'Reconquista' van Miquel Bulnes is onmisbaar episch

De Moorse bezetting van het Iberisch schiereiland in de Middeleeuwen vormt de inspiratie voor Reconquista van Miquel Bulnes. Een in alle opzichten epische historische roman die de lezer op sleeptouw neemt naar een vergeten wereld rondom het sleuteljaar 1085: de herovering van Toledo. Een prachtige en meeslepende inkijk in beide werelden van de reconquista en nu al het beste boek van 2018. 

Ware het niet voor de ribben, zou mijn hart vliegen. Met deze poëtische woorden toegeschreven aan Muhammad Ibn Abbad Al-Mutadid, koning van Sevilla eindigt het bijna zevenhonderd pagina’s tellende epos Reconquista. Een historische roman waarin de Spaans-Nederlandse schrijver Miquel Bulnes (1976) de lezer meeneemt naar het Iberisch Schiereiland in de jaren 1082 tot 1086. Een belangwekkende periode tijdens de historische reconquista: de achthonderd jaar dat het christendom strijd voerde tegen de Moorse bezetting van het hedendaagse Spanje en Portugal. Belangwekkend omdat in 1085 de voormalige Visigotische hoofdstad Toledo door koning Alfonso VI werd heroverd op het emiraat en – zoals later zou blijken – een sleutelmoment in deze eeuwenlange strijd. Een strijd die pas tegen het einde van de 15e eeuw zou eindigen met de val van Granada. Deze fascinerende periode in de geschiedenis van Europa én gedeeltelijke samensmelting van christendom en islam is nog altijd – bijvoorbeeld in de architectuur – terug te zien. Op magistrale wijze brengt Bulnes deze wereld tot leven door enkele verhaallijnen door elkaar heen te laten lopen tegen de waargebeurde achtergrond van de reconquista. Een duizelingwekkend aantal personages ontsproten aan de fantasie van Bulnes en de realiteit van de reconquista maken Reconquista een in alle opzichten rijke en epsiche roman. 

Gedichten in Sevilla

In prachtige volzinnen schetst Bulnes drie werelden: het christelijke koninkrijk van koning Alfonso IV van Léon-Castillië, het relatief vrije islamitische koninkrijk van Al-Mutadid rondom Sevilla en de fundamentalistische Almoraviden uit de Maghreb onder leiding van Yusuf ibn Tasufin. Een wereld die verre van zwart-wit is. Al-Mutadid is weliswaar koning van Sevilla maar tegelijkertijd schatplichtig aan de christelijke koning van het Iberisch schiereiland. Een weigering om die geldelijke afdracht nog te (kunnen) voldoen leidt tot het oprukken van de legers van Alfonso richting het Zuiden. Het noopt Al-Mutadid om de hulp in te roepen van de Almoraviden die de Middellandse Zee oversteken en hierdoor fundamentalistische voet aan de grond krijgen in het tegenwoordige Zuid-Spanje. Een alliantie geboren uit noodzaak aangezien het relatief tolerante en vrijgevochten regime van Al-Mutadid weinig moet hebben van Yusuf ibn Tasufin, maar des te meer van zijn indrukwekkende leger. Bulnes weet op prachtige wijze met name het hof van Al-Mutadid te kenschetsen. Een hof waar drank, seksuele uitspattingen met vrouwen én (jonge) mannen, maar ook de voordracht van poëzie domineren. Een hof dat daarmee bepaald meer overeenkomsten heeft met dat van Alfonso dan Yusuf. 

Geen sentimenteel gedoe

Bulnes – in het dagelijks leven werkzaam als medisch microbioloog in het UMC in Utrecht – heeft een ongekende flair voor de historische roman. Niet geheel verrassend startte zijn carrière met romans gesitueerd in de zorg, maar in 2011 brak hij door met in de aanloop naar de Spaanse Burgeroorlog gesitueerde Het bloed in onze aderen. Met Reconquista keert hij terug naar zijn moederland, maar dan ten tijde van de ‘herovering’. Een periode die hij – naast de fascinerende kenschetsen van het hofleven in Sevilla en Léon-Castillië – tot leven brengt door het uitwerken én uiteindelijk samenbrengen van een diversiteit aan verhaallijnen rondom fictieve personages die aan de (rafel)randen van de geschiedenis van de reconquista leven. Van aanstormende ridders Eloy en Carmelo tot de christelijke onderdaan Cayetano van het emiraat van Sevilla en de mysterieuze vrouwe Teresa en prior Pius. Hoewel dit de hoofdpersonen in deze uitbundige historische roman zijn, weet Bulnes op nimmer verwarrende wijze nog een tweede echelon van personages tot leven te wekken die de wereld van de reconquista bevolken. Het boek is gezegend met een tijdlijn van de historische gebeurtenissen en een overzicht van de talloze personages, maar de schrijfstijl van Bulnes is dermate logisch en helder opgebouwd dat je daar eigenlijk geen gebruik van hoeft te maken. Met overtuiging weeft hij de diverse verhaallijnen door de historische gebeurtenissen waardoor een epische en rijke historsiche roman is ontstaan die wat deze lezer betreft nu al geldt als als het beste boek van 2018. 

Foto: El Juramento De Alvar Fañez De Minaya Siglo, Perez Villaamil

‘Reconquista’ van Miquel Bulnes is in februari 2018 uitgegeven door Prometheus. Tevens als eBook beschikbaar.