'Suddenly, a Knock on the Door' van Etgar Keret


Hoewel het de voorkeur geniet om een land zelf te 'ondergaan', is de geest van een land vaak beter te doorgronden door het lezen van haar schrijvers. Vorige week ben ik teruggekeerd van een (studie)reis naar Israël. Via een afwisselend, indrukwekkend en vol programma bezocht ik, samen met vijftien andere gelijkgestemden, in vijf dagen Jeruzalem, Tel Aviv en de Palestijnse gebieden. De Heilig Grafkerk, de Rotskoepel, de Knesset en het indrukwekkende en ontroerende Yad Vashem ontbraken natuurlijk niet. En hoewel de focus bij een dergelijke reis ligt op het Israelisch-Palestijns conflict en de verhoudingen in het Midden-Oosten in het algemeen en de positie van Iran in het bijzonder was het ook leerzaam om meer over Israël te weten te komen. Israël is meer dan een belanghebbende in een conflict en enige (volwaardige) democratie in een op dat vlak verder desolate regio. Geen land ter wereld leidt per hoofd van de bevolking tot meer 'start-ups' (het boek 'Start-Up Nation' staat inmiddels op mijn lijstje te lezen boeken). Ook kent Israël, in tegenstelling tot de meeste andere OESO-landen, gewoon nog economische groei en is de bijdrage in 'high-tech', maar ook cultuur groots. Tegelijkertijd werden wij ook geconfronteerd met de 'Israeli west Bank Barrier' (veiligheidsmuur c.q. -hek) en de wijze waarop Joodse nederzettingen in Oost-Jeruzalem worden uitgebreid terwijl de door Palestijnen bevolkte gebieden in Israël er toch aanmerkelijk anders bij liggen. Maar ook de dagelijkse doses raketten op het zuiden van Israël vanuit de door Hamas bestuurde en gecontroleerde Gazastrook. Op de dag dat wij Sderot en het Black Arrow-monument (op minder dan een kilometer afstand van de Gazastrook) kwamen in de omgeving 12 raketten neer, maar gelukkig niet toen wij er waren. Dat biedt, op z'n zachtst gezegd, een meer gekleurd perspectief op de ontwikkelingen in de regio. En dat binnen de context van de voorbereidingen voor nieuwe verkiezingen in januari waarbij het, op Nederlandse leest geschoeide, parlementaire stelsel gebukt gaat onder het (te) grote aantal partijen. Een ontwikkeling die wellicht doorbroken wordt door een verregaande lijstverbinding tussen de Likud-partij van premier Netanyahu en Israel Beitenu van Lieberman op rechts en als gevolg hiervan wellicht ook een samenvoeging op links en de opkomst van een nieuwe middenpartij onder leiding van het triumviraat van Olmert, Livni en Lapid. Dit is echter voer voor een separate blog, duidelijk voor mij is wel dat een dergelijke reis mijn mening over 'Israël' (in de meest brede zin van het woord) niet fundamenteel heeft gewijzigd, maar wel heeft verdiept, ingekleurd en genuanceerd. 

Het geeft echter wel aan hoe fascinerend Israël is en daarom voor mij aanleiding vormt om me te verdiepen in Israëlische schrijvers. Een verdieping die ik ben gestart met de verhalenbundel 'Suddenly, a Knock on the Door' van Etgar Keret. Het boek is oorspronkelijk in 2010 uitgegeven, maar in 2012 in het Engels vertaald. Overigens is er ook gewoon een Nederlandse vertaling verkrijgbaar onder de titel 'Verrassing'. De bundel van een kleine 300 pagina's bevat 37 korte verhalen die volstrekt afwisselend zijn, vanuit verschillende perspectieven zijn geschreven en verschillende verhaaltechnieken tentoonspreiden. Wat ze delen is een bepaalde absurditeit die soms omslaat in humor en soms in bepaalde mate van naargeestigheid. Veel van de korte verhalen hebben geen einde en 'leave the reader hanging'. Het voorlaatste verhaal, 'Surprise Party', is een van de langste verhalen en verhaalt over de 'surprise party' voor Avner georganiseerd door zijn vrouw. Avner komt echter niet opdagen en zijn vrouw gaat, samen met de drie gasten die de moeite namen om te komen en Avner eigenlijk helemaal niet goed kennen (uitgenodigd op grond van de Blackberry van Avner), op zoek naar hem in de wetenschap dat hij een pistool heeft meegenomen en in de angst dat hij iemand vermoordt of zelfmoord pleegt. Hoe het met Avner is afgelopen? Ik heb geen flauw idee, dat vertelt het verhaal dus niet. En toch voel je je niet bekocht en zo gaat het met meer verhalen. Overigens zitten er ook verhalen bij die slechts enkele pagina's zijn: een man die last heeft van een aambei die groter en groter wordt, hem adviseert en succesvol maakt en uiteindelijk ertoe leidt dat het een aambei wordt die last heeft van een man. Volstrekt bizar, maar toch fascinerend. 

Veel, zo niet alle, verhalen zijn gesitueerd in Israël of daaraan gerelateerd en bij het lezen van de verhalen lees je toch de aparte leefsituatie van Israël terug. De geschiedenis van de staat Israël is kort, maar haar historie is uitgebreid, lang en on-af. De verhalen in Keret's bundel onderschrijven dit en is alleen daarom al de moeite waard om te lezen. Daarnaast zal de gemiddelde lezer zich niet snel vervelen met deze 'snoepjes' die heerlijk weg lezen, maar zeker ook even blijven hangen. En dat voor iemand die normaal geen fan is van verhalenbundels en er eigenlijk ook verder geen enkele in de boekenkast heeft staan... 

Reacties