Concert 6 februari 2015: Orkestrale overvloed met Yannick en Grimaud

Ravel: Ma mère l’oye

Ravel: Concert voor piano in G

Tsjaikovski: Symfonie Nr. 5

Hélène Grimaud (piano)

Yannick Nézet-Séguin, Rotterdams Philharmonisch Orkest

De Doelen, Rotterdam

Yannick inspireert zijn Rotterdammers tot een orkestrale overvloed met een puntgave uitvoering van de Vijfde van Tsjaikovski. En laat Hélène Grimaud stralen in Ravel. 

Terwijl Yannick zijn verbintenis met het Philadelphia Orchestra heeft verlengd tot 2022 blijft hij zijn Rotterdamse orkest nog immer trouw. Want niet alleen zorgt zijn snel rijzende ster dat topsolisten zoals pianiste Hélène Grimaud met plezier naar Rotterdam afreizen, maar het maakt ook een Amerikaanse tournee van het Rotterdams Philharmonisch Orkest mogelijk. Een tournee die meteen is gestart na een tweetal concerten waar de Vijfde Symfonie van Tsjaikovski én de opwachting van Grimaud centraal staan. Op 5 februari verblijdde Grimaud de Rotterdammers met het Piano Concert Nr. 1 van Brahms, terwijl voor dit concert Ravel’s Concert voor piano in G op de lessenaars stond. Overigens zal Grimaud wel met enige verbazing kennis hebben genomen van het Rotterdamse publiek. Een publiek dat sowieso last heeft van overmatig gehoest en gekuch. Het is niet zonder reden dat tot voor kort direct voorafgaand aan het concert niet alleen werd gevraagd om de mobiele telefoon uit te schakelen, maar ook hoesten tot een minimum te beperken. De nieuwe vrolijke omroepstem vraagt daar met ingang van dit seizoen niet meer om, maar wijst er wel op dat het maken van foto’s tijdens het concert niet is toegestaan. Blijkbaar voelde het Rotterdamse publiek van De Doelen zich nu minder geremd dan normaal, want het gehoest tussen de delen door oversteeg de grens van het betamelijke en Yannick – inmiddels wel wat gewend – ergerde zich zichtbaar. Dieptepunt vond plaats na de pauze toen Yannick en een groot deel van de Doelen een aantal leden van het publiek met gepijnigde blikken tot stilte trachten te brengen die gezellig door bleven keuvelen terwijl Yannick toch echt een begin wilde maken met de Vijfde van Tsjaikovksi. 

Sprookjes en Jazz

Het tekent de grote kwaliteit van Yannick dat zulk vreemd gedrag van (vermeende) muziekliefhebbers geen invloed heeft op zijn concentratie en muzikale prestaties. Want juist in Ravel’s toondicht gebaseerd op de sprookjes van Moeder de Gans waar de feeërieke sfeer snel doorkruist kan worden, ging Yannick onverstoorbaar verder. Want Ma mère l’oye als suite voor concert uit 1911 werd in de handen van Yannick en het uitmuntende maar vooral zachtaardig spelende RPhO een delicate aaneenschakeling van serene en gevoelige muzikaliteit. Met het aantreden van de Franse sterpianiste Grimaud veranderde de sfeer volledig. Want zo als Ravel werd geïnspireerd door Moeder de Gans voor Ma mère l’oye zo vormen Jazz en Big Band de inspiratie voor het lichtvoetige Concert voor piano in G (1929-1932). Yannick was voor Grimaud de perfecte begeleider en gaf haar daarmee alle ruimte om haar niet geringe kwaliteiten tentoon te spreiden. Nu zal dit concert voor piano van Ravel – dat voor hem een tegengeluid is tegen de ‘zware’ pianoconcerten van Brahms – niet ieders cup of tea zijn, maar zonder twijfel leverden Grimaud, Yannick en de Rotterdammers een puike uitvoering af.

Triomf alom

Het absolute hoogtepunt van de avond – en de ferme basis voor het vijf sterren-oordeel – was zonder twijfel de Vijfde Symfonie (1888) van Tsjaikovski. Hoewel de meningen van publiek, critici en – niet in de laatste plaats – de componist zelf bij de première van de Vijfde niet onverdeeld enthousiast waren, is dat tegenwoordig compleet niet meer in het geval. De Vijfde is – samen met de Vierde en Zesde – één van de belangrijkste werken van Tsjaikovkski geworden door de ongekende thematische schoonheid en dynamiek die hij er mee teweeg brengt. En in markante tegenstelling met de Vierde en Zesde is de Vijfde een ongekend optimistisch werk waar het centrale thema timide wordt uitgewerkt in het eerste deel en steeds triomfantelijker wordt in de volgende delen. De herkenbare en uitermate romantische uitwerking van de thematiek in het tweede deel is universeel herkenbaar. Zo levert een door twijfel verscheurde componist een werk van alom triomf af. Een werk dat in uitstekende handen is bij Yannick en het Rotterdams Philharmonisch. Want Yannick’s tomeloze energie zweepte het gehele orkest, maar ook de voor dit werk belangrijke houtblazers en koperblazers, tot grote hoogten. Gevolg was een puntgave vertolking waarbij Yannick volstrekt oog heeft voor de dynamiek van het werk en de kracht van het werk benadrukte en noten niet te lang liet dralen. Ook de – zoals altijd uitstekende – Rotterdamse hoorns leverden goed werk met een prachtige solo voor de eerste hoorn waar zelfs een kleine imperfectie de pret niet mocht drukken. Wat restte was een heerlijke uitvoering die het publiek – met al hun imperfecties… - terecht enorm enthousiasmeerde en liet voelen waarom muziek het leven zo kan verrijken. 

Oordeel FerdiBlog: *****

Grimaud met Ravel's Concert voor piano in G (dirigent: Vladimir Jurowski):

Chef-dirigent van het Rotterdams Philharmonisch Orkest Yannick Nézet-Séguin trad op 5 en 6 februari 2015 op in thuishonk De Doelen beide keren begeleid door pianiste Hélène Grimaud. Beide keren met de Vijfde Symfonie van Tsjaikovski na de pauze, maar op 5 februari Piano Concert Nr. 1 van Brahms en op 6 februari Ravel’s ‘Ma mère l’oye’ en Concert voor piano in G.