In 1992 verscheen Howards End, de derde in een reeks verfilmingen naar boeken van E.M. Forster door regisseur James Ivory en producent Ismail Merchant. In het Engeland van de eeuwwisseling komen drie families van verschillende afkomst met elkaar in aanraking. Een prachtig tijdsbeeld met heerlijke vertolkingen door onder andere Anthony Hopkins en Emma Thompson. Ter gelegenheid van het feit dat het 25 jaar geleden is dat Howards End verscheen, is de film opnieuw verschenen in een gerestaureerde versie.
In de jaren tachtig en negentig maakte Merchant Ivory Productions furore met literaire verfilmingen van E.M. Forster en Kazuo Ishiguro. A Room With a View (1985), Maurice (1987) maar vooral Howards End (1992) en The Remains of the Day (1993) zijn nog altijd filmklassiekers en onderscheiden zich door de productiekwaliteit en de vertolkingen. Voor zowel Anthony Hopkins als Emma Thompson betekenden deze films een belangrijke mijlpaal in hun carrière. Daar waar The Remains of the Day gebaseerd is op een boek van Kazuo Ishiguro (1954), zijn de drie andere films een verfilming van boeken van E.M. Forster (1879-1970) . Hoewel van een andere generatie gaat The Remains of the Day net als de boeken van E.M. Forster over het oude Engeland van tradities en klassenverschillen en vormen de vier films daarom een afgebakende canon binnen Merchant Ivory, het productiehuis van het succesvolle duo James Ivory en Ismail Merchant die bij deze vier films optraden als respectievelijk regisseur en producent. Howards End was in 1992 meteen al een klassieker en kreeg maar liefst negen Oscarnominaties waarvan er drie werden verzilverd, waaronder die voor Beste Actrice voor Emma Thompson. Inmiddels is het vijfentwintig jaar later en daarmee aanleiding om de film opnieuw af te stoffen. In een volledig gerestaureerde versie op grond van het originele cameranegatief en de magnetische soundtrack uit het archief van het George Eastman Museum. Eerder dit jaar is de film opnieuw uitgebracht in de bioscoop terwijl deze recent op DVD en Blu Ray is verschenen.
Hoge productkwaliteit
Howards End is typisch zo’n film die vanaf het eerste moment als klassieker door het leven gaat. De vraag daarbij is of een dergelijke film de tand des tijds daadwerkelijk heeft doorstaan en niet alleen nu het kijken nog waard is, maar nog altijd de kwalificatie klassieker recht doet. Aan de productiekwaliteit van de films van Merchant Ivory ligt het in ieder geval niet. De zorg die aan decors, kostuums en locaties is besteed, is uitmuntend en dat je zie je vijfentwintig jaar na dato nog steeds terug. Daarbij is bij deze versie echt sprake van een gerestaureerde versie want de beeldkwaliteit is voortreffelijk. Het voordeel van Howards End is daarbij ook dat het een beeld van een tijd betreft. Een tijdsbeeld van het Engeland rondom het begin van de 20e eeuw: het Edwardiaans tijdperk vernoemd naar Koning Edward VII, zoon en opvolger van Koningin Victoria. Een periode waarin het Verenigd Koninkrijk op het hoogtepunt van haar macht zat. Maar daar gaat het in Howards End en in veel van de boeken van E.M. Forster niet om. Wel gaat het om de rigide klassenmaatschappij en de onderlinge relaties tussen de klassen.
Een bescheiden maar krachtig drama
Centraal in Howards End staan drie families die andere posities in de maatschappelijke pikorde ondernemen. De familie Wilcox staat – onder andere door haar rijkdom vergaard uit zaken – bovenaan met pater familias Henry (Anthony Hopkins). Eén van de huizen die zij in bezit hebben is een idyllisch landhuis genaamd Howards End. Het huis is via zijn vrouw Ruth (een heerlijke verstrooide rol van Vanessa Redgrave) in zijn bezit gekomen en vormt de liefde van haar leven. In haar nadagen raakt ze bevriend met Margaret Schlegel (een prachtrol van Emma Thompson) die ze telkens belooft mee te nemen naar Howards End. Op haar sterfbed laat ze het huis aan Margaret na, maar deze laatste wil wordt genegeerd door de erven-Wilcox. Niet in de laatste plaats vanwege een mislukte vrijage tussen Margaret’s jongere zus Helen (Helena Bonham Carter) met één van de Wilcox-zoons. Toch houden de families contact en wordt het één familie wanneer Henry Margaret ten huwelijk vraagt. Zowel aan de randen van beide families als de maatschappij zijn daar ook nog Leonard en Jacky Bast. Door een misverstand komt hij in contact met Helen en raakt – door (ongewild) toedoen van beide families – zijn baan kwijt. Zorg over zijn toekomst brengt Helen ertoe om Leonard en Jacky binnen de cirkel van haar familie te brengen met uiteindelijk noodlottig gevolg. Een uitkomst die zich afspeelt in Howards End waardoor het huis een belangrijke rode draad in het leven van de drie families vormt.
Het bijzondere aan Howards End is dat het drama en ook de impact relatief kleinschalig is, maar dat het verhaal bijzonder krachtig is in de kenschets van het Edwardiaans tijdperk. De eerder genoemde hoge productiekwaliteit en de uitstekende acteerprestaties maken duidelijk waarom Howards End een klassieker was én is.
Foto: Lumière
Ter gelegenheid van het feit dat het 25 jaar geleden is dat ‘Howards End’ is verschenen, is de film gerestaureerd en eerder dit jaar opnieuw in de bioscopen gebracht. Recent is de film ook op DVD en Blu Ray verschenen. Deze recensie is op basis van de Blu Ray-versie.
Reacties
Een reactie posten