'Bonita Avenue' van Peter Buwalda


Zelden heeft een debuutroman zulke lovende recensies gekregen als 'Bonita Avenue' van Peter Buwalda. Om dit nog eens te onderschrijven werd 'Bonita Avenue' voor de Libris Literatuurprijs 2011 genomineerd, maar won deze (onverwacht) niet. De boekhandels gingen al uit van de winst voor Buwalda's boek en het boek lag daarom in grote hoeveelheden in boekhandels door het hele land. Winnaar werd echter 'De Maagd Marino' van de Vlaamse auteur Yves Petry waar daarna weinig van vernomen is. Buwalda zal het jammer hebben gevonden, maar gezien de status van regelrechte bestseller zal hij snel over deze teleurstelling heen zijn gekomen. Een recensie mijnerzijds, ook nog eens bijna twee jaar na de eerste uitgave van dit boek is een beetje mosterd na de maaltijd.

Dit weerhoudt me echter niet om de loftrompet te steken over deze onvervalste pageturner. Een lijvige familieroman over de opkomst en ondergang van pater familias Siem Sigerius waarbij de ruim 540 pagina's voorbij vlogen. Plaats van handeling is voor het grootste deel Enschede waar Siem, na een judocarrière die onverwacht werd afgebroken door een ernstige beenbreuk en de realisatie dat hij een wiskundig genie is, rector magnificus is van Tubantia University en uiteindelijk wordt gevraagd om, namens D66, tussentijds plaats te nemen in het kabinet-Kok II als minister van Onderwijs. Eigenlijk staat de hele familie Sigerius centraal in deze roman en dan met name diens stiefdochter Joni, haar vriend en fotograaf Aaron Bever, zijn criminele zoon (van zijn eerste vrouw Margiet) Wilbert en zijn huidige (tweede) vrouw Tineke. Een bijrol is weggelegd voor de andere stiefdochter van Siem Janis en tal van personen in het (Amerikaanse) leven van Joni. 

Het boek start in het heden waar Aaron Bever, inmiddels de ex van Joni, Tineke in de trein tegenkomt en er achter komt dat Joni in de Verenigde Staten verblijft en Siem al jaren dood is. Door flashbacks die variëren van de gezichtspunten van Aaron, Siem en Joni kom je gaandeweg het boek steeds meer te weten over de familie Sigerius en waarom Siem op een gegeven moment ervoor kiest om zelfmoord te plegen. Het knappe aan het boek is dat veel van de informatie al relatief snel wordt gegeven zonder dat het de spanning bij het lezen van het boek in gevaar brengt. Opvallende is overigens ook dat alle delen vanuit het gezichtspunt van de alwetende verteller worden verteld, behalve vanuit het gezichtspunt van Joni. De hoofdstukken van Joni worden in de ik-vorm verteld. Wat de relevantie daarvan is, werd mij niet duidelijk, maar blijkbaar geniet Joni in de ogen van Buwalda een status aparte. Zonder al te veel te willen verklappen is duidelijk dat de familie Sigerius gecompliceerd is. Tineke en Siem zijn als buren verliefd op elkaar geworden en hebben daarmee veel ellende in hun respectievelijke gezinnen veroorzaakt, wat vooral zijn weerslag heeft gekregen aan de kant van Siem: zijn eerste vrouw Margriet Wijn sterft relatief snel na hun scheiding door haar overmatig alcoholgebruik terwijl zoon Wilbert de criminaliteit induikt en uiteindelijk langdurig wordt opgesloten vanwege de gruwelijke doodslag van zijn voorman bij de Hoogovens. 

De nieuwe familie Sigerius, bestaande uit Siem, Tineke, Joni en Janis, volgt de carrière van Siem naar de universiteit van Berkeley waar zij, wonend aan Bonita Avenue 1908 te Oakland Californië, de gelukkigste jaren meemaken. Joni krijgt, later na hun terugkeer in Nederland, een relatie met fotograaf Aaron Bever. Deze relatie kent echter een groot geheim waar Siem op een gegeven moment achterkomt en de start betekent van een niet aflatende neergang van de familie Sigerius in het algemeen en Siem Sigerius in het bijzonder. Een neergang die wordt gesymboliseerd door de vuurwerkramp in Enschede. Na deze ramp zet het verval definitief in. Door de publiciteit rondom het boek, maar ook de beschrijving ervan zou je het idee krijgen dat de roman zich centreert danwel afspeelt in de schaduw van de vuurwerkramp. Dit is niet zo, doch markeert de ramp wel het keerpunt en de start van de neergang. Met hulp van stiefzoon Wilbert en een psychose van Aaron (bijgestaan door therapeuten die de namen dragen van de bekende dirigenten Haitink en Herreweghe net zoals, las ik in een recensie, alle Amerikaanse personages de naam hebben van alle filmpersonages van Elvis Presley) leidt dit ultimo tot de zelfmoord van Siem en de verklaring ervoor die ik hier natuurlijk niet uit de doeken zal doen. En met de zelfmoord van Siem is de cirkel van 'Bonita Avenue' rond en kan ik niet anders concluderen dat ik ongelooflijk heb genoten van dit debuut en benieuwd ben wat Buwalda verder voor ons in petto heeft. De lat ligt bijzonder hoog!

Reacties