Ondanks het feit dat de wereld op dit moment andere prioriteiten heeft, ging de aandacht ook uit naar Noord-Korea. Kim Jong-un was al weken niet meer in het openbaar gezien waardoor de geruchten de kop op staken dat hij (grote) gezondheidsproblemen zou hebben en mogelijk zelfs al overleden zou zijn. Op de Dag van de Arbeid volgde een (schijnbaar) teken van leven van de Noord-Koreaanse dictator die een fabriek zou hebben geopend. Feit en fictie lopen in het geval van Noord-Korea veelvuldig door elkaar. Alle reden om de (zeer lezenswaardige!) biografie The Great Successor van de hand van Anna Fifield over de Grote Kameraad te lezen.
Wie bij 'Rocket Man' denkt aan de gelijknamige hit van Elton John uit 1972 of de (bijna gelijknamige) Elton John-biopic Rocketman is overduidelijk minder geïnteresseerd in geopolitiek. Want het is de bijnaam die Donald Trump gaf aan Kim Jong-un tijdens een speech bij Verenigde Naties in 2017. Het vormde een nieuw hoogtepunt (of dieptepunt) in de woordenstrijd die ontstaan was tussen de leiders van respectievelijk de vrije wereld en het kluizenaarskoninkrijk. In die periode nam de angst toe dat de woordenstrijd zou escaleren tot een militaire strijd waarbij twee nucleaire machten tegen over elkaar zouden komen te staan waarbij met name Zuid-Korea en Japan kind van de rekening zouden worden en wie weet welke landen nog meer. Een jaar later waaide de wind uit een geheel andere richting en vonden de aartsvijanden elkaar in een historische ontmoeting en leek een nieuwe periode van dooi tussen beide landen aangebroken te zijn. Hoewel de contacten over en weer nog steeds aanwezig zijn en Trump voornemens lijkt te zijn om de verhoudingen met Noord-Korea te normaliseren, is er aan de bestaande status quo tot op heden bitter weinig veranderd. Noord-Korea beschikt nog altijd over nucleaire wapens en is een grote bedreiging voor zowel de buurlanden als de eigen bevolking. Informatie over het land, regime en in het bijzonder Grote Kameraad Kim Jong-un is buitengewoon schaars. Grote vraag blijft wat de intenties van Kim Jong-un zijn en wat er zou gebeuren wanneer hij zou wegvallen zoals afgelopen weken het geval leek te zijn. Een situatie die gezien zijn ongezonde aanblik niet denkbeeldig is en zo maar alsnog de waarheid kan zijn aangezien de vrijgegeven beelden van de dictator mogelijk niet actueel zijn. Het maakt duidelijk dat betrouwbare kennis van groot belang is. In dit gat is Anna Fifiel gesprongen met haar biografie van Kim Jon-un: The Great Successor. The Secret Rise and Rule of Kim Jong-un.
Een expert voor zover mogelijk
De in Nieuw-Zeeland geboren Anna Fifield (1974) is een voor de hand liggende expert op het gebied van Noord-Korea. Op dit moment is zij het hoofd van de afdeling China van The Washington Post. Eerder was zij voor diezelfde krant hoofd van de afdeling Japan in de periode 2014-2018 waarbij ze tevens Noord-Korea en Zuid-Korea in portefeuille had. Vanuit beide rollen is zij diverse malen in Noord-Korea geweest en is daarmee een expert op het gebied van Noord-Korea. Nu moet de term expert in combinatie met Noord-Korea natuurlijk met enige terughoudendheid worden gebruikt. Het land is zo goed als volledig afgesloten van de rest van de wereld en heeft het theater van het Potemkin-dorp geperfectioneerd. Buitenlandse 'gasten' worden immer begeleid en krijgen alleen maar te zien wat het regime wil dat je ziet. Dat uitgangspunt geeft op zichzelf al de nodige informatie en het helpt om toch een (beperkt) beeld te krijgen van dit vreemde land. Een land dat overigens recent ook bezocht is door Michael Palin en heeft geleid tot een documentaire en zijn Noord-Korea Dagboek. Vanuit dat perspectief kan Fifield dus zeker als een expert gezien worden, voor zover mogelijk. The Great Successor is zonder meer een geslaagde biografie en verplicht leesmateriaal voor allen die - al dan niet professioneel - geïnteresseerd zijn in het anachronisme dat Noord-Korea is. Niet in de laatste plaats door de vlotte pen van Fifield die serieuze beschouwing combineert met een goed gevoel voor tongue in cheek.
