaikovski's muziek

De wegvallende spanning is slechts een kleine aanmerking op een balletproductie die staat als een huis. Niet in de laatste plaats natuurlijk door de schoonheid van de muziek van Tsjaikovski. Hoewel net wat minder iconisch dan de muziek voor zijn andere balletten Het Zwanenmeer en - met name - De Notenkraker valt er meer dan genoeg te genieten, waarbij het centrale thema voor de Schone Slaapster de Disney-fans onder het publiek meer dan bekend voor zal komen. De muziek wordt daarbij geholpen door een fijne uitvoering door het Balletorkest onder leiding van de Rus Boris Gruzin. Gruzin is geen onbekende in het repertoire en de grote opera- en ballethuizen van Londen, Sint-Petersburg en ook natuurlijk Amsterdam. En dat was goed te horen in de meer dan uitstekende begeleiding die de muziek van Tsjaikovski recht doet. Misschien geeft The Sleeping Beauty niet zo'n Kerstgevoel als Notenkraker en Muizenkoning, maar zonder meer is het een fijne productie voor de donkere Kerstdagen.

Foto: Het Nationale Ballet

De reprise van 'The Sleeping Beauty' wordt door het Nationale Ballet van 9 december 2017 t/m 1 januari 2018 opgevoerd. Meer informatie en kaarten hier. De uitvoering is zo goed als uitverkocht.