Een los geheel: 'Winesburg, Ohio' van Sherwood Anderson


Sherwood Anderson laat zich met Winesburg, Ohio slecht in een hokje plaatsen. Want deze kenschets van een Amerikaans stadje aan het begin van de 20e eeuw is teveel een geheel om een verhalenbundel te zijn, maar te los om als roman door het leven te gaan. Juist het fragmentarische karakter doet veel van zijn verhalen vervliegen, maar de sfeer blijft gek genoeg wel heel goed hangen. 

Zonder het te kunnen reproduceren trok een tijdje geleden Winesburg, Ohio mijn aandacht. Dit boek van Sherwood Anderson (1876-1941) is vlak na de Eerste Wereldoorlog uitgegeven en was voor mij volslagen onbekend. Toch heeft - na wat nalezen her en der - het werk van Anderson zonder meer indruk gemaakt. Hij vormde de inspiratie voor literaire grootheden zoals John Steinbeck en Ernest Hemingway. Zijn meest bekende c.q. duurzame bijdrage aan de literatuur is Winesburg, Ohio en zoals de ondertitel A Group of Tales of Ohio Small-Town Life al aangeeft is het een verhalenbundel en niet een roman. En daar begint eigenlijk het "probleem" van dit werk van Anderson. Winesburg, Ohio bestaat uit 21 relatief erg korte verhalen en één langer verhaal bestaande uit vier delen. Het is daarmee gefragmenteerd, maar er is zeker geen sprake van een "losse" verhalenbundel. Niet alleen hebben alle verhalen één of meerdere inwoners van het fictieve Winesburg (er bestaat overigens ook een daadwerkelijk Winesburg in Ohio), maar is ook de grote gemene deler dat ene George Willard een hoofd- of bijrol in vrijwel alle verhalen speelt. Daarmee zijn deze losse verhalen toch meer één geheel dan je op voorhand zou denken. 

Begin van volwassenheid, einde van het verhaal
Sherwood Anderson
Door de vele verhalen kom je steeds meer te weten over Winesburg. Niet zozeer de opbouw en inrichting van de stad, maar vooral de inwoners van het stadje. Want Anderson richt zich eigenlijk volledig op het wel en wee van de inwoners van dit typische Amerikaanse stadje van rond de (vorige) eeuwwisseling. Opvallende daarbij is dat alle verhalen iets tragisch hebben. Echt gelukkige mensen lijken niet in Winesburg te wonen. De verhalen spelen overigens door de jaren heen waardoor op de achtergrond George Willard langzamerhand volwassen wordt. Niet dat zijn levensverhaal nu in detail wordt beschreven. Wat schetsen van zijn jeugd en het feit dat hij aantreedt als jonge verslaggever bij de plaatselijke krant komt Anderson niet. Het boek eindigt dan ook op passende wijze door het vertrek van Willard te beschrijven. Een typisch vertrek van een jonge die zijn volwassenheid en de rest van zijn leven tegemoet gaat door te verhuizen naar de grote stad. En gezien de toch wat sneu inwoners kan iedere lezer zich goed voorstellen dat Willard die stap maakt. Het aardige daarbij is overigens ook dat Anderson - zich losjes baserend op zijn eigen jeugd in Ohio - een beeld schetst van een dergelijk Amerikaans stadje. Of misschien juist wel meer het gevoel weergeeft van leven in een dergelijke stad. 

Vluchtig, maar niet diep
Het aparte is dat door de grote hoeveelheid aan verhalen er uiteindelijk weinig details blijven hangen van Anderson's bekendste werk. Daarvoor zijn de meeste verhalen toch net iets te vluchtig en maken de personages - op zichzelf dan - niet genoeg indruk. Toch blijft het gevoel van het stadje Winesburg wel degelijk hangen en maakt zich van de lezer bijna een gevoel van weemoed meester wanneer George Willard zijn onzekere toekomst tegemoet gaat.

Oordeel FerdiBlog: ****

'Winesburg, Ohio. A Group of Tales of Ohio Small-Town Life' van Sherwood Anderson is in 1919 voor het eerst verschenen. Onder de titel 'Winesburg, Ohio' is een Nederlandse vertaling van Nele Ysebaert voor Uitgeverij G.A. van Oorschot uitgegeven. Bestellen kan hier. Deze recensie is op basis van de Engelstalige ebook-versie. 

Reacties