Rocket Man of strateeg?
Op grond van haar eigen waarnemingen, bronnen en alle informatie die bekend is, weet Fifield een - voor zover je het natuurlijk kan beoordelen - compleet beeld te geven van dit achtergestelde land. Een land dat met harde hand door inmiddels de derde generatie-Kim wordt geleid. Een land dat het voor elkaar heeft gekregen om tegen alle moderniteit en ontwikkelingen in zich stug staande te houden als een onbarmhartige en wrede dictatuur geschoeid op ouderwets communistische leest. Een erfelijk communisme waarbij Kim Jong-un (1984?) zijn vader Kim Jong-il (1942-2011) in 2011 opvolgde en daarmee in de voetsporen treedt van zijn illustere grootvader Kim Il-sung (1912-1994). Centrale vraag is of de kolderieke en met groot overgewicht kampende Kim Jong-un een Rocket Man is of stiekem toch een uitgenaste strateeg. Fifield weet met The Great Successor een goed beeld te schetsen van Noord-Korea en de wederwaardigheden van de Kim-familie. Door nauwgezet de regeerperiode van Kim Jong-un te analyseren én te plaatsen in de context van zijn voorgangers lijkt de conclusie gerechtvaardigd dat Kim Jong-un een wrede dictator is, maar die (deels) doorheeft hoe hij het spel moet spelen om aan de macht te blijven. In de bijna negen jaar dat hij aan de macht is, heeft hij systematisch zijn machtsbasis gestut door rücksichtslos op te treden richting zijn oudere broer (die via een bizarre aanslag op het vliegveld van Kuala Lumpur in 2017 werd vermoord) en oom (van alle titels ontdaan en geëxecuteerd), maar ook onwelgevallige pilaren van het Noord-Koreaanse establishment (onder andere door het executeren via luchtafweergeschut...). Tegelijkertijd beseft hij zich terdege dat hij niet kan regeren zonder de steun van de elite van Noord-Korea waarbij hij ervoor zorgt dat de door Fifield gekenschetste 'moneymakers' het aan niets ontbreekt, gelijk hun kinderen die zich in Noord-Korea kunnen laven aan een Westerse lifestyle. Op dezelfde wijze weet hij het machtige militaire apparaat aan zich te binden onder andere door het kernwapenprogramma. Zeer grondig beargumenteert Fifield wat de achterliggende motieven zijn voor de handelswijze van Kim Jong-un waardoor een bepaalde logica zichtbaar wordt. Zo is de moordaanslag op zijn oudere (half)broer zeer bewust gepland daar Kim Jong-un zijn legitimiteit ontleent aan zijn afkomst in een maatschappij waar de oudste zoon het voorrecht heeft. Om zijn alleenheerschappij te kunnen garanderen moest zijn halfbroer die bepaald geen aanspraak maakte op diezelfde heerschappij sterven. En de wereldwijde veroordeling? Het maakte voor Kim Jong-un en het zwaar afgesloten Noord-Korea heel weinig uit. Fifield weet met The Great Successor logica te brengen in de waanzin van Noord-Korea en daarmee aan te tonen dat Rocket Man meer een strateeg is dan je op het eerste gezicht zou denken. Daarbij heeft ze met een behoorlijk aantal nauw bij de elite betrokken dissidenten gesproken die een (verre van compleet) beeld geven van de jeugd van Kim Jong-un (in het Zwitserse Bern), maar ook de bizarre rol die oud-basketballer en gekende paradijsvogel Dennis Rodman de afgelopen jaren heeft gespeeld in de relatie tussen de Verenigde Staten en Noord-Korea. The Great Successor is daarmee een must read voor allen die ook maar een beetje geïnteresseerd zijn in Noord-Korea en de plaats die dit kluizenaarskoninkrijk dat beschikt over kernwapens in de wereld van geopolitiek speelt.
Lees hier de bespreking van Michael Palin's 'Noord-Korea Dagboek'.
'The Great Successor: The Secret Rise and Rule of Kim Jong Un' van Anna Fifield is in de zomer van 2019 verschenen. De biografie van Kim Jong-un is ook in een Nederlandse vertaling ('De Grote Kameraad') verkrijgbaar.
Reacties
Een reactie posten