Bach: Weihnachtsoratorium
Aleksandra Lewandowska, sopraan
Terry Wey, countertenor
Makoto Sakurada, tenor
Stephan MacLeod, bas
Stephan MacLeod, koor en orkest Gli Angeli Genève
Zuiderstrandtheater, Den Haag
Voor Bing Crosby, Andy Williams, Mariah Carey en Wham! was Kerstmuziek vooral een zaak van de kerk. Bach's vrolijke Weihnachtsoratorium is daar één van de (gelukkige) gevolgen van. Het authentieke ensemble Gli Angeli Genève weet de jubelende Kerstsfeer van Bach goed te vangen en vormt een mooie opwarmer voor de feestdagen.
In tegenstelling tot de andere feestdagen beschikt Kerstmis over de full package. Het zijn zonder twijfel de belangrijkste feestdagen, zowel binnen het (christelijke) geloof als het jaarlijkse moment waar familie en vrienden elkaar opzoeken. Daarbij kun je om Kerst amper heen in een periode waar in een groot deel van de wereld Kerstbomen- en lichtjes niet te ontwijken zijn. Belangrijk onderdeel van het echte Kerstgevoel is muziek. Wie kan zich een Kerst voorstellen zonder traditionele carols of Kersthits zoals White Christmas en Last Christmas die in enkele weken tijd meer geluisterd worden dan andere muziek tijdens het gehele voorafgaande jaar. Een muzikale traditie die bijna zo oud als Kerstmis omdat muziek al heel lang een belangrijke rol speelt bij de verschillende diensten ter ere van Kerst. Het Weihnachtsoratorium van Johann Sebastian Bach (1685-1750) over de geboorte van Christus is daar ongetwijfeld het bekendste voorbeeld van hoewel het Miserere van Gregorio Allegri ook een flinke duit in het zakje doet. Het is dan ook niet vreemd dat in de aanloop naar en tijdens de Kerstdagen dit oratorium veelvuldig wordt opgevoerd. Zo ook in Den Haag waar één van de uitvoeringen plaats vond in het Zuiderstrandtheater uitgevoerd door het authentieke ensemble Gli Angeli Gèneve.
Geen eenheid
Hoewel het Zuiderstrandtheater - ondanks de tijdelijkheid ervan - een fijn theater is, komt de echte Kerstsfeer natuurlijk pas echt los wanneer Bach's Kerstwerk in een kerkelijke omgeving wordt uitgevoerd. Dan is een kaal theater toch niet de beste locatie. Waarbij het projecteren van passende schilderijen met als thema de geboorte van Christus overigens enigszins helpt. Daarbij is het wellicht sowieso wat vreemd om de zes cantaten die gezamenlijk het Weihnachtsoratorium vormen als één coherent werk te beschouwen. De zes cantaten zijn immers door Bach geschreven om elk uit te voeren bij één van de zes diensten die plaats vinden tussen Eerste Kerstdag en Driekoningen. Hoewel Bach het werk dus niet als één collectief heeft geschreven en ze onderling niet echt verbonden zijn, delen ze allen de vrolijkheid over de geboorte van Christus en is het in die zin helemaal niet vreemd om ze achter elkaar uit te voeren. Overigens is het daarbij niet ongebruikelijk om een selectie te spelen. Ook Gli Angeli Genève kiest hiervoor door zich te beperken tot cantaten I, II, III en VI.
Een zingende dirigent
Het in 2005 opgerichte Gli Angeli Genève draait in hoge mate om (mede-)oprichter Stephan MacLeod. Het kleine, wendbare ensemble dat de authentieke uitvoeringspraktijk aanhangt heeft als bijzondere eigenschap dat het een zingende dirigent heeft. Want Stephan MacLeod - o.a. docent zang aan het Conservatorium van Lausanne - dirigeert niet alleen het ensemble maar zingt ook volop mee. In dit geval zelfs de rol van solist als bas. Dat geeft het wonderlijke effect dat MacLeod bij de koraal-gedeelten en tijdens zijn solopartijen met zijn gezicht naar het publiek staat en 'met de rug' het ensemble dirigeert. Bij de overige delen neemt MacLeod de 'traditionele' positie van dirigent in. Hoewel het op het eerste oog wat vreemd overkomt en het ook noopt tot een tweezijdige muziekstandaard voor zijn bladmuziek werkt het zeer aanstekelijk. Niet in de laatste plaats omdat MacLeod en zijn collega's overduidelijk genieten van de muziek. Bijzonder daarbij is dat het ensemble grotendeels staand musiceert wat het energieke karakter van het muziekmaken versterkt. Ze overigens nemen tussen de cantaten rustig de tijd om (opnieuw) te stemmen en wat kleine ditjes en datjes uit te wisselen. Daarbij is de omvang van het ensemble - de solisten worden bij de koraal-gedeelten ondersteund door vier koorleden - groot genoeg om de grandeur van het Weihnachtsoratorium intact te houden. Dat is ook nodig omdat dit jubelende werk - gemarkeerd door Bach's gebruik van trompetten - daadwerkelijk feestelijk te houden. Zeker gezien de alom bekende en briljante opening Jauchzet, frohlocket. Een opening die zo overweldigend goed is dat alles wat daarna komt eigenlijk in de schaduw stelt. Daarmee wordt onrecht gedaan aan de rest van de cantates, maar blijft desalniettemin wel een beetje de handicap van het Weihnachtsoratorium. De rest is zonder meer de moeite waard. Zeker in de uitvoering van Gli Angeli Genève die sprankelt. Zo werd het toch een beetje Kerst in het Zuiderstrandtheater.
Gli Angeli Genève is op tournee met Bach's Weihnachtsoratorium. De uitvoering in het Haagse Zuiderstrandtheater was de enige Nederlandse stop. Meer info hier.
Reacties
Een reactie posten