Nederlands Dans Theater
Saisonnier
León & Lightfoot: Singulière Odyssée
Goecke: Walk the Demon
Shechter: Vladimir
NDT1
Matthew Rowe, Het Balletorkest
Zuiderstrandtheater, Den Haag
Terwijl de zomer is afgelost door de herfst trapt het NDT het nieuwe culturele seizoen passend af met het driedelige programma Saisonnier. Wereldpremières van Hofesh Schechter en Marcel Goecke aangevuld met het recent Singulière Odyssée van huischoreografen León & Lightfoot hypnotiseren en ontlokken tegelijkertijd rauwe emotie.
Eén van de meest ontregelende culturele ervaringen de afgelopen jaren was zonder twijfel Clowns van choreograaf Hofesh Shechter (1975). Ontregelend in de meest goede zin van het woord. De in Jeruzalem geboren, maar in Londen woonachtige Shechter leidde met zijn choreografie NDT1 in een spiraal van geweld en euforie. De wereld van Clowns is een wereld waarin groepsdynamiek gewelddadige gevolgen kan hebben voor individuen of groepen individuen. Shechter tekent daarbij niet alleen voor de choreografie, maar ook de muziek en kostuums en gaat de (politieke) actualiteit niet uit de weg. Clowns had zoveel impact dat hij daardoor een graag geziene gast bij het NDT is geworden. Dit seizoen wordt die samenwerking voortgezet met de wereldpremière van Vladimir. Net als in Clowns weet Shechter door een ingenieuze combinatie van (dreigende) choreografie, licht en decor een verontrustend wereldbeeld te creëren waar geweld en euforie hand in hand gaan. Uit de cryptische toelichting alsmede de Russische melodieën die bij tijd en wijle door zijn nieuwe compositie klinken, kan je opmaken dat deze nieuwe choreografie bepaald niet subtiel verwijst naar Vladimir Poetin. Niet voor niets is in de toelichting de zin "Fuck poëzie, alleen Vladimir kan ons redden" opgenomen waarbij kernachtig de door Poetin zelfgecreëerde positie als redder en enige leider van Rusland wordt verwoord. De dreigende choreografie toont een samenleving waar geweld hoogtij viert en tegelijkertijd de sterke leider wordt aanbeden. Een buitengewoon krachtig Gesamtkunstwerk dat extra cachet krijgt door de live-begeleiding door het Balletorkest. Vladimir teert daarbij deels op het idioom van Clowns en bezoekers van beide programma's zullen de gelijkenissen zeker treffend vinden, maar Vladimir is allesbehalve een kopie. Maar vormt wel de illustratie van de geheel eigen stijl van Shechter. Een enkeling in het publiek maakte zich afloop druk over het "geweldadige, typische Israëlische" karakter van deze choreografie, maar doorzagen daarbij blijkbaar niet dat Shechter met deze politiek zeer actuele vertaling juist het tegenovergestelde bewees.
De innerlijke duivel
Slechter overrompeld met zijn directe choreografie en muziek die bepaald in your face is. Zo anders is het werk van de Duitse choreograaf Marco Goecke (1972) dat vooraf ging aan Vladimir. We hebben allemaal onze innerlijke demonen, maar voor deze andere NDT-favoriet is deze demon soms zeer letterlijk aanwezig. Halverwege Walk the Demon was een niet te definiëren monster te zien dat traag achter de dansers langs liep en bracht een bepaald unheimisch gevoel teweeg. Tegelijkertijd is Walk the Demon - muzikaal gezien - een potpourri van uitersten: van strijkkwartetten van Pavel Haas tot Antony and the Johnsons. Bijzonder daarbij is dat Goecke speelt met mist en het licht en zo sfeer, muziek en de nerveuze choreografie waar hij bekend om staat succesvol samensmelt. Talloze korte c.q. bijna-ontmoetingen passeren de revue waarbij op het einde de ultieme echte ontmoeting lijkt plaats te vinden.
Nu al een klassieker
Door deze twee wereldpremières was Saisonnier (letterlijke vertaling: seizoensgebonden) al zeer geslaagd, maar als kers op de taart werd het programma afgetrapt met een reprise van Singulière Odyssée van NDT-huischoreografen Sol León en Paul Lightfoot. Deze prachtig vormgegeven choreografie vindt plaats in een wachtkamer gebaseerd op die van het Centraal Station van Basel. Voorbijgangers komen en gaan terwijl één solitaire danser de continuïteit borgt. De choreografie is vorig jaar tijdens het programma Scenic Route in première gegaan en de hypnotiserende impact ervan is groter dan de eerste keer, mede omdat de pulserende muziek van Max Richter (speciaal gecomponeerd voor het NDT) ditmaal live werd uitgevoerd door het Balletorkest. Mijn blog van februari 2017 geeft een nogal altijd passende beschrijving van dit nu al klassieke werk van León & Lightfoot en kan ongegeneerd deel uitmaken van deze bespreking:
"Een ouderwets stationshal, verlicht door het daglicht van twee ingangen binnen en een dakraam dat in een museum niet zou misstaan. Warme houttinten die het klassieke en tijdloze karakter van de hal onderstrepen. Het thema van Singulière Odyssée is zonder twijfel reizen. Niet alleen door de dansers die als passanten op reis de stationshal doorkruisen, maar ook de reis die je in het leven maakt. Een reis van het individu prachtig vertolkt door solist Marne van Opstal. Een reis die – net als de pulserende muziek van Max Richter – in intensiteit toeneemt. De klassieke enscenering met veel bruintinten en licht is anders dan we van León & Lightfoot gewend zijn. Meestal hullen de producties voor het Nederlands Dans Theater zich in de schaduwen of in ieder geval veelal in zwart tinten. Langzaam bouwt de choreografie zich uit en wordt Van Opstal vergezeld door meer en meer reizigers die steeds collectiever en uniformer dansen. Soms met Van Opstal en soms buiten hem om. De muziek van Richter, minimalistisch en pulserend, ondersteunt dit, waardoor het NDT je langzaam naar binnen trekt. Zo langzaam dat je in beginsel je afvraagt hoe ze het ruimte half uur dat voor deze productie genoteerd staat, gaan volmaken. Maar dan op een gegeven bouwt de spanning zich echt op, wordt het collectief sterker en verandert de stationshal in een herfst van vallende bladeren. De muziek pulseert door, maar het bouwt naar een hoogtepunt. Op dat moment heeft het NDT je te pakken."Het NDT fascineerde toen en nu nog des te meer, niet in de laatste plaats door de fijne toevoeging van Goecke en Shechter.
Met 'Saisonnier' trapt NDT het nieuwe culturele seizoen af. Het programma wordt van 27 september t/m 21 december 2018 zowel in thuisbasis Den Haag als via een tournee opgevoerd. Meer informatie en kaarten bestellen hier. Deze recensie is op basis van de première in het Haagse Zuiderstrandtheater op 27 september 2018.
Reacties
Een reactie posten